Srpski istoričar dr Bojan Dimitrijević, iz Instituta za savremenu istoriju Srbije, ne tako davno je priznao da do priče Blagoja Jovovića (inače, saopštene poznih devedesetih godina XX vijeka), da je lično stanoviti Blagoje atentator na Anta Pavelića, srpska istoriografija uopšte nije znala ko je pucao na bivšeg poglavnika NDH u Argentini i ranio ga.
Iskaz Blagoja Jovovića je jedan i jedini navodni „izvor“ o imenu atentatora na Pavelića. Dakle, u pitanju je Jovovićeva lična priča, koju ne prati nijedno istorijsko svjedočanstvo. To je montirana priča bez izvora.
Znači, u modernoj srpskoj istoriografiji dok Blagoje Jovović krajem 1998. nije posjetio Crnu Goru i ispričao vlastitu (i četničku) bajku, odnosno izmišljotinu, da je on pucao na Pavelića, srpska istoriografija, uopšte, nikad i nigde nije pomenula da je četnička emigracija i posebice Blagoje Jovović (rodom iz Kosića, sela u Bjelopavlićima), izvršitelj atentata na Pavelića.
Postavlja se pitanje: ko ozbiljan u okviru moderne naučne istoriografije može vjerovati u izmišljenu priču (onda politički i lično motivisanu, ispričanu izgleda iz motiva da se „proslavi“ i da tako postane „srpski nacionalni heroj“ i „osvetnik“) – Blagoja Jovovića.
Kako se može vjerovati da je istinito nešto za što je jasno da je izmišljeno. Kad se, recimo, zna da nema nijedan istorijski izvor koji može to dokazati, čak ni na nivou pretpostavke.
Nema ni aluzije u istorijskim izvorima da to može biti tačno. Nikad ni četnička poratna emigracija u Argentini i SAD i u Evropi nije to tvrdila, niti igde ikad pomenula Jovovića kao atentatora.
Do druge polovine potonje decenije XX stoljeća, niko to nije pomenuo sem što je Jovović srpskom mitropolitu Amfilohiju Radoviću ispričao tu priču, sa ciljem da se „proslavi kao junak“ i tako postane „srpski heroj“ za koga se u javnom životu do tada nije znalo – da je on pucao i ranio ustaškog poglavnika.
Nijedan ozbiljni istoričar u Crnoj Gori, regionu i u Evropi nikad i nigde nije iznio tezu o Jovovićevom atentatu na Pavelića, niti prihvatio kao iole održivu novinarsku, publicističku i propagandnu bajku lansiranu od njega samoga i potom medijski od g. Tihomira Burzanovića i drugih, te istu rabljenu do besmisla, jer je ona i sama, po svojoj biti, kako samohvalisava tako i besmislena.
I srpska istoričarka prof. dr Dubravka Stojanović, profesorica na katedri za istoriju Univerziteta u Beogradu, tvrdi da nije tačno da je Jovović pucao na Pavelića. Ali, navedenu izmišljotinu režim Aleksandra Vučića u Srbiji je proglasio za neporecivu istinu.
Tako da je jedna ulica u Beogradu, odnosno u Zemunu, dobila ime po „atentatoru“ Blagoju Jovoviću. I to tako da je nekadašnja Zagorska ulica u Zemunu preimenovana u ulicu Blagoja Jovovića.
Podsjećam i na sljedeće činjenice: Ni jugoslovenski komunisti, odnosno jugoslovenska vlast u FNRJ i SFRJ i njena diplomacija, koji su pokušali da dobiju ekstradiciju Pavelića od vlasti Argentine da mu sude za ratne zločine u zemlji (kao kasnije Andriji Artukoviću što su sudili nakon sto je izručen SFRJ 1986) ni u jednom, istoriografiji poznatom dokumentu, izvoru, zapisu nijesu pomenuli da su četnicki emigranti pucali na Pavelića u Argentini i ranili ga, a još manje da su naveli da je to personalno učinio Blagoje Jovović.
Dakle, uporno se vrši lažiranje povijesti, odnosno stvaranje njene poželjne slike radi političke upotrebe iste.
Blagoje Jovović, porijeklom iz Kosića, kasniji četnički emigrant, se, kako smo pomenuli, sreo sa g. Amfilohijem i rekao mu da je on pucao na Pavelića i ranio ga, a „dično pero „od „istinoljubivog novinara“ g. Tihomira Burzanovića objavio je njegovu priču (bez ijednog istorijskog izvora i bez ijednog svjedoka) sa tendencijom da se to proglasi za „istinu“.
Inače, valja navesti da je 1999. preminuli g. Blagoje Jovović bio sporedna i skoro nepoznata osoba u okviru četničkog pokreta i njegovih oružanih formacija u zemlji tokom rata i potom u emigraciji i u njenoj štampi i periodici anonimna ličnost, te da istorijski izvori kazuju da on nije pucao na Pavelića, niti ga ranio, niti postoje dokazi da je on to uradio.
O Paveliću i ustašama je istoričar prof. dr Bogdan Krizman, najveći znalac te problematike napisao hiljade i hiljade stranica i nikad i nigdje ne samo da nije pomenuo Blagoja Jovovića, nego ni to da je četnicka emigracija organizirala i izvela atentat na Pavelića.
Takođe, nijedan izvor ustaške provenijencije (ustaške emigracije) ne spominje Blagoja Jovovića kao atentatora, niti četničke emigrante da su oni pucali i ranili Pavelića.
To ne pominje nigdje u javnim iskazima, ni Pavelićeva ćerka Višnja koja je u emigraciji s njim živjela u Argentini, prije i za vrijeme atentata i potom Španiji.
Da zaključimo: U Crnoj Gori se nastavlja uporno sa širenjem neistina ne samo o ovoj temi, već i o brojnim drugim krupnim stvarima. Skorašnje i ranije promocije knjiga na ovu temu, koje govore da je Blagoje Jovović bio atentator na Pavelića, samo su potvrda toga da neistina kad se nebrojeno puta ponavlja u propagandi za brojne ljude može postati istina.
Ali, postoje i oni koji tome ne vjeruju i ne mogu se ubijediti da je tačno ono što se ne može dokazati da je tačno. Pogotovo to nije moguće u naučnoj istoriografiji.
Autor je pravnik i istoričar sa Cetinja
Stavovi autora u rubrici Dijalog ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.