Petnici treba pomoć države

Svima nama koji volimo i podržavamo IS Petnica je žao što se to dogodilo i pružamo punu podršku žrtvama u procesuiranju odgovornih. IS Petnica mora opstati i postati prepoznatljiva i po nultoj toleranciji na nasilje bilo kog oblika.

Povodom intervjua vašem listu Mladena Šarčevića, bivšeg ministra prosvete a sada savetnika predsednika i premijerke za reforme u obrazovanju i nauci, kao bivši višegodišnji predsednik Upravnog odbora želim da odgovorim na određene nedorečenosti u vezi sa IS Petnica.

Da li je IS Petnica zastareli relikt prošlosti?

IS Petnica osnovana je 1982. godine kao društvena organizacija mladih i većeg broja naučno-obrazovnih institucija. Značajnu a praktično i vodeću ulogu u procesu osnivanja i razvoja IS Petnica imala je SANU, Univerzitet u Beogradu, kao i nacionalni naučno istraživački instituti. U prvoj deceniji postojanja i rada IS Petnica glavninu finansijskih sredstava za rad obezbeđivali su republički i regionalni fondovi, a danas je IS Petnica registrovana kao udruženje građana, poštovalaca, nekadašnjih polaznika i predavača, kao samostalna organizacija koja se bavi obrazovnim i naučnim radom od opšteg društvenog interesa i posluje kao nezavisna i neprofitna organizacija.

Ovakav oblik obrazovnog rada postoji u Portugalu i drugim evropskim državama. Kao i u IS Petnica u rad ovakvih istraživačkih centara uključeni su univerziteti i naučne institucije koje određuju program i organizaciju rada. Napomenuću da je IS Petnica aktivan član NYEX mreže organizacija koje se bave naučnim obrazovanjem darovitih, ECSITE mreže organizacija koje se bave popularizacijom nauke i MILSET organizacije koja je usmerena na promociju nauke među mladima. Napominjem da OKC Tršić nije uporediv sa IS Petnica. OKC Tršić ima svoju divnu misiju širenja i promovisanja nacionalnog kulturnog blaga.

Da li IS Petnica nekome polaže račune za svoj rad?

Kontrolu rada i ostvarivanje javnog interesa u radu IS Petnica vrši Savet kao najviše upravno telo, koje odlučuje o najvažnijim pitanjima rada i razvoja IS Petnica. Pored ostalog Savet vrši i koordinaciju svih programskih aktivnosti. Savet čine 22 člana koji su ugledni i iskusni stručnjaci u oblastima kojima se IS Petnica bavi, dakle članovi SANU, profesori univerziteta, naučni savetnici sa nacionalnih naučnih instituta, predstavnici donatora i nevladinih organizacija. Savet imenuje operativno telo Upravni odbor, koji čine predstavnici privrednih organizacija koje su svojim aktivnostima doprinele radu IS Petnica, kao i predavači po pozivu i zaposleni koji su veći broj godina bili aktivni u radu IS Petnica. Upravni odbor usvaja godišnji plan rada, budžet za tekuću godinu i finansijski plan. Želim da ovde podvučem da je angažovanje u radu Saveta i UO za sve članove bila čast bez ikakve nadoknade.

Kontrola novca

Detaljni godišnji izveštaji o radu dostavljaju se svim članovima upravnih tela i svim organizacijama koje su finansijski ili na drugi način pomagale ili učestvovale u pripremi i izvođenju programa. IS Petnica je svake godine dostavljala izuzetno obimnu i detaljnu finansijsku dokumentaciju Ministarstvu prosvete, obimniju i detaljniju od mnogih drugih korisnika sredstava, i na to nikada nije bilo nikakvih primedbi.

Sažet prikaz rashoda i prihoda na godišnjem nivou

Struktura rashoda koja se odnosi na aktivnosti održavanja 150 kurseva i seminara za oko 3300 učesnika, 1.200 gostujućih saradnika i predavača svodi se na oko 130.000.000. din. Najveći deo odnosi se na troškove investicionog i tekućeg održavanja objekata. Ova stavka je posebno povećana otkad se koriste novi objekti izgrađeni iz kredita EBRD, koji je odobren namenski za izgradnju objekata za IS Petnica. Ostali troškovi su mnogo manji (komunalni troškovi, osiguranje objekata i opreme, troškovi ishrane dece, plate zaposlenih, honorari pozvanim predavačima, laboratorijski i kancelarijski material,…). Prosečni godišnji prihodi kreću se okvirno oko predviđenih rashoda tako da je poslovanje okvirno na nuli. Struktura prihoda je sledeća: sredstva iz budžeta namenjena za rad IS Petnica čine oko 44%, sredstva iz budžeta za nadoknadu održavanja novih objekata 11%, sredstva od donatora 25%, participacija učesnika kurseva 8%, sopstvena sredstva od održavanja skupova i stručnih aktivnosti 12%.

De li je neophodna participacija učenika?

Svake godine IS?Petnica sve više zavisi od dobre volje i razumevanja države, niza donatora i sponzora. Ukupni prihodi koji se realno ostvare uglavnom nisu dovoljni pa se nedostajuća sredstva odražavaju na ukupan rad i na odlaganje ulaganja u obnavljanje opreme, učila i nove planirane programe i aktivnosti. Nažalost, zato je neophodna participacija učesnika seminara. Ova sredstva po učesniku uglavnom uplaćuju opštine iz svog budžeta. Iz sopstvenih sredstava Petnica je svake godine pomagala deo učesnika koji nisu bili u stanju da plate participaciju za učešće, odnosno opštine im nisu obezbedile ova sredstva.

Šta garantuje budućnost IS Petnica?

Kroz preko 3500 seminara/radionica i treninga IS Petnica je prošlo preko 50.000 polaznika iz Srbije i regiona nekadašnje Jugoslavije. Mnogi od njih su danas uspešni naučnici i profesori, ali i vlasnici kompanija. Upravo je alumni mreža ta koja povezuje IS Petnica sa najprestižnijim institucijama i kompanijama, zahvaljujući kojoj angažuje najpoznatije predavače i mentore.

Uvođenje mladih i talentovanih srednjoškolaca u tajne naučno-istraživačkog rada je pre svega javni interes. Ovaj cilj zahteva velika ulaganja koja treba da obezbedi država. Program treba da izvode dokazani stručnjaci, pod kontrolom najviših naučnih institucija. Tu se pre svega misli na SANU, Univerzitet u Beogradu i nacionalne naučne institute.

Upravo ovo rešenje koje traži Petnica treba podržati. Pomoći joj materijalno da bi unapredila svoju organizaciju većim brojem stručnjaka iz svih oblasti. Posebno treba istaći angažovanje psihologa i pedagoga, kako bi se unapredila psihološka i pedagoška podrška deci i voditeljima programa.

Autor je redovni profesor u penziji Univerziteta u Beogradu, bivši predsednik UO IS Petnica