Prvi roman Đerđa Konrada koji je u Mađarskoj objavljen 1969. godine „Posetilac“ završava se rečenicom „Zapravo, ja i ne radim ništa, upravljam tokovima patnje“ i sa njom se može obeležiti celokupna proza ovog srednjoevropskog intelektualca koji je juče u Novom Sadu, prilikom svečanog otvaranja Trećeg međunarodnog festivala proze dobio nagradu „Milovan Vidaković“.
Zaista, ako bi se tražio književni opus u kome je upečatljivo sažeto iskustvo istorije i egzistencije u srednjoj i istočnoj Evropi u ovom veku, morali bi se obratiti upravo Konradovom delu.
Đerđ Konrad (1933. godine) je bio jedan od vođa demokratske opozicije u jednopartijskoj Mađarskoj i u to vreme kada se zalagao za radikalne promene sebe je nazivao „nežni radikal“. Kasnije je bio jedan od osnivača najjače liberalne stranke Saveza slobodnih demokrata. Od 1990. do 1993. godine bio je predsednik Međunarodnog PEN kluba, a za svoje književno stvaralaštvo, kao i za svoj intelektualni angažman dobitnik je brojnih svetskih nagrada: Herderove (1983), Evropske nagrade za esej (1985), Mirovne nagrade nemačkih izdavača i knjižara (1991), Geteove spomen-medalje (2000), nagrade Franc Verfel za ljudska prava (2007) i Nagrade Jevrejskog saveta za knjigu koja mu je uručena prošle godine. Konrad je dobio i najviša državna odlikovanja Mađarske, Francuske i Nemačke, a 2003. godine postao je počasni doktor Novosadskog univerziteta. Sudbinu mu je obležilo koautorstvo sa Ivanom Selenjijem kada su njih dvojica napisali obimnu istorijsko-filozofsku studiju „Putevi inteligencije prema klasnoj vlasti“ jer je 1974. godine policija zaplenila rukopis. Krivični postupak protiv autora je ubrzo obustavljen ali je Konradu praktično do kraja 1988. godine onemogućeno da objavljuje u Mađarskoj. Tih godina on uglavnom boravi u inostranstvu kao stipendista raznih fondacija, dve godine u Zapadnom Berlinu, zatim u Americi, Australiji i dr.
Zahvaljujući književniku Laslu Vegelu, koji je dugogodišnji Konradov prijatelj, saznali smo da ovaj veliki mađarski pisac i hroničar Evrope voli svako veče da popije lepo crno vino, da živi u maloj, mirnoj ulici Budima i da ima radnu sobu u suterenu svoje kuće. Dva puta se ženio, a bivša i sadašnja supruga, obe intelektualke, odlično se slažu i, kada se susretnu, pričaju o vrlinama i manama pisca.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
