Rusija preti sankcijama Letoniji zbog časova jezika u školama

Ruski poslanici zatražili su od svoje vlade da nametne ekonomske sankcije Letoniji zbog odluke da se uvede obavezno učenje letonskog jezika u svim srednjim školama.

Planirano je da se jezička reforma sprovodi u fazama, tako da će do septembra 2021. godine, svi učenici od 16 do 18 godina učiti isključivo na letonskom.

Više od četvrtine stanovništva Letonije (ukupno 2,2 miliona stanovnika) ima rusko poreklo i većina školu uči na ruskom. S druge strane, jedini zvanični jezik je letonski.

Rusija već dugo optužuje Letoniju, članicu Evropske unije, da krši manjinska prava.

Tenzije tinjaju godinama, delom i zato što su Letonija i njeni baltički susedi, Estonija i Litvanija, članice NATO-a. Tokom Hladnog rata, ove zemlje bile su pod komunističkom vlašću Moskve.

Promocija letonskog u jedini jezik u srednjim školama počeće naredne godine.

Dvojezična nastava ili nastava na ruskom jeziku nastaviće se samo za mlađe učenike čiji je maternji jezik ruski.

Prema podacima letonskih vlasti iz 2016. godine, 811 škola u Letoniji finansira država, uključujući i 94 škole gde se nastava odvija na ruskom ili dvojezično.

Letonski predsednik Rajmonds Vejonis kaže da će reforma jezika otvoriti iste mogućnosti za sve građane. „To će učiniti veze u našem društvu jačim, a državu snažnijom“, kaže on.

Kao odgovor, donji dom ruskog parlamenta doneo je rezoluciju kojom ovu reformu naziva kršenjem međunarodno priznatih prava.

Poslanici, većinom pristalice predsednika Vladimira Putina, smatraju da bi sankcije Letoniji mogle da se odnose na trgovinu i finansijske transakcije, bojkot nekih proizvoda, kao i mere koje bi direktno pogađale pojedine letonske političare.

Rusija je već zabranila uvoz hrane i pića iz članica EU, kao odgovor na sankcije Zapada koje su usledile posle ruske intervencije u Ukrajini.

Prethodnog meseca, rusko Ministarstvo spoljnih poslova nazvalo je letonsku reformu „odvratnom“ i „delom diskriminatorske politike nasilne asimilacije stanovništva koje govori ruski jezik, koja traje već 25 godina“.

Letonske vlasti tvrde da će etničke zajednice i dalje moći da izučavaju sopstvenu kulturu i uče na maternjem jeziku u školi. Ruska manjina neuporedivo je veća od ostalih nacionalnih manjina, poput poljske.

Oko 300 hiljada ljudi koji govori ruski čini oko 13% letonskog stanovništva, a nazivaju ih i „ne-državljani“. Tečna upotreba letonskog jedan je od uslova za dobijanje državljanstva te zemlje.

U Ukrajini 2014. godine ruska zajednica je strahovala da će međuetnički sukobi, u kojima je Rusija pripojila Krim i pomogla pobunu u regionu Donbasa, ugroziti njihova jezička prava.