Gradsko zelenilo u akciji uništavanja gradskog zelenila

U okviru najavljenog asfaltiranja poteza od Dušanove do Ruzveltove ulice naši gradski oci su organizovali akciju orezivanja dvostrukog drvoreda koji krasi ove ulice u dužini od preko tri kilometra. Gradsko zelenilo je u tu svrhu odlučilo da koristi najradikalniji metod, koji je zbog svojih destruktivnih posledica po zdravlje drveta zabranjen u svim razvijenim zemljama sveta.

Praksa koja podrazumeva odsecanje celokupne krošnje drveta ostavljajući samo golo deblo naziva se „topping“ metod orezivanja. Sve međunarodne ekološke i arborističke organizacije kao i institucije koje propisuju standarde u oblasti urbanog šumarstva striktno su protiv primene ove metode.

Međunarodno društvo za arborikulturu (International Society of Arboriculture) u više objavljenih studija ukazuje na devastirajuće posledice ovakve prakse, a pokrenulo i kampanju „Zašto topping šteti drveću?“, čije se brošure mogu naći na njihovom veb-sajtu. Američko šumarsko udruženje (Tree Care Industry Association) pridržava se nacionalnog industrijskog standarda A300 koji strogo zabranjuje topping metodu orezivanja.

Evropski arborikulturni savet (European Arboricultural Council), sa čijim bi propisima i standardima održavanja urbanih drvoreda naše Gradsko zelenilo moralo usaglasiti u procesu pridruživanja Evropskoj Uniji, takođe zabranjuje topping metodu i sprovodi obuke o štetnosti ove prakse, kao i alternativnim pristupima na formiranju i održavanju krošnje.

U svim urbanim centrima SAD gradske uprave su donele uredbe kojima se strogo zabranjuje topping metoda orezivanja, a u nekim državama za to se čak naplaćuje i kazna od 1.800 dolara po stablu. Pored brige za lepotu i zdravlje parkova i drvoreda, gradske vlade se na ovaj način štite od plaćanja velikih nadoknada za štetu nastalu padom granja i stabala i visokih troškova zamene stabala.

Naime, primenom ove zastarele i prevaziđene prakse orezivanja, Gradsko zelenilo ne samo što devastira gradske drvorede, već povećava opasnost po građane i njihovu imovinu od pada granja i čitavih stabala. Uništavanje celokupne krošnje drveta narušava osetljiv odnos između lišća i korenja, što dovodi do postepenog odumiranja korena, te drvo postaje sklonu padu. Ubrzani rast više izdanaka ispod svakog reza formira tanke grane koje imaju višestruko slabiji spoj sa stablom od onih koje drvo prirodno formira. Zato su ove grane daleko podložnije lomljenju i padu pri vetru ili snežnim padavinama. To Beograđani imaju priliku da iskuse svaki put kad dune košava ili padne jači sneg.

Bujne krošnje drvoreda u ulicama Dušanova, DŽordža Vašingtona, 27. marta i Kraljice Marije štitile su šetače od sunca i skrivale su svojom lepotom oronule fasade. Sada su obezglavljena bleda stabla izložila pogledima Beograđana i turista svo ruglo ovog dela grada, zapuštene i čađave fasade ispisane grafitima, što ostavlja poražavajući utisak koji nikakvo zamazivanje ulica asfaltom ne može da popravi.

I dok se besomučna seča beogradskog zelenila ne samo nastavlja već svakodnevno intenzivira, stručnjaci iz oblasti arborikulture i ekologije oglašavaju se samo u anonimnim komentarima na društvenim mrežama.

Beograđani ćute ili kažu „pa to valjda tako treba“ ili „pa porašće“ i nemoćno slegnu ramenima. I nastavljaju da se guše u smogu i ćutke gledaju kako se parkovi pretvaraju u betonske zgrade, a drvoredi u parking mesta.