Prevideli 20.000 predmeta

Na osnovu predloga zakona koji je sačinila Radna grupa, proizašao je predlog Vlade koji se od 5. aprila nalazi u Skupštini Srbije u proceduri za donošenje i kojim se ukida sud u Sopotu, najstariji beogradski sud osnovan 1827. godine. Ovakav predlog Vlade proizašao je na osnovu niza propusta koje je učinila Radna grupa ne postupajući po kriterijumima koje je utvrdilo Ministarstvo.

Nečijim propustom članovima Radne grupe nije prikazan podatak da sudskoj jedinici u Sopotu od poslednje reforme 2009. godine pripada i opština Barajevo. To su predsednica Radne grupe sudija Vrhovnog kasacionog suda gospođa Vida Petrović Škero i predsednica Društva sudija Dragana Boljević javno potvrdile na okruglom stolu „Reforma pravosuđa: Da li smo na pravom putu?“, koji je održan 28. marta u Medija centru u Beogradu (http://www.webtv.rs/partnerplay/blic/53214/reforma-pravosudja:-da-li-smo-na-pravom-putu).

Na osnovu toga nije pravilno i tačno utvrđen broj sudskih predmeta i nije sagledana činjenica da sud u Sopotu sada ima pet, a vraćanjem u nadležnost istrage i krivice imaće sedam sudija, čime ispunjava osnovne kriterijume za izradu mreže sudova. Nije tačno utvrđena dostupnost suda građanima, broj stanovnika, smeštajni kapaciteti suda u Sopotu, održiv ekonomski razvoj lokalnih sredina i uloga suda u tome, intenzitet razvoja pravosudnih profesija (advokati, izvršitelji, sudski veštaci i drugo). Nije razmatrana ni činjenica da postojanje osnovnog suda u Sopotu ne iziskuje posebne troškove u budžetu jer je opština Sopot završila radove na adaptaciji prostorija suda koji je sada jedan od najsređenijih sudova u Srbiji i obavezala se da snosi investicione i tekuće troškove, kao i da obezbedi stanove svim sudijama koji će raditi u ovom sudu.

U skladu sa izričitim savetima Venecijanske komisije i evropskim standardima, mreža sudova je izrazito stručno i tehničko pitanje koje treba da se radi veoma brižljivo i polako, u skladu sa temeljnim statističkim podacima i objektivnim merilima, nakon detaljnog proučavanja stanja na terenu i kontakta sa lokalnim stanovništvom. Konačno, rezultati ovakvog rada moraju biti provereni i dopunjeni na sveobuhvatnoj stručnoj i javnoj raspravi, koja je u ovom slučaju izostala.

Reformom iz 2009. godine opštinski sud u Sopotu je postao sudska jedinica Drugog osnovnog suda u Beogradu, nadležan za opštine Sopot i Barajevo. Na taj način je pravno uobličeno faktičko stanje da dve susedne i teritorijalno najbliže opštine imaju jedan zajednički sud. I pre ovoga stanovnici Barajeva, dok je za njih bio nadležan Peti opštinski sud, sve što nije bilo vezano za zakonom isključivu nadležnost ostvarivali su u opštinskom sudu u Sopotu, jer im je to bilo jednostavnije, bliže i brže. Svi subjekti ove dve opštine jedinstveni su u zahtevu da se formira zajednički osnovni sud. Postoji opšta spremnost da se održi zajednička sednica skupština opština Sopot i Barajevo, kao i da se građani ove dve opštine na referendumu izjasne o podršci ovom predlogu.

Ukidanje suda u Sopotu dovelo bi do gore situacije nego one od 2009. godine, nakon prethodne reforme. Imalo bi pogubno dejstvo na život ljudi u Sopotu i Barajevu. Vodilo bi gašenju svih lokalnih advokatskih kancelarija i generalnom odlasku obrazovanog stanovništva da rade van ovih opština. Time bi se samo ubrzao inače negativni trend ekonomske i institucionalne centralizacija Srbije.

Gašenjem ovog najstarijeg beogradskog suda grubo se gazi i tradicija i istorija srpskog sudstva. Primera radi, u Švajcarskoj u neuslovnom zamku i dalje radi sud, samo zato što je to najstariji jer postoji preko 600 godina. Da se ne poštuje tradicija, ukazuje i činjenica da je naziv, svima razumljiv „okružni sud“, koji je u upotrebi u Srbiji još od 1845. godine, reformom pravosuđa 2009. godine ukinut i uvedeni su neki novi nazivi.

S druge strane, uspostavljanje osnovnog suda u Sopotu ne bi ni na koji način ugrozilo funkcionisanje suda u Mladenovcu niti ogromnog Trećeg osnovnog suda u Beogradu, na Voždovcu. Nadamo se da će Vlada i Skupština u okviru svojih nadležnosti preduzeti mere radi prevazilaženja posledica grubog previda Radne grupe i omogućiti formiranje osnovnog suda u Sopotu, za opštine Sopot i Barajevo, čime će se stanovnicima ovih opština omogućiti ostvarenje jednog od osnovnih ljudskih prava, a to je nesmetan pristup pravosuđu, a samim tim će doći i do rasterećenja ostalih sudova u Beogradu.

Autor je predsednik gradske opštine Sopot