Beogradski džez festival od 22. do 27. oktobra

Jubilarno, 35. izdanje Beogradskog džez festivala donosi mnogo razloga za veliko slavlje. Sama činjenica da je jedna međunarodna muzička manifestacija opstala pred očima najšire javnosti skoro pet decenija, uspešno pronašavši novi identitet u 21. veku, predstavlja razlog za radost cele kulturne zajednice u našoj zemlji, svih ljubitelja muzike, a posebno džez muzičara! Ako tome dodamo međunarodni ugled, koji je pažljivo odabranim programom godinama građen, te podršku u afirmaciji koju Beogradski džez festival neprestano pruža domaćim umetnicima – jasno je da je ovo godina u kojoj ne slavimo samo jubilej festivala, već i sam džez na našim prostorima.

Zato ove godine Beogradski džez festival poklanja publici više nego obično: umesto 5, trajaće 6 dana, sa skoro 30 koncerata i nizom pratećih programa, kao i sa mnoštvom džez sadržaja koji su planirani do oktobarske džez svetkovine. Pored festivalskog doma, Doma omladine Beograda, ponovo ćemo biti i u Kombank dvorani, u kojoj su održani brojni koncerti za pamćenje tokom duge istorije BDŽF.

U programu ćemo imati velikane džeza i mlade snage na sceni, umetnike koji su trasirali pravce u ovoj muzici i one koji danas istražuju nove puteve žanra, izvođače koje naša publika veoma dobro poznaje, ali i one koje tek treba da otkrije, iz zemlje i inostranstva. Koncept festivala ostaje dinamičan i otvoren, privlačan mlađim i starijim poznavaocima džeza, ali i zanimljiv ljubiteljima muzike uopšte – naša misija jeste da se tokom trajanja festivala o tokovima savremenog džeza upozna i onaj deo javnosti koji ga prati povremeno, te da slušanje vrhunske umetničke muzike učinimo dostupnim svima u našoj sredini.

Za početak najavljujemo u celini veliko finale 35. Beogradskog džez festivala: u Kombank dvorani evociraćemo tradiciju džeza i veliku istoriju naše manifestacije, a u sali Amerikana Doma omladine Beograda zaviriti u uzbudljivu budućnost.

Program u Kombank dvorani otvara Mingus Big Band, prvi američki veliki orkestar na festivalu još od 1990. godine. Sastav prvoklasnih njujorških muzičara, pod umetničkim vođstvom Mingusove supruge Sju, ne bavi se samo iščitavanjem zaostavštine legendarnog kontrabasiste, već je autentično tumači originalnim aranžmanima kompozicija iz Mingusovog opusa. Njihov nastup ostvaruje pravu vezu sa počecima manifestacije: sam Mingus je nastupao na uvodnom izdanju 1970, kao i 1972. i 1975, a manja legacy formacija Mingus Dynasty 1982. godine. Sada ćemo prvi put čuti proslavljeni repertoar u punoj orkestarskoj raskoši, u izvođenju jednog od najboljih big bendova na planeti, sedam puta nominovanog za Gremi.

Saksofonista i flautista Čarls Lojd (Charles Lloyd) je živa ikona džeza, jedan od najvećih lidera i improvizatora svih vremena, nepresušni mislilac i innovator. Žestina njegovih improvizacija i zanimanje za spajanja džeza sa nezapadnim muzičkim stilovima etablirali su ga kao jednu od ključnih figura u širenju i unapređenju ove umetnosti. Bio je među prvim džezerima sa milionskim tiražom ploča, kao i među retkima koji su zasvirali pred rok auditorijumom u legendarnom Filmoru. Posle dva nezaboravna koncerta na festivalu, 2011. i 2014. godine, zakoračivši u devetu deceniju života sa nesmanjenom izvođačkom energijom, vraća se u Beograd sa novom postavom, u kojoj zapaženu ulogu ima gitarista Marvin Sjuel.

Ponoćni program u Amerikani predstavlja najviše domete savremenog evropskog džeza. Francuski violinista Teo Sekaldi (Théo Ceccaldi), sa sekstetom Freaks (po dva gudača i duvača, gitara i bubnjevi), ruga se klasičarskoj uglađenosti i džezerskom intelektualizmu, podrazumevajući, pak, i klasičarsku virtuoznost i džezersku nepredvidivost – iz ugla pank rokera! Najbolji francuski muzičar 2016, u anketi Jazz Magazine, i laureat Victoire du Jazz za otkriće godine, Sekaldi nastavlja niz najbitnijih francuskih novih umetnika na festivalu, posle Vensana Peranija i Emila Parizijena.

Drugačiji sekstet Axes u istom programu nudi portugalski saksofonista i kompozitor Žoao Mortagua (João Mortágua). Neposredna asocijacija na kvartet saksofonista u frontu jeste slavni američki World Saxophone Quartet, posebno zbog žanrovski eklektičnog repertoara. Ali dvojica bubnjara prave suštinsku razliku – dodajući zvuku i ritmove paradnih ansambala iz Nju Orleansa i hip-hop energiju, inspirišući kritiku da ih poredi i sa proslavljenim kvartetom Sex Mob, Stivena Bernstina.

Poseban izazov festival nalazi u otkrivanju novih talenata, poput britanskog trubača Henrija Spensera (Henry Spencer), koga ćemo predstaviti na ponoćnom programu u Amerikani, u subotu, 26. oktobra. Efektno spajajući klasičan džez i majlsovski fjužn, rok i minimalizam, mladi muzičar ima tek jedan objavljeni album The Reasons Don’t Change, a već nekoliko nagrada u džepu, te sjajne kritike na sajtu All About Jazz i u Gardijanu. Sa kvintetom Juncture donosi sveže ideje sa – poslednjih godina preporođene – britanske džez scene.

Slavimo još jedan mali jubilej, peti put za redom organizujući predstavljanje najtalentovanijih snaga novog srpskog džez talasa u okviru tzv. srpskog showcasea. Po ustaljenom formatu, tri domaća nova projekta u izvođenju umetnika mlađe generacije biće izloženo domaćoj javnosti, ali i brojnim inostranim novinarima – prošle godine ih je bilo tridesetak – koji svake godine širom sveta pronose glas o vrhunskim dometima u srpskom džezu.

Među odabranim učesnicima je ove godine mladi saksofonista i kompozitor Rastko Obradović, koji je prve korake napravio upravo na festivalu (Big bend RTS i Serbian Jazz Bre!), a sada predstavlja kvartet sa norveškim muzičarima (Martin Gjerde, klavir; Aleksander Hoholm, kontrabas; Rajmond Lavik, bubnjevi) kolegama sa kojima je studirao na Norveškoj muzičkoj akademiji u Oslu i sa kojima će tokom ove godine snimiti prvi album. Uvrštavanjem ove postave u program festivala želimo i da podvučemo značaj saradnje naših talenata sa umetnicima iz inostranstva u razvoju savremene srpske džez scene.

Beogradski džez festival će na jubilarnom izdanju kroz prateće programe problematizovati i našu istoriju i naše mesto na savremenoj globalnoj džez sceni, sa posebnim naglaskom na razvijanju diskusionih tribina. Uz dalja poboljšanja u produkciji i inovacije u prezentaciji programskih sadržaja, sa uzbuđenjem gledamo na obeležavanje jubileja jednog od najvažnijih međunarodnih muzičkih događaja u našoj zemlji – u slavu džez muzike.