Telefonski imenik izbrisanih života

Genocid se završio u Srebrenici, ali počeo je u Bosanskoj Krajini. Odlukom civilnih i vojnih vlasti opštine Prijedor i srpske autonomne regije Krajina sa sjedištem u Banjaluci, od kojih su neki sad već osuđeni ratni zločinci, 1992. godine je nesrpskom stanovništvu Prijedora proglasom bilo naređeno da na kućama i prozorima istakne bijele čaršave a na odjeći bijele trake u „znak odanosti“ novim srpskim vlastima u opštini Prijedor. Nakon tog proglasa brzo je uslijedilo donošenje dokumenta 531. – zajedničkog zaključka opština Bihać, Bosanski Petrovac, Srpska Krupa, Sanski Most, Prijedor, Bosanski Novi i Ključ od 7. juna 1992. godine, naslovljenog na krizni štab SAO Krajine, rukovodstvo Srpske Republike BiH i 1. krajiški korpus VRS, a u kojem su srpske civilne vlasti u pomenutim opštinama od ovih instanci, između ostalog, zahtijevale i: „(…) 5. Svih sedam opština naše subregije je saglasno da se sa teritorija naših opština isele Muslimani i Hrvati do nivoa kad svaka od ovih opština može da održava efikasnu i ostvaruje srpsku vlast na svojoj teritoriji. U tom smislu tražimo od Kriznog štaba Autonomne Regije Krajine da se omogući koridor za iseljavanje istih prema centralnoj Bosni u Alijinu nezavisnu državu BiH jer su oni za to i glasali. Ukoliko rukovodstvo Autonomne Regije Krajina u Banja Luci ne bude rješavalo ovo pitanje naših sedam opština će sve Muslimane i Hrvate sa teritorija naših opština pod vojnom pratnjom sprovesti u centar Banja Luke (…)“ (izvor: Haški tribunal, presuda Radoslavu Brđaninu)

Rezultate ovih odluka danas svi mi živimo. Samo u opštini Prijedor za nepuna četiri mjeseca srpske vlasti su izvršile genocid zbog kojeg je i osnovan Haški tribunal. Tri hiljade i sto sedamdeset tri ubijenih civila od kojih i 102 djece od tri mjeseca do 17 godina, više od 50.000 protjeranih, preko 20.000 zatočenih u sistemu prelivnih koncentracionih logora i stratišta, na stotine spaljenih sela i vjerskih objekata. Danas je to Republika Srpska.

Haški sud je za zločine u Prijedoru osudio ukupno 28 zločinaca, pripadnika policije, vojske i civilnih vlasti Prijedora i Republike Srpske, a više od 20 osumnjičenih se još procesuiraju na Sudu BiH.

No ljudskog pokajanja, katarze i priznanja političke i društvene odgovornosti od strane srpskih političara i velike većine građana u Prijedoru i Banjoj Luci za ova zlodjela još nema. I pored stalnih molbi i peticija građana i porodica ubijene djece koje traju već 15 godina, a intezivno najmanje 4 godine, srpske vlasti u opštini Prijedor na čelu sa još uvijek neprocesuiranim visokorangiranim bezbjednjakom ratnog kriznog štaba i srpske vojske Markom Pavićem, još nisu dozvolile izgradnju spomenika koji bi komemorirao ubistva prijedorske djece.

Autor je kulturolog i mirovni aktivista iz Banjaluke