Brana od revizionizma u posmatranju muzike

Skup je okarakterisan kao hrabar s obzirom na trenutni politički momenat u kome tema Jugoslavije nije popularna. Otvoren je za posete građana i bavi se temama koje su teorijski intonirane, ali i istoriografsko-deskriptivnog tipa, dok ima i onih koje se bave pojedinačnim fenomenima. Učesnici skupa dolaze iz Srbije i inostranstva.

– Zamisao je potekla iz potrebe da se obeleži stogodišnjica od nastanka prve Jugoslovenske države Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca 1918. a osećali smo i potrebu za umrežavanjem dijaloga Zapadnog Balkana – kazao je za Danas Nemanja Sovtić, član Upravnog odbora Muzikološkog društva Srbije i član odeljenja Matice srpske za scensku umetnost i muziku. On je objasnio da postoji revizionistička tendencija u konstruisanju narativa o muzici na ovim prostorima, pa se tako ili smanjuje značaj ili prenebregava muzika a, kako kaže, ima i toga da se muzika sa ovih prostora demonizuje.

– Naučni skup je pokušaj da se konkretna muzika „pročita“ drugačije, ali i uvaži istorijska realnost da je Jugoslavija bila jedna od ključnih kulturnih i društveno-umetničkih formacija u prethodnih stotinak godina, a kao jugoslovenska ideja i duže od toga – konstatovao je Sovtić. On je istakao da je orijentisanost muzikologoje na umetničku muziku pomalo anahrona pa da iz tih razloga ne žele da joj robuju.

– Pored etnomuzikologa kao izlagača i članova programskog odbora imamo i teme koje nisu vezane samo za umetničku muziku, štaviše, takve teme su u manjini, a pretežu one druge, koje zahtevaju jednu teorijsku informisanost i jedan komplementarni interdisciplinarni pristup fenomenima muzičkim i društvenim – ukazao je Sovtić.

Srđan Atanasovski sa Muzikološkog instituta SANU i član Upravnog odbora Muzikološkog društva uvideo je da se „discipline kao što je muzikologija, istorija umetnosti, književnosti, odvijaju pre svega u nekim nacionalnim institucijama, pa su zato prirodno upućene da svoje predmete istraživanja tumače kroz nacionalni ključ“.

– Ne čudi što posle raspada Jugoslavije, iz nekog spontanog razloga a negde i iz otvoreno nacionalističkih, nastaje tendencija jedne vrste revizionizma u jugoslovenskom nasleđu koja je dovela do toga da se kompozitori svrstavaju u fioke kao hrvatski, slovenački, srpski… – ukazao je Atanasovski za Danas.

On je dodao da nemaju instituciju koja bi stala iza njih i borila se za prepoznavanje jugoslovenskog muzičkog nasleđa, pa tako moraju da grade mrežu ljudi koji će i dalje da sagledavaju nasleđe kroz jugoslovensku prizmu i da održavaju kontakte sa regionom i dijasporama.

– Ovo jeste jedna vrsta brane od revizionizma u posmatranju muzike, jer smatramo da kompozitori kao što su Josip Slavenski, Rudolf Bruči, Nikola Hercigonja uvek moraju biti čitani i u jugoslovenskom ključu, a ne kao pripadnici određenih nacionalnih tradicija – zaključio je Atanasovski.

Od EKV-a do Evrovizije

– Naučni skup nije ograničen na žanr ili na vrstu muzike. Pokušali smo da se okrenemo i proučavanju onoga što bi se smatralo umetničkom, tradicionalnom i popularnom muzikom, i odista, javili su se istraživači sa prijavama za skup koje se bave, kako nekim opštim temama, tako i pojedinim fenomenima iz sva tri polja muzičkog stvaralaštva. Tako sada, na primer, imamo rad o Ekatarini Velikoj, o metal muzici u Jugoslaviji, pesmi Evrovizije, kao i radove o kompozitorima umetničke muzike – ukazuje Atanasovski.