Boginje u svakoj ženi prema Džin Šinode Bolen: Tipovi ličnosti prema božanstvima grčke mitologije

Džin Šinode Bolen je još pre četiri decenije došla na ideju da podrobnije analizira psihološke profile boginja iz grčke mitologije pronalazeći paralele sa karakterima savremenih žena, njihovim vrlinama i manama koje im stoje kao prepreke na putu ka istraženom i svrsishodnom životu.

Polazeći od opisa koje nam daje mitologija, ona svako od glavnih ženskih božanstava posmatra kao živu osobu koja ispoljava jednu karakteristiku kao preovlađujuću: Hera ljubomornu posesivnost u odnosu na muškarca, Atina pragmatičnu mudrost, Artemida hrabrost da opstane samostalno kao borac, Demetra majčinsku posvećenost, Persefona mladalačku nezrelost i potrebu za zaštitom, Afrodita erotske nagone i ljubavni zanos i konačno, boginja bez lika, Hestija koju simboliše vatra na ognjištu, čuvarka doma nezavisna od drugih.

Mitologija ih deli na boginje device, Artemidu, Atinu i Hestiju, i one koje ulaze u brojne veze i brakove sa bogovima i smrtnicima, podnoseći različite ishode, rađajući ili usvajajući decu, odričući ih se ili tragajući za njima kao Demetra.

Način na koji je ljudska mašta kreirala karaktere božanstava, podrazumeva se i muških ne samo ženskih, odslikava jedinu mogućnost, da čovek boga može zamisliti isključivo kao sebe samog. Polazeći od te činjenice, autorka ove zanimljive knjige, za čije čitanje vam nije potrebno mnogo predznanja iz grčke mitologije, u svakom poglavlju razmatra odlike jedne boginje u svim životnim fazama od detinjstava koja su najčešće bila traumatična (osim Atine koja je izašla iz Zevsove glave kao već odrasla žena), preko doba mladosti i zaljubljivanja do zrelosti i starosti koju odbijaju Hera i Afrodita, a najbolje prihvata mudra čuvarka ognjišta, Hestija.

Već od početnih poglavlja shvatamo da sve nabrojane faze najčešće prolazi svaka žena, tragajući za ispunjenjima onako kako joj životna doba nalažu, od detinjstva, preko reproduktivnog perioda do starosti i mirenja sa neminovnim. Da bogovi ljudima zavide na smrtnosti mnogo puta je korišćena ideja koju je čovek stvorio kao utehu ali i način da bar u jednom segmentu bude superioran nad božanstvom koga je naučen da se plaši, od čijeg hira srtrepi i kome se obraća u svojoj nemoći.

Kome se moli savremena žena, pita se metaforično ova kniga i zaključuje – najšešće samoj sebi, težeći da postane sposobnija, adaptibilnija i konačno – mudrija. Ilustrujući svoje teze primerima iz psihijatrijske prakse, autorka nas navodi da različite tipove ženske ličnosti prepoznajemo i u ženama koje poznajemo.

Ako je drevni čovek zamišljao božanstva prema svom liku, a svakako da jeste, onda im je velikodušno pripisivao i sve svoje mane. Šetnja kroz panteon grčkih boginja je zabavno štivo, naučno utemeljeno, koje će možda nekog čitaoca dovesti do zaključka da i danas imamo mnogo sličnosti sa našim antičkim precima.