Vrtići: Ulaganje u privatni umesto javnog sektora

Nažalost, i ove godine jaslice i vrtići ostaće nedostupni velikom broju najmlađih sugrađana. Među njima će, kao i uvek, biti dece zaposlenih roditelja i staratelja, ali i mnogo dece nezaposlenih i prekarnih radnica i radnika. Potonji zbog svog neodgovarajućeg radno-pravnog statusa često odustaju od učešća na konkursu.

Iz štampe se moglo saznati da je samo četiri dana po objavljivanju ovogodišnjeg konkursa u 12 beogradskih opština broj pristiglih prijava prevazišao broj slobodnih mesta, pri čemu je u jednoj od njih nadmašen ukupni broj podnetih prijava na prošlogodišnjem konkursu. Ove će godine najverovatnije biti oboren lanjski rekord, kao što je i pre godinu dana oboren onaj iz 2016. godine. Prijava je, dakle, iz godine u godinu sve više.

Promene iz 2015. godine – sniženje cena i uvođenje takozvanih verifikovanih privatnih vrtića u sistem predškolskih ustanova Grada Beograda, donele su, uprkos svim peripetijama i dodatnim troškovima, mogućnost pohađanja privatnih vrtića uz dotiranje grada u iznosu od 80 odsto ekonomske cene. To je dovelo do povećanog upisa one dece koja bi zbog malog broja slobodnih mesta ostala van državnih dok, iz ekonomskih razloga, ne bi mogla biti upisana ni u privatne vrtiće.

Grad se, dakle, odlučio da umesto razvijanja i poboljšanja mreže državnih predškolskih ustanova, problem rešava subvencijama privatnim vrtićima.

Pojava verifikovanih privatnih vrtića otvorila je pitanje opravdanosti izdvajanja sredstava koja se umesto u javno dobro ulažu u privatni sektor, ali i mogućnost malverzacija. Iz godine u godinu dramatično raste broj novootvorenih privatnih vrtića koji iznenađujuće brzo i lako završavaju na listi verifikovanih. Neretko se događa da njihovi vlasnici podstiču roditelje, uključujući i stare klijente, da, nakon učešća na konkursu ili mimo njega, preuzmu odbijenicu od rukovodilaca državnih vrtića s kojima održavaju svojevrsne specijalne odnose. Neki privatnici tako sebi osiguravaju redovnu zaradu, kao i veći broj upisane dece nego pre „verifikacije“.

S druge strane, u državnim vrtićima uslovi se pogoršavaju kako za zaposlene, tako i za korisnike. Prekobrojne grupe, neadekvatan broj angažovanih vaspitačica odnosno vaspitača i tehničkog osoblja, kao i ograničeni kapaciteti vrtića otežavaju vaspitno-obrazovni proces u svim njegovim segmentima, uključujući individualni rad s decom kojoj je potrebna dodatna podrška. Jasno je da ovakvi uslovi onemogućavaju inkluziju i ugrožavaju bezbednost i higijenu u vrtićima.

Umesto subvencija privatnim vrtićima, lokalna samouprava bi mogla da angažuje novi vaspitački kadar, a ne da nastavi dodatno, često protivzakonito opterećenje zaposlenih radom s prekobrojnim grupama u neadekvatnom prostoru. Podsećamo da se u vlasništvu Grada Beograda nalazi veliki broj objekata koji nisu u upotrebi, a mogli bi se adaptirati za potrebe vrtića.

Urušavanje javnih usluga je nedopustivo, bez obzira na to da li je reč o vrtićima ili zdravstvu i školstvu. Umesto uvođenja subvencija i privatizacije sektora na mala vrata, trebalo bi da grad svoju politiku usmeri na unapređenje i uvećanje javnih dobara.

Zaposlene u vrtićima pozivamo da se bore za ostvarenje i unapređenje svojih prava i uslova rada, kao i za povećanje zarada, u čemu će imati našu solidarnu podršku.