Vukovar – grad koji je ubijen

Prva gardijska oklopna divizija JNA (poznatija kao elitna Titova divizija) krenula je auto-putem „Bratstvo i Jedinstvo“ u opsadu Vukovara sa zastavom SFRJ na tenkovima da uništi grad koji je bio simbol bratstva i jedinstva.

Vukovar je 1991. bio 87 dana pod opsadom JNA i srpskih paravojnih formacija. Tokom opsade grad je sistemski i neselektivno granatiran sa kopna, Dunava i iz vazduha. Ubijeno je više od 1.000 civila, ranjeno je više od 25.000 ljudi, dok je više hiljada bolesnih i ranjenih zarobljenika/ca prošlo kroz logore u Srbiji. Nakon pada Vukovara i povlačenja JNA, izvršen je masovni zločin nad više od 200 zarobljenika i civila hrvatske nacionalnosti iz vukovarske bolnice na poljoprivrednom dobru Ovčara. Tokom opsade grada uništeno je tri četvrtine svih objekata u gradu. Svi stanovnici nesrpske nacionalnosti su proterani nakon pada Vukovara.

Vukovar, industrijski i radnički grad, postao je simbol varvarskog razaranja gradova, postao je grad kojeg više nema. Vukovar je bio simbol jugloslovenstva, solidarnosti i radničke tradicije. Multietnička slika grada nije bila u skladu sa nacionalističkim i militarističkim konceptom – zato je ubijen! Grad je odisao solidarnošću koja je prevazilazila etničke granice – zato je ubijen! Grad, gde je održan Drugi kongres Socijalističke radničke partije Jugoslavije, gde je usvojen program partije i promenjen naziv u Komunistička partija Jugoslavije – zato je ubijen! Grad koji je građen idejom jugoslovenstva i zajedništva, a ubijen nacionalističkim i velikodržavnim idejama. Sve je to trebalo uraditi, sve što je on predstavljao trebalo je ubiti, samo da bi nam dokazali da ne možemo da živimo zajedno.

Aktuelna vlast nam svojim postupcima i dalje, nakon 26 godina, pokazuje da ne možemo da živimo zajedno i da je ono što se desilo, trebalo da se desi. Učešće osuđenog ratnog zločinca Veselina Šljivančanina na tribini u Beški koju je organizovala Srpska napredna stranka pokazuje odnos aktuelne vlasti i društva prema Vukovaru, prema prošlosti. Vojislav Šešelj je 7. novembra 1991. godine održao govor u Vukovaru, gde je rekao: „Čitav taj prostor će uskoro biti očišćen od ustaša“, kao i govor 12. na 13. novembar, gde je poručio: „Nijedan ustaša ne sme živ da izađe iz Vukovara“‘. Nakon 26 godina od svog govora, Šešelj je i dalje prisutan i aktuelan na političkoj sceni Srbije, što ponovo pokazuje naš odnos prema Vukovaru, prema prošlosti.

Žene u crnom više od 10 godina vlastima opština Zrenjanin i Žitište upućuju zahteve za postavljanje spomen ploče na mestima logora Stajićevo i Begejci, gde su zarobljenici bili izloženi mučenju i ubistvima. Vlasti odbijaju zahtev koji predstavlja čin priznanja i preuzimanja odgovornosti, odbijanje zahteva pokazuje kontinuitet negiranja i relativizacije zločina počinjenih u naše ime.

Osobe koje su činile zločine, pozivale na progon i deportaciju, nakon 26 godina su prisutne u političkoj sferi, što pokazuje da je ideja kojom je rušen Vukovar i dalje prisutna. Odnos države Srbije i društva prema prošlosti se nije promenio, ljudi koji su pozivali na rat se nisu promenili, ideološka podloga koja je dovela do masovnih zločina i dalje je aktuelna… Ako se ništa nije menjalo, ako se naš odnos prema prošlosti nije promenio, onda se sa sigurnošću može reći da bi građani/ke i nakon 26 godina ponovo ispratili tenkove cvećem.

Autor je aktivista Žena u crnom