Dan Sandžaka – 20. novembar u ovom gradu je, između ostalog, obeležen i razgovorima na temu o položaju Sandžaka u periodu od 1912. – 2012. O tome se razgovaralo na dva odvojena skupa.
Bošnjačko nacionalno veće (BNV) u tehničkom mandatu je organizovalo okrugli sto „Sandžak 1912.-2012.“ i nakon toga ponudilo izjavu za javnost u kojoj se konstatuje da u državama nastalim na prostoru bivše Jugoslavije, a posebno u Srbiji „postoji konstantno višedecenijsko osporavanje prava Bošnjacima na njihov nacionalni identitet, kao i prisvajanje i svojatanje sveukupnog bošnjačkog kulturnog nasleđa od strane zvaničnih državnih ustanova i preimenovanje tog nasleđa u baštinu srpskog naroda“. Bošnjaci su pozvani na postizanje bošnjačkog nacionalnog konsenzusa i zajedništva i „time pokažu da su naučili lekciju iz svoje istorije i nedavne prošlosti, a naročito od kako Sandžak kao istorijska pokrajina egzistira u okvirima državnih granica Srbije i Crne Gore“. Sve što je pobrojano u 10 tačaka u izjavi za javnost već je odavno poznato, jer je sadržano u Deklaraciji položaju i ostvarivanju prava Bošnjaka u Srbiji.
U izjavi za javnost se, pored ostalog, navodi da se BNV energično protivi procesu rehabilitacije ratnog zločinca Draže Mihailovića i četničkog pokreta, koji „duboko uznemirava i vrijeđa bošnjački narod u Sandžaku, a Srbiju nepovratno udaljava od punopravnog članstva u Evropskoj uniji, čiji je sistem vrijednosti utemeljen na ideji antifašizma“. BNV snažno podržava proces objedinjavanja Islamske zajednice na području Republike Srbije i poziva verske poglavare na dijalog koji bi doveo do obostrano zadovoljavajućeg rješenja, „u skladu sa islamskim pravom i osmanlijskom tradicijom, a u interesu svih vjernika“. BNV podržava teritorijalni integritet i suverenitet Bosne i Hercegovine i zalaže se za princip reciprociteta položaja i prava Bošnjaka u Srbiji u odnosu na položaj i prava Srba u Bosni i Hercegovini.
Ovom pitanju, po dužini trajanja i broju učesnika, ozbiljnije je prišlo Narodno veće Sandžaka koje je organizovalo dvodnevni simpozijum „Sandžak između 1912. – 2012. emancipacija ili okupacija“. Učesnici su ocenili da je skup odgovor na stvarne potrebe trenutka i prostora. Zaključeno je da „postoje ozbiljni razlozi da se ovaj period podjednako smatra i periodom okupacije“, da je simpozijum preteča otkrivanja istorijske, kulturne i političke istine o Sandžaku, šta su i ko su sandžački Bošnjaci, kakav je bio njihov položaj, kakve su njihove aspiracije i zahtevi u odnosu na Srbiju, Crnu Goru i svetsku zajednicu, da za efikasnost borbe Bošnjaka za njihova prava treba utemeljiti kodeks nacionalne odgovornosti i svesti. Učesnici simpozijuma su naglasili da su Bošnjaci Sandžaka autohton narod na teritoriji na kojoj žive i da ih taj identitet čini evropskim narodom. Upozoravajući da postoji opasnost od pokušaja da se pitanje nacionalnog identiteta Bošnjaka vrati na sferu neodređenosti, na simpozijumu je zaključeno da je nužno da se Bošnjaci izjašnjavaju kao Bošnjaci po naciji, muslimani po veri i narod koji govori bosanski jezik.
Među zaključcima se navodi da je neophodno da se vrati versko jedinstvo svih muslimana u Sandžaku, od političkih predstavnika se zahteva da poštuju versku tradiciju i kulturu svog naroda, da se uzdrže od mešanja u verska pitanja i da se uzdrže od davanja podrške antibošnjačkim politikama, da je neophodno održavanje povezanosti celokupnog prostora Sandžaka u skladu sa evropskim principima i da je izuzetno važno da se intenzivira institucionalno povezivanje Sandžaka sa BiH. Ono što je pretočeno u zaključke sa ovog skupa nije nepoznato kada je u pitanju i ova politička opcija koju predvodi muftija Muamer Zukorlić.
Zajedničko za oba skupa je obećanje da će sva izlaganja biti publikovana.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
