Srbija u NATO – da ili ne?

U NATO-u se odluke donose konsenzusom, na osnovu argumenata, i bez pritisaka.

Podjednako se uvažava glas, i SAD i Luksemburga, i Nemačke i Crne Gore… Ukoliko dođe do oružanog napada na jednu državu, potpisnicu sporazuma, to se smatra napadom na sve članice koje pomažu napadnutoj državi.

NATO čine zemlje koje su, sve odreda, pravne, parlamentarne, demokratske, u kojima se poštuju ljudska prava i slobode, ekonomski su razvijene, sa slobodnim tržištem, civilnim odlučivanjem u pitanjima odbrane i takvom kontrolom nad oružanim snagama.

Koliko je NATO važan savez, pokazuje i to da Velika Britanija, napuštajući Evropsku uniju, nije ni pomišljala da istupi iz NATO-a.

Članice Severnoatlantskog saveza iz Evrope su, osim Norveške i Islanda, međusobno povezane i članstvom u EU.

Sve bivše socijalističke države su nekoliko godina pre prijema u EU postale članice NATO-a.

A najvažniji spoljnopolitički cilj Srbije bio je i ostaje članstvo u Evropskoj uniji.

Alijansa je osnovana 1949. godine (prvobitno je imala 12 država članica), i za protekle 73 godine pokazala je svoju održivost, vitalnost, superiornost i privlačnost.

Sastavljen od komunističkih država, Varšavski pakt, koji je bio antipod, raspao se 1991. godine.

NATO se, naprotiv, uvećavao pristupanjem i onih zemalja koje su u doba „hladnog rata“ bile deo SSSR-a (baltičke države), ili kao nezavisne države nalazile u redovima istočnog vojnog pakta.

NATO-u je od 1999. godine pristupilo 14 država centralne i istočne Evrope, čime je broj članica praktično udvostručen, i dostigao je 30.

A članstvo je i jasno iskazana namera Ukrajine i Gruzije.

Ulaskom u ovaj savez, Srbija bi se našla u svom prirodnom i prijateljskom okruženju.

U zemljama NATO-a već živi veliki broj Srba: u SAD oko 700 hiljada, u Nemačkoj 500 hiljada, u Kanadi oko 200 hiljada, u Hrvatskoj 180 hiljada, u Crnoj Gori 170 hiljada, u Francuskoj oko sto hiljada, u Velikoj Britaniji 80 hiljada…

Na Kosovu se od 1999. godine nalaze NATO snage koje na tom području imaju svoje baze i logistiku.

Od osam suseda Srbije, u Alijansi je čak sedam: Albanija, Hrvatska, Severna Makedonija, Rumunija, Bugarska, Crna Gora i Mađarska.

Od naših komšija jedino BiH nije pristupila Alijansi, uz napomenu da to žele predstavnici bošnjačkog i hrvatskog naroda, te da se za to donedavno zalagao i srpski član Predsedništva BiH.

U Alijansi su zemlje s kojima je Srbija dugo vremena bila u istim državnim zajednicama (Vizantija, Otomanska imperija, Habzburška monarhija, Austrougarska, Jugoslavija), te smo se tako s tim narodima upoznali, saživeli, proželi, i stekli mnogo zajedničkog u jeziku, kulturi, mentalitetu, tradiciji…

Zanimljivo je da Srbija sa Rusijom nikada nije bila ni u kakvom državnom savezu. Politički savez je postojao između Jugoslavije i SSSR-a, od 1945. do 1948, i dobro znamo kako se okončao.

Kada protivnici NATO-a u Srbiji govore da je to zapadni, katoličko-protestantski savez (iako u ovim zemljama religija odavno nema veliki značaj), slučajno ili namerno previđaju da su njemu i države većinski naseljene pravoslavnim stanovništvom: Grčka, Bugarska, Rumunija, Crna Gora i Severna Makedonija. Pravoslavci su u većini i u Ukrajini i Gruziji.

A da NATO nije germanski i anglosaksonski savez protiv Slovena, pokazuju činjenice da većinsko slovensko stanovništvo naseljava: Poljsku, Češku, Slovačku, Hrvatsku, Crnu Goru, Sloveniju, Bugarsku i Severnu Makedoniju – preko sedamdeset miliona Slovena.

Za one koji se zalažu da Balkan pripada balkanskim državama, a iz odlučivanja bi isključili NATO, podsećanje da su skoro sve balkanske zemlje u NATO-u: Grčka, Severna Makedonija, Crna Gora, Bugarska, Rumunija, Albanija, Hrvatska i Slovenija.

Konfrontacija sa NATO-om u prošlosti ništa nam dobro nije donela. Saradnja s njim može Srbiji u budućnosti da obezbedi mnogo toga dobrog i korisnog.

Autor je zamenik predsednika Srpskog pokreta obnove