foto (BETAPHOTO/Ministarstvo kulture/GORAN ZLATKOVIĆ)Ako se složimo sa činjenicom da su tri najveća srpska i istovremeno velika svetska naučnika, ne samo dvadesetog veka, nego i uopšte, Nikola Tesla (između ostalog i idejni tvorac, odnosno preteča današnjih električnih automobila); Mihajlo Pupin (između ostalog i idejni tvorac, odnosno preteča današnjih mobilnih telefona) i Milutin Milanković (teorija ciklusa godišnjih doba, odnosno klimatskih promena; revizija julijanskog kalendara), onda se s pravom postavlja pitanje: kako se Srbija, a posebno Beograd, odužio ovim našim možda i jedinim istinskim velikanima.
Najednostavniji odgovor bio bi: da im se oduži bar jednim dostojanstvenim spomenikom.
Da li je to zaista i bilo tako !? Da pođemo redom.
Nikola Tesla ima daleko najviše takvih spomenika. To je, pre svega onaj divni spomenik ispred tehničkih fakulteta u Beogradu.
Tu je i možda važniji, Muzej Nikole Tesle, u Krunskoj ulici (kojem izgleda sledi iseljenje iz te kuće); postoji i spomen-ploča na zgradi Rektorata Univerziteta u Beogradu; spomenik Nikoli Tesli ispred aerodrome „Nikola Tesla“.
Van Beograda, a u Srbiji, to su: spomenik Nikoli Tesle u Novom Sadu, ispred Tehničkog fakulteta; bista ispred stare hidrocentrale u Užicu.
Van Srbije to su: spomenik u Banja Luci, ispred zgrade „Elektrokrajine“; spomenik ispred rodne kuće u Smiljanu, Hrvatska. Najzad, u drugim zemljama sveta, to su: na Nijagarinim vodopadima, i to dva, jedan na kanadskoj, a drugi na američkoj strani; spomenik ispred Crkve Svetog Save, na Menhetnu, NJujork; kao i biste ispred svih važnijih tehničkih fakulteta u SAD.
Milutin Milanković, ima u Beogradu, jedan, ali vredan i dostojanstven spomenik.
On se nalazi u Karađorđevom parku, između ulica Bulevara oslobođenja, Pasterove i Tiršove.
Najzad, Mihajlo Pupin. On u Beogradu nema ni jedan jedini, bilo kakav, a kamoli dostojantven spomenik!
Zvuči prosto neverovatno. Lično sam, u zadnjih desetak i više godina, svojim kraćim tekstovima, u dnevnim listovima, ukazivao na tu, po meni, veliku nepravdu, veliku bruku.
Mislim da sam, tom prilikom, s pravom ukazivao da bi jedan pravi, dostojanstven spomenik Mihajlu Pupinu, MORAO da bude u Beogradu, i to tačno do onog Nikoli Tesli, ispred tehničkih fakulteta.
To prazno mesto zaista postoji i svakog dana prolazim pored njega.
Da ironija bude veća, Srbija ima spomenik Pupinu, u njegovom rodnom mestu, malom Idvoru, u Banatu, ima ga i u Novom Sadu, na uglu ulica Bulevara M. Pupina i Modene. Spomenik Pupinu postoji i van Srbije.
Jedan takav je u malom mestu Vevčani, u Makedoniji, a drugi u LJubljani, u Sloveniji. Za mene je tu neshvatljivo da je taj spomenik u LJubljani otkrio upravo bivši predsednik Srbije, Tomislav Nikolić (!?), a da nije ništa učinio da Beograd dobije takav spomenik.
Jedini, ali neuspeo pokušaj u Beogradu, potiče iz januara 2015. godine.
Naime, tadašnja Komisija za spomenike i nazive trgova i ulica grada Beograda donela je odluku da se spomenik Pupinu postavi u Bulevaru kralja Aleksandra, ispred ugrade tadašnje „Lole“, preko puta Univerzitetske biblioteke.
Izgradnju te Biblioteke finansirala je američka „Karnegi fondacija“, upravo na predlog i inicijativu Mihajla Pupina.
Pomenuta Komisija je odluku donela na predlog građana i Opštinskog odbora SNS Vračar.
Međutim, iz meni, a mislim i široj javnosti, nepoznatih razloga, takva odluka nije realizovana, evo već devet godina.
Pitam se: koje su to nepoznate sile, koje su sprečile odluku da se i naš Beograd najzad oduži velikom Pupinu.
Stavovi autora u rubrici Dijalog ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
