Antihrišćansko krivoverje u SPC

… služeći tako kao portparol ili onaj koji govori ono što prvi čovek Srpske pravoslavne crkve i prvi čovek države iz diplomatskih razloga ne smeju da govore. Ovakvo ponašanje utvrđuje odavno ustanovljenu prirodu organizacije kojoj pripada – da je to društveno-politička organizacija a ne crkvena zajednica koja treba da se bavi evangelizacijom svojih pristalica, vernika koji u Crkvi traže zadovoljenje svojih religijskih potreba.

Umesto da govori o sudbini (svih) ljudi na Kosovu, on se bavi svojom nacijom, umesto da pruža ruku obnove ljudskih odnosa i međusobnog pokajanja i praštanja za budući zajednički život, on se bavi politikom, a Crkvu zloupotrebljava u duhu etnofiletizma, jednog od najvećih grehova utvrđenih upravo u učenju hrišćanske crkve. Stotine stranica je o svemu tome ispisao i izgovorio Mirko Đorđević na stranicama Republike i na talasima Peščanika pa u njegovom odsustvu izgleda kao da je antihrišćansko krivoverje u SPC nadvladalo. Ipak, to delovanje samo po sebi takvo i dovoljno je da samo radi protiv sebe što se potvrđuje u životu i što građani sami prepoznaju.

Posledice takvog odnosa SPC prema hrišćanstvu i prema svojim vernicima vidljive su u svakodnevnom životu svih građana Srbije. Iako je SPC u anketama istraživanja javnog mnjenja institucija koja uživa najveće poverenje, iako su poslednje tri decenije izgrađene stotine crkava i manastira, proporcionalno srazmerno je uvećano samo propadanje privrede i društva, siromaštvo i kriminal svake vrste.

O ratovima za razne teritorije i stotinama hiljada unesrećenih ljudi i porušenih domova, da i ne govorimo. Ko to ne vidi i ko to poriče nema u sebi ni trunke moralnih vrednosti na kojima počivaju izvori hrišćanstva. Sadašnje odbijanje i pomisli priznavanja Republike Kosovo ima samo jedan rezultat i cilj – gajenje mržnje između građana Srbije i Kosova. A pored toga, i održavanje vanrednog stanja u kojem se obavlja veliki prekogranični lov u mutnom – promet roba bez ikakve kontrole i poreskih obaveza, kriminalno bogaćenje udruženih srpsko-kosovarskih tajkuna. Srbija priznavanjem Kosova ne bi izgubila ništa što već nije izgubila, a Kosovo ne dobilo ništa što već nije dobilo. Legalizacijom granice ta granica bi izgubila na važnosti jer je ona uslov za početak uspostave pravne države sa obe strane.

U senci mnogih dnevnih događaja koji nas zatrpavaju, od politike do sporta, dva primera u poslednje vreme drastično ukazuju na problem koji građani ove zemlje imaju sa licemerjem u Crkvi.

Prvi slučaj je poznatiji zbog toga što se dešava u prestonom gradu Beogradu, u novoizgrađenom naselju Stepa Stepanović. Tamo preko hiljadu građana protestuje PROTIV IZGRADNJE CRKVE NA SILU, umesto predviđenog vrtića ili zdravstvene ustanove, za kojima su građani iskazali potrebu. Neshvatljivo je kako je politika moćnika u crkvi, po uzoru na moćnike u državi, koji ruše i zidaju bez pitanja i saglasnosti struke arhitekture i urbanizma i bez saglasnosti građana, samouverena i bahata, koliko radi protiv sebe same i okreće građane protiv sebe. Ako bismo bacili pogled u „slavno doba“ „svetog“ kralja Milutina, videli bismo da je za njegovog mandata izgrađen veliki broj crkava na sličan način, kulučenjem sebara, političkom voljom, iz tadašnjih političkih razloga, a često na temeljima ranohrišćanskih bazilika. No, to je posebna tema. Mnogo su nam bliži savremeni primeri. U izbegličkim naseljima nastalim tokom devedesetih godina na udaljenim ledinama zemunskog atara, pre prostora za čuvanje dece, zdravstvene ambulante, odeljenja pošte ili škole, pre dovođenja struje i vode, najpre su zidane crkve. Tek kada je taj model primenjen na jedno novo urbano naselje kao što je Stepa, dogodio se otpor. Da bi se bolje razumela pozadina ovog slučaja možda je najbolje napraviti računicu: od 5.000 stanova, neka se bar u 1.000 sveti vodica, seče kolač i obavljaju druge usluge koje se naplaćuju minimalno nekoliko hiljada dinara. Kada se se ti brojevi pomnože dolazi se do pozamašnog poslovnog rezultata, naravno, bez ikakvog poreza.

Drugi primer nije poznat beogradskoj i široj javnosti verovatno zbog toga što nema javnih masovnijih protesta na koje su mediji osetljivi a o njemu se može nešto više videti i pročitasmo na jednom lokalnom e-portalu (www.krug.rs/gradovi/raska/3409). Događa se u selu Gradac, pored istoimenog manastira Gradac, zadužbine Jelene Anžujske. Dva veka su meštani tog sela živeli pored ruševina crkve koja je kao kulturno-istorijski spomenik država obnovila šezdesetih godina prošlog veka, koristeći malu crkvu Sv. Nikole koju su sami izgradili za svoje verske potrebe. Devedesetih godina, u vreme raspada države i ratnih razaranja podignut je manastirski konak i posle dva veka obnovljen monaški život. Meštani su u želji da zadrže i unaprede život na „svojim ognjištima“ videli perspektivu u turizmu. Doktor poljoprivrednih nauka iz Zemuna Rade Jovanović koji je tu rođen i kome najbliža porodica živi u okolini crkve na svom imanju je obnovio zapušteni izvor i dve stare vodenice, uz sve potrebne dozvole Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Na svim turističkim sajtovima može se videti ova Gradačka banja koja je kao turistička minijatura pravi ukras. Ipak, igumaniji Nini, bivšoj učiteljici iz Pančeva, to je zasmetalo. Pod parolom zaštite viševekovnog mira i tišine monaškog života (što je laž jer takvog života nije bilo više od dva veka) tajanstvenim polugama veza, moći i uticaja, izdejstvovane su zabrane ove inicijative meštana, sa nalozima za rušenje, a Vlada Srbije je donela Uredbu o proširenju zone zaštite okoline manastira na 300 parcela. Tako da sad meštani ne smeju ni svoje kuće i postojeće objekte u svojim dvorištima da obnavljaju i zidaju. Preostaje im samo da se isele sa svojih „vekovnih ognjišta“, kako se to stalno pominje za neke druge prilike. U postupku je tužba meštana Ustavnom sudu Srbije u kojoj se odluka Vlade osporava kao neosnovana.

Iz ovih primera, a i brojnih drugih koji povremeno isplivaju u javnost, vidi se kako Crkva, koja je inače, kao, van države, preuzima državne ingerencije i nameće se kao presudan faktor u društvu. Država vodi računa da ne uvredi Crkvu i radije će žrtvovati narod nego da izgubi njen blagoslov. A blagoslov je jasan – za politiku borbe za teritorije po cenu ratova, novih stradanja i ljudskih žrtava. Isto onako kako su to činili tokom devedesetih Amfilohije, Kačavenda, Filaret… treba otvoreno reći, i sam patrijarh Pavle koji nikada nije demantovao izjavu Ž. R. Arkana da mu je on vrhovni komandant.

Dijalog o Kosovu o kome se stalno govori mora da se započne pre svega unutar Srpske pravoslavne crkve. Da se njeni teolozi i velikodostojnici suoče sa stvarnošću, da preispitaju svoju veru i opredele između rata i mira. Između evangelizacije i nacionalizma. Da se izjasne da li su im najvažnije svetinje na Kosovu, ili u Jerusalimu. Da li su sledbenici Isusa ili Boga Vida. A onda da se okrenu ljudima, siromašnima i nemoćnima, bez obzira na njihovu naciju, pa čak i drugu veru. Da se manu državne politike i ideologija koje opravdavaju vladavinu straha, nasilja i mržnje.

Autor je urednik izdanja u Izdavačkom preduzeću MostArt