U ovo vreme uvođenja, na osnovu Zakona o rakiji i drugim alkoholnim pićima, u pravnom sistemu Srbije i u privrednom prometu Srbije reči šljivovica kao geografske oznake porekla i razmatranja odnosnih spornih pitanja, treba poći od činjenice da je reč šljivovica generični naziv za rakiju od šljive, poznat i korišćen u privrednom prometu i narodnom govoru već dugo vremena u Srbiji.
Šljivovica je generični naziv i u okolnim državama koje su bile u sastavu SFRJ i poznata je takođe kao slivovitz u jednom broju država u kojima se proizvodi rakija od šljive.
Iz iznetog proizilazi da ta generična oznaka ne može da postane zaštićena geografska oznaka porekla i posebno da je ne mogu prisvojiti srpske vlasti kao naziv koji potiče iz Srbije, koji je vezan samo za Srbiju i svojina je samo Srbije, odnosno države Srbije.
Prisvajanje naziva šljivovica od strane države Srbije imaće za posledicu reagovanje stručnjaka iz navedenih razloga, a i država koje neće pristati da Srbija sebe smatra isključivim nosiocem tog naziva, koji istinski nije geografska oznaka porekla, jer se šljivovica proizvodi i obeležava kao takva u većem broju država. To prisvajanje može dovesti do velikih problema proizvođača u Srbiji, poskupljenja proizvoda, do preduzimanja raznih mera protiv Srbije, eventualno do vođenja postupaka protiv Srbije i protivno je opštem pravnom pravilu, izraženom i u opštim aktima EU da se generične oznake – među kojima je navedena šljivovica – ne mogu prisvajati bilo kojim pravom intelektualne svojine, pa ni geografskim oznakama porekla.
U Srbiji oblast geografskih oznaka porekla – istu pravnu kategoriju koju predviđa Pariska konvencija za zaštitu industrijske svojine pravno uređuju kao sedište materije dva opšta pravna akta i to navedeni Zakon o rakiji i drugim alkoholnim pićima i Zakon o oznakama geografskog porekla. To je neprihvatljivo i jedinstven slučaj u svetu. Iz toga proizilazi da postupak po zahtevima za priznanje geografske oznake porekla i postupak priznanja vodi Zavod za intelektualnu svojinu, a ministarstvo nadležno za poslove poljoprivrede određuje ko može i pod kojim uslovima koristiti geografsku oznaku porekla šljivovica.
Primena odredaba Zakona o rakiji i drugim alkoholnim pićima otvara niz pitanja, jer pored navedenog, postavljaju se pitanja prava stranih lica koja uvoze šljivovicu u Srbiju, poštovanja stečenih prava, vođenje besmislenih rasprava čiji su nazivi proizvoda ajvar, kajmak, pekmez itd.
Dr Milenko Manigodić, advokat iz Beograda
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
