Crveno slovo kamen spoticanja

Spekuliše se da bi „crkvena vlada“, ukoliko prihvati tekst ovog dokumenta, mogla da odredi i datum njegovog potpisivanja koji se u patrijaršijskim krugovima povezuje sa najavljenim ustoličenjima u CG – novoizabranog mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija (Mićovića) na Cetinju 5. septembra i novoizabranog episkopa budimljansko-nikšićkog Metodija (Ostojića) 26. septembra u manastiru Đurđevi Stupovi kod Berana.

Pre Sinoda o predloženom dokumentu trebalo bi da se izjasni „stručna komisija“, najavio je prekjuče poglavar SPC u javnom pismu premijeru CG Zdravku Krivokapiću.

Iako je Krivokapić u više navrata izjavio da Temeljni ugovor ne sadrži ništa čega nema u crnogorskom Zakonu o verskim slobodama potpisivanje ovog dokumenta pretvorilo se u visoku političko-crkvenu „igru“.

Pojedini krugovi i u Beogradu i u Podgorici spekulišu da „konce“, preko patrijarha Porfirija, navodno vuče Andrićev venac, održavajući tenzije u CG i urušavajući političko i duhovno nasleđe pokojnog mitropolita Amfilohija (Radovića).

Danasovi izvori nezvanično tvrde da su na „meti“ i Zdravko Krivokapić, dodatno i zbog najavljenog osnivanja Demohrišćanske stranke i novoizabrani mitropolit Joanikije, koji je nekim svojim poslednjim kadrovskim rešenjima na Cetinju doveo u dilemu i najodanije poštovaoce mitropolita Amfilohija.

Datum i sadržaj Temeljnog ugovora u više navrata izazvali su javne polemike – od Krivokapićeve najave da će se čekati prva godišnjica mitropolitovog upokojenja do odbijanja da na zahtev patrijarha Porfirija tokom majskog zasedanja Sabora noću u Beogradu potpiše dokument koji nije usaglašen sa zakonima CG.

Patrijaršija i Krivokapić javno su obelodanili svoje različite verzije ovog političkog skandala koji je, kako se spekulisalo, bio povezan i sa izborom novog mitropolita crnogorsko-primorskog i druga kadrovska rešenja u eparhijama u CG.

U crkvenim krugovima naveliko se nezvanično pričalo da su predsednik Srbije i lideri Demokratskog fronta imali velika očekivanja od novog poglavara SPC kad je reč o CG, ali su saborski kadrovski planovi u zadnji čas pali u vodu.

Iako u Patrijaršiji tvrde da je dokument bio usaglašen, Danasovi izvori u Podgorici navode da je „papir“ koji je Krivokapiću u maju ponuđen u sedištu SPC bio sporan ne samo zbog potpisivanja izvan CG, nego i zbog dodatih odredbi koje su bile u suprotnosti sa crnogorskim zakonima.

Za sada je procurelo da su jedan od problema bili neradni „crveni“ datumi crkvenih praznika, a bivši crnogorski ministar pravde Vladimir Leposavić sada pominje i spornu uknjižbu verskih objekata.

Predlog Temeljnog ugovora, usaglašen sa zakonima CG, koji je 22. jula predat patrijarhu Porfiriju pre toga je bio dostavljen na saglasnost novoizabranom mitropolitu Joanikiju i vladikama Metodiju i zahumsko-hercegovačkom Dimitriju, a prošao je, kako se priča, i proveru pravog tima Mitropolije crnogorsko-primorske.

Iako u Vladi Crne Gore smatraju da je usaglašavanje Ugovora sa crnogorskim zakonodavstvom dobro sa državnog stanovišta, a da ni na koji način ne umanjuje zahteve SPC, patrijarh Porfirije prekjuče je odgovorio Krivokapiću javnim pismom kojim je otvorio svoju zvaničnu stranicu na Instagramu, uz fotografiju sa protestnih litija „Ne damo svetinje“.

„Kao meru pune odgovornosti Vaše predloge smo uputili određenoj stručnoj komisiji koja treba da utvrdi u čemu je njihov kvalitativni doprinos u odnosu na već utvrđen, u potpunosti usaglašen i od Vas prihvaćen tekst koji smo nameravali da potpišemo 27. maja tekuće godine u Patrijaršijskom dvoru u Beogradu. Članovi stručne komisije će po okončanju sezone godišnjih odmora, svoju analizu dostaviti Svetom Arhijerejskom Sinodu, koji će Vas potom obavestiti o stavu Srpske Patrijaršije po ovom važnom pitanju“, poručio je patrijarh Porfirije, ne navodeći ko su članovi „stručne komisije“.

Zdravko Krivokapić je uzvratio preko Tvitera da je „s radošću primio patrijarhovu vest da je Nacrt Temeljnog ugovora, koji je vlada Crne Gore dostavila, prosleđen stručnoj komisiji, kako bi tekst ugovora Crne Gore i SPC bio što prije usaglašen i, na obostrano zadovoljstvo, ubrzo potpisan“.

„Vlada, njeni stručni, pravni timovi, kao i ja, potpuno smo otvoreni da u celom procesu usaglašavanja teksta Temeljnog ugovora države i SPC budemo, u meri obostrane potrebe, u stalnoj komunikaciji sa SPC, kako bi taj proces tekao na najvećem mogućem nivou“, odgovorio je premijer CG.

Dok se čeka rasplet oko Temeljnog ugovora, organizacija registrovana kao Crnogorska pravoslavna crkva podnela je tužbu Upravnom sudu CG tražeći da se poništi uverenje tamošnjeg Ministarstva pravde, ljudskih i manjinskih prava kojim se potvrđuje da je SPC osnovana 1220. godine.

Patrijarhov doček u Podgorici

Protokol ustoličenja novoizabranog mitropolita Joanikija još se usaglašava i trebalo bi da bude saopšten krajem iduće nedelje, tvrde Danasovi izvori. Za sada se zna da se doček patrijarha Porfirija u Podgorici planira 4. septembra u crkvi Hristovog Vaskrsenja, uz doksologiju, večernju molitvu i svečanu akademiju.

Instagram

Od objavljivanja vesti o zvaničnoj patrijarhovoj stranici na Instagramu do zaključenja ovog izdanja našeg lista poglavar SPC imao je više od 8.300 „pratilaca“. Pre oglašavanja na Instragramu patrijarh Porfirije najpre je ograničio intervjue za profesionalne medije na retke praznične prilike, a Informativna služba SPC preporučila je medijima da prate patrijarhove besede. Kako se nezvanično priča, on je i sveštenike Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke, koja je u njegovoj jurisdikciji „preusmerio“ na arhijerejske namesnike i prima ih izuzetno i u prisustvu namesnika. Instagram stranica namenjena je vernicima, kao i celokupnoj domaćoj i inostranoj javnosti koji žali da se obavesti o patrijarhovom radu, stavovima i mišljenjima.