Haranga protiv Njegoševog mauzoleja na Lovćenu 1Foto: Youtube/Printscreen

Skoro je mitropolit Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, odnosno, njene eparhije Crnogorsko-primorske g. Joanikije Mićović izjavio da je „do rušenja Njegoševe kapele došlo neprirodnim spojem nacizma i komunizma“.

Olaka ali tendenciozna i manipulativna izjava koja obiluje notornim istorijskim krivotvorinama. Episkop Joanikije na specijalnom zadatku u Crnoj Gori, uzurpator trona svetog Petra Cetinjskog, inače, samo nastavlja da korača, ali primitivnije i profanije, utabanom stazom svog prethodnika i velikosrpske klerikalne i neklerikalne politike, koja uporno obmanjuje javnost oko istorijata oštećenja, rušenja i tzv „obnavljanja“ nekadašnje kapele na Lovćenu i oko podizanja Njegoševog mauzoleja.

On želi da vrati kapelu Aleksandra Karađorđevića, njegovu zadužbinu, a ne da obnovi NJegoševu kapelu, koju je umjesto da je popravi, do temelja davno srušio upravo režim kralja Aleksandra u Kraljevini SHS.

Njemu kao i ostalim velikosrpskim asimilatorima Crnogoraca i negatorima crnogorske nacionalne samobitnosti smeta veličanstveni spomenik-mauzolej Njegošu, remek djelo znamenitog hrvatskog, jugoslovenskog, evropskog i svjetski priznatog i poznatog umjetnika, vajara Ivana Meštrovića, jer ni on ne može da podnese činjenicu što je jedan Hrvat spleo dostojni vijenac jednom Crnogorcu i što je jedan rimokatolik napravio velelepno zdanje u kome je i spomenik i grobnica jednog pravoslavnog vladike i pjesnika slobode kosmopolitskih svjetonazora.

Suočavamo se već duže vrijeme sa harangom protiv Njegoševog mauzoleja na Lovćenu, čiji je jedan od protagonista g. Joanikije II Mićović, koji, uz podršku svojih sljedbenika, saveznika i mentora, (inače njegovi suštinski tutori i paternalisti su u imperijalnoj moskovskoj patrijaršiji) crnogorsku i širu javnost pokušava da alarmira pozivima, pokličima i obećanjima da će se Aleksandrova kapela iz 1925. ponovo podići na Lovćenu.

Od toga neće, naravno, biti ništa. To je samo propagandno-agitaciona floskula, koju velikosrpski asimilatori i denacionalizatori (kojima smeta nezavisna i suverena Crna Gora, i koji bi je, da mogu, rado srušili i ukinuli i anektirali Srbiji, ali, eto, na njihovu žalost ne mogu) dugo vremena uzaludno plasiraju.

U pitanju je klasična zabluda, skup pustih političkih želja, snova i opsjenarstva dijela episkopa iz vrha Srpske pravoslavne crkve i dijela njenih sveštenika, koji o tome trube i telale decenijama bezuspješno i šire istorijske neistine oko rušenja autentične Njegoševe kapele.

Mitropolit Joanikije je ponovio nedavno i “ tezu“ da su komunistička vlast u Jugoslaviji i njen lider Josip Broz Tito naredili da se „sruši Njegoševa kapela i razori Njegošev grob“, što je istorijski netačno.

Uz to, on je takođe nedavno govorio da se „Njegoševa kapela umnožava u srpskim zemljama“ što je opet nonsens i dokaz plitkoće razmišljanja i rezonovanja ovog beogradskog i moskovskog crkvenog poklisara na specijalnom zadatku u Crnoj Gori.

Jer Njegoševa kapela (čiji je ktitor bio vladika Rade) je bila samo jedna i jedina na Lovćenu i ona je srušena 1925. voljom vrha vlasti Kraljevine SHS u Beogradu i podignuta je tada na njenom mjestu sasvim druga i drugačije simbolike kapela Aleksandra Karađorđevića, koju je vlast SFRJ, odnosno, preciznije Republike Crne Gore kao njenog integralnog dijela, uklonila, legalno i legitimno, davno sa Lovćena i podigla velelepno zdanje dostojni Mauzolej Njegošu po projektu čuvenog kipara Ivana Meštrovića, u čijoj kripti se nalazi Njegošev grob.

Kako se originalna Njegoševa kapela, srušena 1925, dakle, kapela-crkva koja odavno ne postoji može „umnožavati“ g. mitropolit Joanikije nije uspio da nam objasni, kao što nam nije objasnio na koje je to „srpske zemlje“ mislio, kada je o tome telalio, budući da su nam poznati međunarodni pravni poredak, ustavni sistemi i imena međunarodno priznatih nezavisnih država na prostorima bivše Jugoslavije.

Nijedna od njih se ne zove „srpska zemlja“ već su nam poznata svima njihova službena imena kao nezavisnih država. U pitanju je, dakle, jako čudna formulacija ovog episkopa, koja upućuje na to da je on zagovornik sulude i opasne, u novijoj istoriji ponovo pokazane kao realno katastrofične, „ideje“ o „promjeni granica na Balkanu“.

Red je da kažemo nešto u kratkim crtama o istorijatu nekadašnje Njegoševe kapele, odnosno, crkve koja je postojala na Lovćenu.

Petar II Petrović Njegoš je na Lovćenu 1845. ili 1846. podigao kapelu posvećenu Svetom Petru Cetinjskom (svom stricu i prethodniku na državno-mitropolitskoj stolici Crne Gore).

Njegoš, odnosno, vladika Rade bio je poglavar autokefalne Crnogorske crkve, i on izričito pominje crnogorsku naciju u službenim aktima Crne Gore njegovog vremena, kao i Crnogorsku pravoslavnu crkvu čiji je bio poglavar, noseći pritom bijelu pan-kamilavku.

To brojni nacional-klerikalni i agresivni negatori Crne Gore i Crnogoraca svjesno prećutkuju. Naravno, to pokušava negirati i mitropolit g. Joanikije, ali se utvrđene istorijske činjenice ne mogu negirati, ni halabukom, ni obmanama, ni podmetanjima, ni indoktrinacijom, ni falsifikatima itd. Jer istina se pobiti ne može. Još manje zatrti, koliko god ona trpjela udare.

Njegošev zavjet nije bio da se sahrani u kapeli na Lovćenu, ali ima posrednih svjedočenja da je saopštio da bi želio da se sahrani na Lovćenu, ali ne u kapeli, crkvi koju je podigao, nego pored nje. O tome je zapis ostavio i Vuk Popović.

Dakle, Njegošev amanet da se sahrani u spomen crkvi na Lovćenu jednostavno istorijski ne postoji. U njegovom testamentu ( zavještaju, oporuci), nema niđe nikakve njegove zapovijesti, amaneta, da se sahrani u kapeli Svetog Petra Cetinjskog na Lovćenu.

Knjaz Danilo I Petrović-Njegoš je, ipak, iz državno-političkih, idejnih razloga, sahranio Njegoša u kapeli Svetog Petra 1855. a ne izvan kapele, odnosno, pored kapele. Do tada je Njegoš počivao u grobnici u Cetinjskom manastiru – od smrti 1851. Njegoševu zadužbinu iz 1845. nijesu srušili 1916. Austrijanci (kapela na Lovćenu bila je tada oštećena i mogla se popraviti), ni komunisti 1972.

Njegoševu Kapelu su namjerno srušile 1925. vlasti monarho-unitarne države SHS da bi se iste godine podigla na Lovćenu nova i drugačija kapela, ne od lovćenskog no značajnim dijelom od venčačkog kamena („od Topole“), to je bila kapela različitih dimenzija i simbolike i kapela kralja Aleksandra Karađorđevića, podignuta tada „u slavu“ dinastije Karađorđević i koja je predstavljala čin i znak okupacije i nasilne aneksije (anšlusa) Crne Gore.

Kralj Aleksandar „Palikuća“ je svoju 1925. podignutu kapelu posvetio Svetom Đorđu, a Njegoš 1845. svom stricu Petru Prvom-Svetom Petru Cetinjskom. To je bitna razlika.

Aleksandrova kapela na Lovćenu je bila simbol ukidanja Crne Gore, svrgavanja dinastije Petrović sa prijestola Crne Gore i ukidanja autokefalne Crnogorske crkve. Njegošev mauzolej na Lovćenu je simbol vječnosti Crne Gore i on će tu biti zauvjek, dok je Crne Gore, Crnogorki i Crnogoraca, dok je Cetinja i dok je Lovćena. Dok je, riječju, samosvjesnih i rodoljubivih građana Crne Gore.

Zato klero-politički i ideološki, verbalni napadači na Lovćen treba da se okanu ćorave i zaludnje rabote, jer se Aleksandrova kapela na Lovćen neće vraćati.

Autor je istoričar i pravnik iz Cetinja

Stavovi autora u rubrici Dijalog ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.

Komentari