Koliko su Srbi zaista naoružani?

U Danasu od 21. juna, 2018. godine, objavljen je na 8 . strani članak V. Jeremića pod nazivom „Srbi i Crnogorci najnaoružaniji u Evropi“. U njemu su navedeni pogrešni prevodi i interpretacije istraživačkih nalaza ženevskog projekta Small Arms Syrvey, kao i obaveze Srbije po otvorenom poglavlju 24 Evropske unije.

Engleska definicija oznake small arms se u srpskom jeziku ne prevodi kao malokalibarsko oružje, što je učinio vaš pisac članka i doveo čitaoce u zabunu. U standardnoj engleskoj definiciji oružja oznaka small arms se odnosi na pištolje, revolvere, repertirajuće puške i karabine, poluatomatske i automatske puške, sačmarice i lake mitraljeze u civilnom i vojno-policijskom posedstvu, bez obzira na kalibar. U definiciju spadaju i hladna oružja za ličnu samoodbranu. U srpskom standardnom poimanju malokalibarskog oružja spadaju sva vatrena oružja koja ispaljuju zrna kalibra do 5,56 mm iz čaure koja neznatno prelazi 15 mm. To oružje je deo ukupnog oružja i svakako ga u Srbiji nema 39 odsto stanovnika, kako je to u vašem članku rečeno. NJega uglavnom imaju malobrojni članovi sportskih streljačkih klubova.

Stepen naoružanosti naroda i građanina nema nikakve veze sa stepenom smrtnosti prouzrokovanih vatrenim oružjem. Najveća smrtnost od upotrebe vatrenog oružja je u zemljama u kojima je građaninu ili zabranjeno da ga poseduje ili ga teško može steći – poput Meksika, u kojem postoji samo jedna prodavnica civilnog oružja, u Siudad Meksiku, i nalazi se u vojnoj kasarni. Te zemlje su: Honduras, Gvatemala, Brazil, El Salvador, Kolumbija, Jamajka, Meksiko, Panama, Južna Afrika, Svazilend, Venecuela i druge. U njima je broj smrti od vatrenog oružja između 11-65 na 100.000 stanovnika. U Evropi, u Švajcarskoj, koja je jedina država u kojoj svi muškarci po odsluženom obaveznom vojnom roku nose mašinke kući i koje država budžetski dotira da kupuju municiju radi svakodnevnog vežbanja, stopa smrtnosti je 3,84 na 100.000 stanovnika. U nju su ubrojane i smrti u kriminalnim obračunima ilegalnim oružjem i samoubistva. U Srbiji je ta stopa 3,9 smrti na 100.000 stanovnika, od čega 92 odsto smrti otpada na obračune ilegalnim oružjem po izjavi ministra policije 2015. godine u Narodnoj Skupštini. Ostalo otpada na krvne obračune u porodici, na slučajne nesreće pri čišćenju oružja (oficiri greše više od civila) i na samoubistva. Kod njih, u Srbiji, predvode policajci. U Engleskoj, u kojoj zbog specifične aristokratske istorije građanin gotovo uopšte ne može da kupi lično oružje, stopa smrtnosti od vatrenog oružja je blizu tri odsto na 100.000 stanovnika, dok od 2017-2018. godine raste smrtnost od hladnog oružja. Ove godine je London po stopi smrtnosti od oružja prevazišao NJujork.

Nije tačno mišljenje sagovornika vašeg novinara da Poglavlje 24 Evropske unije navodi Srbiju i države u pristupanju Uniji da smanjuju stepen naoružanosti naroda i građanina. Ovo poglavlje zahteva od njih da povećaju bezbednost građana suzbijanjem organizovanog kriminala, terorizma, trgovine drogom, trgovine ljudima, unaprede pravosudnu saradnju, policijsku i carinsku kooperativnost, i drugo. Evropska unija ne raspravlja o tome zašto domaćica i žena u Srbiji ne može po Zakonu o oružju i municiji iz 2015. godine da kupi pušku i brani svoj život, čast i dom, niti raspravlja o tome zašto invalidi sluha ne smeju imati puške a mogu ići na Olimpijadu u streljaštvu, niti zahteva da narod Srbije ostane goloruk. Ako to vlada Srbije interno čini i u tome sarađuje sa vladama balkanskih zemalja, to nije povezano sa ugovorom iz Mastrihta 1992. godine, nije povezano sa Ustavom EU iz 2004. godine, nije povezano sa Lisabonskim amandmanima na njega iz 2007. godine, nije povezano sa Konsolidovanim ugovorom o funkcionisanju EU iz 2012. godine, i nije povezano sa Direktivama EC 2008/51 i 477/1991 koje se odnose na oružje i municiju. Svaka zemlja EU, i Srbija u pristupanju, samostalno su odgovorne za pisanje zakona o ljudskim pravima na život, samoodbranu i slobodu.

Small Arms Survey je projekat ženevskog Instituta za razvoj i međunarodne studije čiji podaci su predmet kritika u više navrata u nekoliko zemalja, zbog nekorektnih podataka i lažiranja informacija. Finska vlada je 2016. godine službeno opovrgla „nalaze“ ovog instituta koji je naveo da je svaka finska porodica naoružana. NJegovi „rezultati“ analiza se primaju sa rezervom.

Autor je profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu