Da li glumac, može da se povuče u penziju i tako svesno prepusti opštem zaboravu, zarad sopstvenog unutrašnjeg mira i životne dugovečnosti?
I kako se sudbina umešala u samo jedan dan – utorak, 23. april, kada su istovremeno preminula dva glumca, pa da Voja Mirić ustupi svu posthumnu slavu i pažnju mlađem kolegi Igoru Perviću, koji je nažalost za života, u meri komparacije karijera nije stekao.
Naša nacionalna kultura, ostala je verovatno bez poslednjeg velikog glumca iz kategorije glavne muške uloge i epohe posleratne jugoslovenske kinematografije, u svoj simboličkoj veličini književnog dela i filma, uloge Ahmeda Nurudina iz romana Meše Selimovića „Derviš i smrt“, u režiji Zdravka Velimirovića. Vojislav Mirić rođen je 1933. godine u Trsteniku, a generacijski pripada onoj glumačkoj klasi, koja je nastajala paralelno sa nastankom, istovremenim kvantitetom i kvalitetom, prve referentne domaće igrane filmske produkcije.
Gimnaziju je završio u Kruševcu – gradu glumačkog rasada, njegova štura zvanično dostupna biografija navodi, da će glumu potom diplomirati kod hrvatskog profesora Nikole Tanhofera, ne precizirajući Zagrebačku ili Beogradsku akademiju. NJegova prva epizoda bila je TV film „Veliki poduhvat“ iz 1960, a glavna rola – rano crnotalasno ostvarenje Jovana Živanovića „Čudesna devojka“ – 1962. kao ljubavna duodrama sa Špelom Rozin. Netom 1964 igraće takođe glavnu ulogu i u nemačkom vesternu po delu Karla Maja „Unter Geiern / Među lešinarima“.
Te iste godine dobija i Srebrnu arenu u Puli za film „Službeni položaj“ – Fadila Hadžića, iako bi se njegov lik mogla tretirati glavnim za razliku od doduše značajne epizode majora Kursule – LJube Tadića koji će poneti Zlatnu glumačku arenu.
Voja Mirić bio je glumac holivudskog lica, precizne dikcije i senzibilisanog izraza, kao takav možda jedino uporediv sa Brankom Plešom, Vladom Popovićem, Petrom Banićevićem. To će mu u narednim godinama predodrediti uloge u rasponu od pravosudnih drama do različitih karaktera oficira Vermahta u tada dominantnom NOB žanru. Vredne su ponovnog gledanja Vojina ostvarenja u filmovima „Tri“, „Koraci kroz magle“, „Crne ptice“ posebno „Paljenje Rajhstaga“, „Nirnberški epilog“, „Rozenbergovi ne smeju da umru“, „Proces Đordanu Brunu“.
Sedamdesete godine prošlog veka zbog Derviša, vrhunac je njegove filmografije, ali i posebice podžanra kriminalističkih drama poput dela „SB zatvara krug“, još ranije filma „Nemirni“ i na posletku „Neka druga žena“. Spektar dramaturške različitosti od „Brata doktora Homera“ do filma „Vagon Li“, bio je odraz njegovog kapaciteta da bude van klišea, uprkos determinaciji dežurnog (nemačkog) negativca: „Crvena zemlja“, „Vrhovi Zelengore“, „Dvoboj za Južnu prugu“… Prethodnih nedjelja i meseci imali smo privilegiju da ga gledamo u njegovim poslednjim ulogama u digitalno restauriranim serijama svog prvog reditelja – Save Mrmka, „Slom“ i „Odlazak ratnika – povratak maršala“.
Samo su se on i Đorđe Jelisić sredinom osamdesetih povukli iz aktivnog glumačkog života, Voja Mirić u odnosu na svoju ranije zapostavljenu pozorišnu karijeru (SNP, JDP, BDP), postaće upravnik Pozorišta na Terazijama, potom direktor Ineks filma. Sagledavajući epilog da su nas jedan Zoran Radmilović ili Cica Perović, kao motori sa unutrašnjim sagorevanjem, napustili u svojim najboljim glumačkim – životnim godinama, Vojina (ili Jelisićeva) odluka sa početka epitafa, pronalazi svoj lični racionalni smisao. Naše društvo, relevantne institucije, zbog toga ne smeju da ostanu imune na kulturu sećanja i promocije glumačke slave za njihovih života.
Vojislav Mirić, nažalost, ostao je uskraćen za dostojnu pažnju i države i esnafa, ali je uteha, da će ga makar svaki lenji srednjoškolac koji preskače čitanje lektire, prepoznavati u filmskoj neprolaznosti smrti derviša.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
