Urbanizacija prirodne oaze Košutnjak

Građani su pozvani da nakon uvida u PDR dostave pismene primedbe koje bi se evantualno uvažile od strane gradske komisije i unele u konačni Plan detaljne regulacije.

U velikom broju slučajeva praksa je pokazala da su podnete primedbe i sugestije uglavnom bile odbijene i da je ceo postupak u suštini formalnost.

Pre pet godina izvršena je upitna privatizacija „Avala filma“ iz stečaja, s namerom da se „Filmski grad“ obnovi kao projekat od nacionalnog značaja u skladu sa Nacionalnom strategijom za razvoj kulture.

Privatizovano je 86,8ha zemljišta na kome se pored „Avala filma“ nalaze i drugi postojeći objekti. Vlasnik zemljišta je kompanija „Avala studios“ doo, koja je u vlasništvu dve kompanije od kojih je češka firma „Sebra“ većinski vlasnik.

Vlasnici zemljišta su tvrdili da će se sačuvati pređašnja namena Avala filma, u smislu razvoja filmske industrije obogaćene najsavremenijim studijima i drugim sadržajima koji bi podržali taj razvoj.

Uvidom u PDR jasno se vidi da je cilj izrade Plana bila prenamena i urbanizacija gradske šume Košutnjak, a ne primarno razvoj filmske industrije.

Na prostoru od 86,8 ha planski su predviđeni: izgradnja blokova mešovitih gradskih centara sa dominantnim stambenim funkcijama I višespratni objekti za porodično stanovanje ukupne površine 450.000 m2 za 7.980 stanovnika, objekti javnih službi, komercijalni objekti površine oko 150.000m2, sportski objekti i kompleksi, kao i prateći sadržaj.

Da bi se ostvarila planom predviđena izgradnja, potrebno je izvršiti seču postojeće šume na površini od preko 16 ha, odnosno 60% od ukupne površine šume koja pokriva 27 ha.

Po planskoj dokumentaciji zadržane su dve odvojene enklave postojećeg šumskog rastinja, jedna površine 3,2 ha režima zaštite II stepena i druga površine 7 ha, kao spomenik prirode „Šuma Košutnjak“, režima zaštite III stepena. Po mišljenju inženjera saobraćajne struke, PDR nema dobro saobraćajno rešenje za naselje.

Naseljavanje nekoliko hiljada stanovnika, usled opterećenosti lokalne infrastrukture, koja prelazi postojeće kapacitete, moglo bi da prouzrokuje kolaps i zastoje u javnom saobraćaju.

Planirana prenamena površina i seča šuma u Košutnjaku, a sve da bi se udovoljilo zahtevima i interesima investitora, bila bi do sada najveća devastacija zelenih površina u Beogradu ikada.

Ne treba posebno naglasiti da je svako očuvano stablo pravo bogatstvo. Direktno utiče na kvalitet života ljudi, sprečava eroziju zemljišta, štiti vodoizvorišta, proizvodi kiseonik.

Uništavanjem drveća povećava se potencijal za pojavu bujičnih poplava i uticaj na pojačavanje efekta toplotnog ostrva u uslovima klimatskih promena.

Na svetskoj mapi gradova sa zagađenim vazduhom Beograd je često bio na prvom mestu.

Podsećanja radi, u vreme vanrednog stanja, na dan 27. marta 2020. godine, iako je saobraćaj bio znatno smanjen, prestoni grad je u jutarnjim časovima bio najzagađeniji grad u svetu. Procenat zemljišta pod zelenim površinama u Beogradu je znatno manji od evropskog proseka.

Šumovitost po stanovniku iznosi 0,025 ha, što je minimalno u odnosu na evropski normativ od 0,33 ha po stanovniku.

Krajem avgusta 2019. godine Gradska skupština je donela Plan generalne regulacije sistema zelenih površina Beograda, koji predviđa da do 2015. godine bude oko 25% teritorije grada pokriveno zelenim površinama. Sadašnja pokrivenost je manja od 15% u odnosu na optimalnih 27%.

Prenamenama i urbanizacijama zelenih površina, aktuelna gradska vlast je pokazala da ne poštuje planska dokumenta koja je sama donela, na štetu zdravlja svojih građana, a u korist njima podobnih investitora.

Izjava gradskog gradonačelnika data medijima 2019. godine, da je Beograd podneo kandidaturu za zelenu prestonicu Evrope 2022. godine, zvuči krajnje licemerno.

Šta uraditi?

Potrebno je da se udruženja građana, ekološka udruženja i političke partije koje u svojim programima imaju zaštitu životne sredine, aktiviraju protiv otimanja i uništavanja javnog dobra. Postoji grupa građana oformljena preko društvenih mreža koja organizuje protestne šetnje, skuplja potpise za peticije, daje saopštenja.

Neophodno je da građani u velikom broju prisustvuju javnoj raspravi kada bude zakazana u gradskoj upravi povodom Plana detaljne regulacije za kompleks Avala filma i da izlažući argumente spreče ostvarenje plana devastacije šumskih površina na predmetnoj lokaciji.

Autorka je arhitektkinja i članica Saveta za urbanizam Nove stranke