Svetom arhijerejskom liturgijom, koju je služio episkop Filaret sa sveštenstvom i monaštvom mileševske eparhije, i rezanjem slavskog kolača na ostacima ruševina, koje su pre deceniju i po tokom arheoloških radova izronile iz zemlje, u novovaroškom selu Rutoši počela je obnova manastira Janja.
Radovi na obnovi svetinje povereni su preduzeću „Prostor“, a manastir i konak biće podignuti sredstvima koja će prikupiti meštani, predvođeni Nebojišom Grujovićem (31), privatnim preduzetnikom. Na zidine manastira uskoro će stići i struja iz obližnjeg zaseoka Gordići, a meštani će dovesti i vodu.
– Temelji crkve svedoče da je ovde bujao život i da je ovo bio značajan manastir na granici nekadašnje Nemanjićke države. U jevanđelju manastira Žitomislić, u Hercegovini, kaže se da je ova knjiga iz manastira na Uvcu i navodi se 1671. godina. To je još jedno svedočanstvo kako je svako pokolenje srpskog naroda u riznicu manastira dodavalo nove priloge, žrtve i ljubavi, ostavljajući dela za potomke – rekao je u svojoj besedi arhimandrit Nektarije iz manastira Mileševa.
Ostatke crkve, veličine 9,30 sa šest metara, ispod Janjine stene na levoj obali Uvca, otkopali su 1993. godine stručnjaci Narodnog muzeja iz Užica. Među ruševinama su pronađeni delimično očuvani delovi mobilijara – časna trpeza sastavljena iz tri elementa od mermera, delovi čiraka i polijeleja, fragmenti keramičkih posuda, dok su na zidovima u donjim zonama otkriveni ostaci fresaka.
Za Svetu Janju se veruje da je bila jedna od tri sestre Svetog Save. U epskim pesmama o zadužbinama Nemanjića pominje se „Crkva Janja u Vlahu Starome“, a legende kazuju o čak devet lokacija u ovom delu Srbije, na kojima je navodno podignuta bogomolja, posvećena ovoj svetiteljki, zaštitnici stočara i hajduka.
– Crkva Svete Janje u Rutošima podignuta je na mestu starije crkve ili manastira i obnovljena u 15. ili 16. veku. Stradala je krajem 17. veka, posle velike seobe Srba, kada su stradale i druge svetinje u slivu Lima i Uvca – kaže Dragiša Milosavljević, istoričar umetnosti iz Užica.
Četvrta obnova
Manastir Janja četvrta je svetinja u kanjonu Uvca koja u poslednjih desetak godina vaskrsava iz tame vekova i zaborava. Većsu obnovljeni manastiri Uvac i Dubrava na padinama Zlatibora i Dubnica na Javoru.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
