Napuljski scenario

Nakon 25 godina pregovora i raznih pokušaja spekulacije praćenih protestima građana i društvenih pokreta, nedavno je postignut dogovor između gradske, regionalne i državne vlade o urbanoj transformaciji ove post-industrijske četvrti. U međuvremenu je Banjoli postao simbol otpora građana Napulja. Strukture nekadašnje železare su od 90-ih izgubile proizvodnu ulogu, a Banjoli je postepeno prerastao u mesto društvenih borbi, pružajući dom za neke od 20 samoupravnih društvenih centara i deo žive aktivističke scene koja kroz organizovanje kulturnih događaja, političkih debata, besplatne zdravstvene zaštite i časova jezika za imigrante nudi alternativnu viziju grada.

U poslednje tri godine borba za Banjoli doseže kulminaciju. Državna vlada je kontroverznim dekretom Sblocca Italia (Odblokiraj Italiju) iz 2014. godine preuzela odlučivanje o važnijim urbanističkim intervencijama, oduzimajući autonomiju gradskim opštinama i regijama, i ubrzo izradila projekat „urbanističke regeneracije“ koji bi Banjoli pretvorio u mesto za luksuzni turizam sa marinom za jahte. Postalo je jasno da projekat ne samo što otvara vrata urbanističkoj spekulaciji, omogućujući preduzetnicima bliskim državnom vrhu ostvarivanje profita kroz privatizaciju i eksploataciju javnog prostora, već i urušava demokratiju, oduzimajući pravo građanima i građankama i lokalnoj samoupravi da odlučuju o sopstvenoj životnoj sredini.

Luiđi De Mađistris, gradonačelnik Napulja od 2011. godine, isprva nije imao podršku građanskih pokreta i progresivne levice zbog svoje legalističke politike. Ipak, otvorena za dijalog, De Mađistrisova administracija se usled stalnih konsultacija sa društvenim pokretima sve direktnije suprotstavlja neoliberalnim politikama i merama štednje Rencijeve vlade, i počinje da sprovodi socijalne politike kao što su izrada plana za minimalni prihod za nezaposlene ili legalizacija i zvanično priznavanje određenih okupiranih prostora kao zajedničkih dobara. De Mađistris postaje poznat po žestokom suprotstavljanju državnoj vladi, pretvarajući obnovu Banjolija u tačku političkog sukoba, a kao rezultat ovakve politike je 2016. godine, sa preko 65% u drugom krugu izbora, ponovo izabran za gradonačelnika.

Novi ugovor o urbanoj transformaciji Banjolija, rezultat neumornih protesta aktivista i građana i zalaganja De Mađistrisove administracije, daleko je povoljniji za očuvanje javnih prostora i zaštitu ove jedinstvene prirodne sredine. Ipak, ovaj ugovor i dalje ne zadovoljava sve kriterijume društvenih pokreta i gradskih inicijativa, od 2015. okupljenih u platformu <I>Massa Critica<I> (Kritična masa), izniklu iz duge tradicije napuljskog društvenog aktivizma, koja se kroz vaninstitucionalno delovanje u komšijskim većima i okupiranim društvenim centrima, bori za zajednička dobra i direktnu demokratiju.

Borba za Banjoli i Napulj se nastavlja, jer građani i aktivisti znaju da ono glavno tek predstoji i kako sami kažu, nastaviće da dišu za vrat svim administracijama do ispunjenja zahteva i konačnog oblikovanja prostora Banjolija tako da odgovara potrebama čitave zajednice. Kroz pritisak vaninstitucionalnih pokreta na lokalne institucije, ali i stvaranje trajnog prostora za njihov dijalog, u Napulju se razvijaju novi politički modeli koji stavljaju poboljšanje života svih građana u centar političkog delovanja.