Mrzovoljni činovnici odbijaju ulagače

Štaviše, NALED-ova analiza pokazuje da su službenici u nekim od najrazvijenijih opština, čiji je posao kontakt sa investitorima, nezainteresovani, ravnodušni, neinformisani i neefikasni u pružanju čak i najosnovnijih informacija potencijalnim biznismenima.

Kako bi utvrdili da li su se lokalne samouprave sa visoko cenjenim sertifikatom NALED-a, koji bi trebalo da garantuje da se u njima radi po najvišim standardima, opustile i derogirale nivo svojih usluga, u ovoj organizaciji su angažovali Cesid. On je, pak, oformio fiktivnu firmu, čiji su „predstavnici“ obilazili lokalne samouprave raspitujući se za uslove poslovanja, a rezultati su, kako se pokazalo, poražavajući.

Od tri proveravane opštine, samo je jedna, Pirot, „prošla“ test, odnosno pokazala interesovanje za privlačenje novog investitora i dobru sposobnost i obučenost svojih službenika, dok su preostale dve, obe iz Vojvodine, novom biznismenu ponudile dijapazon od nepotpunih do netačnih podataka o uslovima za obavljanje posla na njihovoj teritoriji, uz dobru dozu neljubaznosti i iščuđavanja.

Budući da rezultati istraživanja još nisu prikazani zvaničnicima testiranih lokalnih samouprava, u NALED-u nisu hteli da otkrivaju imena slabo rangiranih vojvođanskih opština, ali su nam potvrdili da su u pitanju samouprave koje u javnosti važe za neke od najnaprednijih i najorganizovanijih u Srbiji. Do sada je takvu sliku podržavao i NALED-ov sertifikat, ali je veliko pitanje da li će te opštine sada uspeti da se resertifikuju, pri čemu bi neuspeh mogao da se odrazi na njihovu privlačnost za strane investitore.

Među zanimljivijim nalazima Cesidovih istraživača, koji su se opštinarima predstavljali kao direktori firme Alfa riserč, koja u njihovom mestu planira da zaposli do 15 radnika, je i taj da uslužni centri u opštinama uopšte ne obavljaju svoju funkciju. Kako u vojvođanskim opštinama zaposleni „uopšte nisu bili pripremljeni“ za svoj posao, istraživači su zaključili da je za biznismene sastanak sa njima „potpuno beskoristan“. U jednoj opštini su potencijalnom investitoru čak rekli da se „vidi da niste iz našeg mesta“ i umesto da mu daju potrebne informacije, dali mu kontakt advokata kojeg može da angažuje. Da stvar bude gora, u istoj opštini su osobi koja treba da obezbedi radna mesta za njihove sugrađane rekli da se za sve obrati „Kancelariji za ruralni razvoj“ (KLER), odnosno instituciji koja uopšte ne postoji.

Kako kažu u NALED-u, investitora je trebalo uputiti na Kancelariju za lokalni ekonomski razvoj, ali službenici očigledno nisu mogli da se sete kako se ona tačno zove.

Kada su testirani radnici u Kancelarijama za lokalni ekonomski razvoj situacija je bila jedva nešto bolja.

– Loše ocene sa početka, prate KLER iz Vojvodine kroz sva postavljena pitanja. Istraživač je stekao utisak potpune ravnodušnosti među zaposlenim kada je u pitanju mogućnost da njihov grad dobije novu investiciju i nova radna mesta. Kao da su spojili dva Uskrsa i samo čekali da to neko i ozvaniči – navodi se u zapažanjima ovog istraživača, koji je intervjue obavljao početkom godine. Kako se dodaje, nadležni u KLER-u nisu dali nijednu korisnu informaciju Cesidovom istraživaču ni po pitanjima eventualne lokacije na kojoj bi preduzeće moglo biti locirano, niti po pitanju radne snage koja bi mogla da bude angažovana, a pokušali su i da izbegnu davanje traženih informacija insistirajući na tome da je neophodno da im se podnese zvaničan zahtev sa pobrojanim pitanjima na koji bi odgovorili za „sedam do deset dana, kada prođu praznici“.

U drugoj opštini su „investitoru“ rekli da bi više podataka mogao da dobije „od moga šefa, ali je on trenutno zauzet“, da bi zatim odbili da sa biznismenom dalju komunikaciju obave mejlom.

Istraživanjem je obuhvaćeno i znanje engleskog jezika među nadležnima za kontakt sa investitorima. Ovog puta u Vojvodini su bili bolji, pošto koliko-toliko svi govorili engleski, dok su u Pirotu „na svaki pokušaj komunikacije na engleskom, reagovali spuštanjem slušalice“.

Saša Paunović, generalni sekretar Stalne konferencije gradova i opština, smatra da NALED-ovi sertifikati nisu veliki pokazatelj stanja u lokalnim samoupravama, „ali da ipak morate da se potrudite da biste ga dobili, što je mnogo više u odnosu na one koji to nisu ni pokušali“.

Prema njegovoj oceni, ovakvi rezultati istraživanja su posledica toga što opštine na severu „uopšte ne moraju da se trude da dovedu investitore, jer im oni sami dolaze“.

– Ulagači obilaze sve opštine, ali su im prioritet opštine severno od Save i Dunava, pa osim u slučaju posebne potrebe za lokacijom na jugu, sve investicije idu tamo. Tamo su u blizini i Gazela i aerodrom i ostala infrastruktura – dodaje Paunović.

Prema njegovim rečima, na rezultate ankete su možda uticale i neke lokalne okolnosti i tadašnja predizborna kampanja, zbog čega su se opštinari možda bavili drugim stvarima.

Maska

– Većina investitora koji bi posetili Uslužni centar ne bi mogli da saznaju bilo kakvu kvalitetnu informaciju koja bi im, ako ne pomogla da osnuju preduzeće, a ono ukazala kome treba da se obrate kako bi to mogli da učine. Nameće se zaključak da je Uslužni centar samo maska koja investitoru može ponuditi osmeh i ljubaznost, a ponekad čak ni to – stoji u Cesidovom izveštaju, u kojem se vojvođanskim opštinama daju kečevi i dvojke za efikasnost i informisanost, dok je Pirot dobio peticu i četvorku.

Kapom i šakom

Goran Ješić, predsednik vojvođanske opštine Inđija, juče nije hteo da komentariše ovakve zaključke NALED-a, diskreditujući tu nevladinu organizaciju zbog „političke podele sertifikata opštinama“.

– Kada su počeli sertifikate da dele šakom i kapom, ja sam izašao iz NALED-a – dodao je Ješić.