Rusija „lider“ u sankcijama

Savet bezbednosti OUN je 30. maja 1992. usvojio Rezoluciju 757 kojom su Saveznoj Republici Jugoslaviji, kao glavnom krivcu za rat u BiH, uvedene sankcije, bez presedana u istoriji UN, a koje su sprovodile sve njene članice bez izuzetka. Za njih je međutim jedan naš tadašnji ministar rekao da je to greška i da će one biti ukinute za tri nedelje!

Blumberg je sračunao i objavio interesantnu informaciju o sankcijama Rusiji, uvedene od strane SAD, EU i drugih zemalja koje ih na ovaj ili onaj način slede. Na osnovu toga izvora, ukupan broj sankcija uvedenih Rusiji iznosi preko 5.530! To je više nego što su decenijama zajedno sankcija „sakupile“ Iran, 3.616, uglavnom zbog nukleranog programa (i podrške terorizmu) i Severna Koreja, 2.077 sankcija.

Za samo deset dana posle invazije na Ukrajinu, Rusija je postala zemlja sa ikada najviše sankcija u svetu. Na osnovu globalne baze podataka za praćenje sankcija, kao rezultat poslednjeg talasa sankcija SAD i evropskih i zapadnih saveznika, Rusija je, počev od 22. februara 2022, pored do tada postojećih sankcija, „zaradila“ još 2.778 novih sankcija. To međutim ne označava i kraj novim sankcijama. Američki predsednik Bajden ih je nazvao najznačajnijim paketom sankcija u istoriji.

Da dodamo da se Sirija nalazi pod udarom 2.680 sankcija, a iza nje znatno zaostaju Venecuela sa 651, Mjanmar sa 510 i Kuba sa 208.

Između pomenutih sankcionisanih zemalja, nalazi se i Belorusija, koja se sve češće pominje pri uvođenju sankcija savezničkoj Rusiji.

Ako su „naše“ sankcije Ujedinjenih nacija nosile multilateralni i obavezujući karakter za sve njene članice, ruske su bilateralne i sankcije EU. Iz diplomatske istorije poznato je koliko je teško, čak decenijama, ukinuti sankcije, i jedne i druge vrste, sve „dok one ne postignu svoj cilj“, ili iz „proceduralnih razloga“.

Treba napomenuti poznati slučaj: na osnovu DŽenks – Venikovog amandmana, dvojice američkih kongresmena, Sovjetskom Savezu su 1972. uvedene sankcije na trgovinu sa SAD, zbog sovjetske zabrane iseljavanja Jevreja.

Američki Kongres je međutim te zaista „benigne“ sankcije, prema današnjim zastrašujućim i po količini i po posledicama, ukinuo tek posle pola veka, odnosno 2012. za vreme predsednika Baraka Obame i njegove administracije.

Američke (i savezničke), i ne sam tih zemalja, sankcije namenjene Rusiji, ne nameću se da važe od danas do sutra nego su dubljeg smisla. A te sankcije zadiru u svaki segment: ruska država je njima praktično odsečena od sveta, od svetskog tržišta roba, usluga, novca, bankarski sektor od SWIFT-a; zamrznute su devizne rezerve (400-460 milijardi dolara) i zabranjena kupovina ruskog zalata; rublja se nalazi u slobodnom padu; gradjanima se ograničava dostup deviznim sredstvima; preko 350 svetskih kompanija napušta zemlju i povlači kapital; na primer, čuveni Mek Donald, posle trideset godina, napušta rusko tržište koje kompaniji donosi devet posto svih prihoda, zatvara 850 restorana sa 60 hiljada zaposelnih; ruske kompanije ne mogu da servisiraju dugove, bankrot kuca na vrata; mnogobrojne su personalne sankcije državnim ljudima, uključujući čak šefa države i šefa diplomatije, oligarhsima; zabranjen je dostup na sportska takmičenja, u međunarodne organizacije, itd, itd… izopštenje ide punih hodom. Jednom rečju, sve što je ogromnom cenom trideset i pet godina stvarano, i u Rusiji postignuto zahvaljujući tržištu i demokratiji, za dve nedelje je uništeno.

Autor je bivši ambasador, član Foruma za međunarodne odnose Evropskog pokreta u Srbiji