„Autorka pokazuje potpuno nepoznavanje materije“: Reakcija direktora RZS-a na tekst „Kad frižider ima samo 63 odsto domaćinstava“

Autorka teksta pokazala je nepoznavanje materije, nerazumevanje podataka, pogrešno izvođenje zaključaka i očigledno neznanje korišćenja statističkih podataka. Tako da može da bude predmet podsmeha, kako u krugovima stručne javnosti, tako i kod čitalaca.

Prvo, autorka samo taksativno navodi sadržaj saopštenja „Siromaštvo i socijalna nejednakost“, koje je objavljeno na sajtu RZS-a, o stopi rizika od siromaštva i ostalih indikatora siromaštva, bez adekvatnih poređenja i komentara.

Drugo, autorka pokazuje potpuno nepoznavanje materije prilikom tumačenja podatka o snabdevenosti domaćinstava trajnim dobrima, na primeru frižidera. Autorka je uložila toliko truda da pronađe nelogičan podatak, da joj je promaklo jednostavno objašnjenje. Tačno je da je u 2013. godini 98 odsto domaćinstava imalo frižider, ali radi boljeg obuhvata trajnih dobara u domaćinstvima, od 2014. godine uveden je modalitet kombinovani frižider, pored frižidera i zamrzivača.

Tako da 2021, a ne 2020. kako je navela autorka, 63,2 odsto domaćinstava u Srbiji ima frižider, isto toliko, 63,2 odsto domaćinstava ima zamrzivač, a 47 odsto domaćinstava ima kombinovani frižider, odnosno frižider sa zamrzivačem.

Ovako očigledno pogrešan podatak iskorišćen je kao naslov teksta na naslovnoj strani vašeg lista.

Treće, u delu teksta koji se odnosi na smanjenje stanovništva navedeno je nekoliko netačnih podataka:

Navedeno je da je Republika Srbija 1990. godine imala 9.789.796 stanovnika. Pre svega, ovaj podatak se odnosi na 1991. godinu i predstavlja broj stanovnika u Republici Srbiji koji obuhvata i podatke za AP Kosovo i Metohija. Ukoliko bi posmatrali stanovništvo Republike Srbije bez podataka za AP KiM, broj stanovnika u 1991. godini bi bio 7.822.795.

U 2010. godini broj stanovnika iznosi 7.291.436 i važno je napomenuti da podaci za AP Kosovo i Metohija nisu sadržani u obuhvatu, pošto Republički zavod za statistiku od 1998. godine ne raspolaže demografskim podacima za ovu teritoriju.

Podaci za 1991. i 2010. predstavljaju procenjen broj stanovnika za posmatranu godinu. Procene stanovništva se izrađuju za popisnu godinu i poslepopisne godine i zasnovane su na rezultatima popisa stanovništva i rezultatima obrade statistike prirodnog i mehaničkog kretanja stanovništva (unutrašnje migracije).

Podaci koji su navedeni za 2022. godinu (6.647.003) predstavljaju broj stanovnika u Republici Srbiji prema podacima poslednjeg Popisa stanovništva koji je sproveden 2022. godine (stanje na dan 30. 09. 2022.)

Dakle, konstatacija „Srbija je od 1990. izgubila 3,5 miliona, a od 2010. gotovo milion“ nije tačna. Poredeći stanovništvo u Republici Srbiji od 1991. do 2022. godine, (bez podataka za AP Kosovo i Metohija) broj stanovnika je smanjen za 1.175.793, a od 2010. za 644.443 stanovnika.

Navedeni su i pogrešni konačni podaci koji se odnose na natalitet i mortalitet Republike Srbije (bez podataka za AP Kosovo i Metohija) u periodu 1961-2022. godina.

Četvrto i dalje, prilikom poređenja podataka iz 2021. sa 1991. godinom, autorka dosledno ignoriše poštovanje teritorijalnog principa, pa poredi učešće pojedinih izvora prihoda u novcu, strukturu potrošnje, kao i potrošnju količina proizvoda hrane i pića potrošenih u domaćinstvima. Podaci iz 1991. odnose se na domaćinstva koja žive na teritoriji Republike Srbije i sadrže podatke za AP Kosovo i Metohiju. Podaci za 2021. godinu, ne sadrže podatke za AP Kosovo i Metohiju, tako da nije moguća valjana uporedivost ovih podataka.

Zaposleni u RZS-u izdvojili su značajan deo svog radnog vremena nastojeći da autorki obezbede preuzimanje podataka iz publikacija, i što je još važnije da objasne značenje podataka, u čemu nažalost izgleda nisu uspeli.

List „Danas“ objavio je tekst autora koji je pokušao da podacima RZS-a, po svaku cenu potkrepi verovatno unapred definisane ciljeve, što se može smatrati podrivanjem autoriteta RZS-a.

Autor je direktor Republičkog zavoda za statistiku

Stavovi autora u rubrici Dijalog ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.