Nešto manje od dvadeset godina je prošlo kako su na lokalnim izborima u Novom Pazaru učestvovale grupe građana koje su tada predvodili ugledni pojedini iz zajednice.
Njima, kao i tada Sandžačkoj demokratskoj partiji cilj je bio svrgavanje sa vlasti Sulejmana Ugljanina, čija je SDA Sandžaka surovo vladala od oktobarskih promena i ostaće sve do 2008. godine. Beograd i režim Vojislava Koštunice imao je u Ugljanina i njegovu SDA Sandžaka iskrenog i pouzdanog partnera, pa se na opšte bezvlašće koje je tada haralo pazarskom čaršijom potpomogunto institucionalnim aranžmanima i žmurenjem gledalo kao na normalnu pojavu i prihvatljivo ponašanje koalicionog sandžačkog miljenika. Država Srbija tada nije bila fašistička neman, da citiram doktora Ugljanina, već miroljubiva domovina u kojoj Bošnjaci uživaju sva prava i slobode – kraj citata.
Posle skoro dve decenije imamo čak sedam lista koje će se boriti za ulazak u lokalni parlament Novog Pazara. Na glasačkom listiću prva će biti SDP čiji je osnivač Rasim Ljajić, potom lokalna koalicija srpskih stranaka predvođena SNS-om, Stranka pravde i pomirenja, SDA Sandžaka, Bošnjačko srpski savez, pa Koalicija za mir i toleranciju, jedina lista koja ima podršku opozicije iz Beograda „Novi Pazar protiv nasilja“ i Građanski pokret Sandžaka. Čak tri politička subjekta proistekla su od ljudi koji su nekad bili bliski saradnici muftije Muamera Zukorlića, obnašali državne i druge funkcije, ali su napustili stranku koju je nasledio muftijin najstariji sin – Usame. To se nekako uklapa u patrijarhalni diskurs zajednice – porasla deca, osamostalila se.
Deceniju i po stranka Rasima Ljajića rukovodi Novim Pazarom, u koaliciji sa tradicionalnim partnerima lokalnom srpskom listom, i jednom šestomesečnom koalicionom avanturom sa SDA Sandžaka pre nekoliko godina. Ipak sve ovo vreme Ljajićeva stranka drži neprikosnovenu vlast u Novom Pazaru. Petnaest godina je i suviše dug period, a vladajuća SDP stranka da je svaki dan zlatom kaldrmisala novopazarske ulice dosadila bi narodu. Posle deceniju ipo vlasti vladajućoj političkoj strukturi se zamera nerešavanje različitih komunalnih i infrastrukturnih problema, kao što su zapuštena rečna korita, zagađenost vazduha, prekomerna gradnja stambenih zgrada koja je vidljiva na svakom mestu i konkretnih investicija u vidu fabrika, koje treba da dovedu do novih radnih mesta. Krivica za pojedine probleme mora se podeliti, kako na lokalnu, tako i na republičku vlast.
U razbuktaloj predizbornoj jesenjoj kampanji pred ovom strankom je zadatak osvojiti preko pedeset procenata na izborima kako bi dokazali svoj legitmitet za sve projekte koji su prethodnih godina realizovani, a Novi Pazar, poznat po mantijama, ćevapima i farmerkama, ipak doveli u jedan drugačiji društveni kontekst i poziciju. Sagledavajući političke aktere i njihove domete u lokalnoj sredini jasno nam je da se radi o uspavanoj i neorganizovanoj opoziciji, posebno ovoj sa prefiskom bošnjačka koja pledira da smeni vladajuću stranku i preuzme vlast.
SDP na ovim izborima izlazi po treći put sa Nihatom Biševcem kao kandidatom za gradonačelnika koji od 2016. godine od kako je prvi put stupio na gradonačelničku poziciju i dalje u sprovedenim istraživanjima zauzima najbolje pozicije i prepoznatljivost kod građana. Nisu samo istraživački parametri pokazatelj toga, već i realno stanje na terenu koje potvrđuje njegovu popularnost i prihvatljivost od strane građana Novog Pazara. Radi se o čoveku koji iz dva mandata izlazi bez i jedne afere, krivičnih ili bilo kakvih drugih optužbi, istog imovinskog stanja – što za današnje prilike u Srbiji predstavlja društveni kuriozitet. Njegovi „protivkandidati“ su sedamdesetogodišnji Sulejman Ugljanin, lider SDA Sandžaka, i mlađani Edin Đerlek, ministar bez portfelja i potpredsednik Stranke pravde i pomirenja.
Ljajićev pragmatizam posebno se očituje u novopazarskim političkim prilikama u kojima on maherski mobilizuje politički prostor, što u ovoj predizbornoj kampanji, koja doduše odiše zimskom idilom i usporenošću, ipak pokazuje izvesni nivo apsolutne dominacije. To je karakteristika i njegovog pozicioniranja spram vladajućih režima u Beogradu, sa kojima koristeći dugogodišnju manjinsko partnersku poziciju doprinosi konkretizaciji različitih projekata prema Novom Pazaru kao njegovoj najvažnijoj izbornoj bazi i političkom uporištu u Srbiji.
Poznajući dinamiku političkih i društvenih odnosa u Sandžaku poslednjih trideset godina i raznih narativa koji su doprinosili gomilanju ogromnog nezadovoljstva prema sistemu, koji je suzdržano i na distanci posmatrao život sandžačkog čoveka, često u uslovima diskriminatornih i obespravljenih etničkih pozicija koji su dovodili do pomahnitale radikalizacije i tenzija. U tom kontekstu Ljajićeva politička uloga bila je usmerena na kreiranju društvene kohezije koja je u konačnici trebala da zaustavi različite forme štetnih političkih mutacija iz turbulentnog Sandžaka. Sa današnje distance ova politička misija se može smatrati uspešnom.
Predizborna kampanja niskog je intenziteta, ali ćemo narednih dana kako ulazimo u finiš sasvim sam siguran svedočiti različitim prljavštinama koje uglavnom zagađuju prostor na društvenim mrežama sa lažnih profila i Fejsbuk stranica. Njihova uloga je najjeftinija diskreditacija političkih protivnika kroz prizemnu i jeftinu priču koja se uvek poteže u nedostatku argumenata i odlika je jeftinog palanačkog duha.
Autor teksta je izvršni direktor Akademske inicijative „Forum 10“
Stavovi autora u rubrici Dijalog ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.