Čuvena „Crvena violina“ prvi put u Srbiji

Prvi put u Srbiji publika će moći da čuje zvuke jedne od najpoznatijih i najskupljih violina na svetu, čija se sudbina našla i na Oskarom nagrađenom filmu „Crvena violina“.

Koncert u Beogradu, kao i pomenuti film, nosi naziv po instrumentu za koji se deda njujorške violinistkinje tajno nadmetao 1990. u aukcijskoj kući „Kristi“ u Londonu. Talentovanoj unuci uspeo je da kupi ovu violinu po ceni od skoro dva miliona dolara.

Na koncertu u Beogradu violinistkinju će pratiti Marko Stuparević, srpski pijanista koji živi u Njujorku, a specijalna gošća na violončelu biće američka umetnica Kejla Herman. Repertoar čine kompozicije Hajdna, Betovena, Klare Šuman, Geršvina, kao i Ejmi Bič, jedne od najznačajnijih američkih kompozitorki. Elizabet Pitkern će održati i besplatan masterklas za učenike Srednje muzičke škole „Stanković“ iz Beograda.

„Crvena violina“ dobila je ime po prepoznatljivom crvenom laku, a napravio ju je 1720. čuveni Antonio Stradivari. Ne zna se šta je bilo s violinom godinama, ali je poznato da je među njenim vlasnicima u 20. veku neko vreme bila porodica nemačkog kompozitora Feliksa Mendelsona. Violinu je posedovao i čuveni violinista Jozef Joakim, prijatelj Bramsa i Klare Šuman, kome je ova pijanistikinja posvetila „Tri romanse“ – delo koje će Pitkern izvesti na koncertu u Beogradu.

Misteriozna sudbina Stradivarijeve violine poslužila je i kao inspiracija za film iz 1998. godine „Crvena violina“, koji je dobio nagradu Oskar za muziku. Kasnije je snimljen i dokumentarac „Aukcijski blok“, u kojem se pojavljuje i sadašnja vlasnica violine.

Elizabet Pitkern rođena je u muzičkoj porodici u Pensilvaniji i jedna je od omiljenih američkih solistikinja. Počela je da svira violinu s tri godine, da bi već sa 14 nastupila s orkestrom. Umetnički put ju je odveo na University of South California, gde je studirala s Robertom Lipsetom. Od 2000. do 2010. predavala je na ovom univerzitetu i čuvenoj Colburn School of Music.

Kao solista nastupala je s preko 15 orkestara u Sjedinjenim Američkim Državama, Kini, Brazilu i Bugarskoj, uključujući koncert sa Filadelfijskim orkestrom u Alice Tully Hall i u Academy of Music dvoranama u Njujorku, kao i s orkestrom New York String na svom debiju u Njujorku. Zapaženije koncerte ova umetnica je imala i u dvoranama Carnegie Hall, Walt Disney Hall, the Fisher Center, Kimmel Center i Saratoga Arts Center. Nastupila je u Italiji, Francuskoj, Nemačkoj, Španiji, Britaniji, Mađarskoj, Rumuniji, Hrvatskoj, Češkoj, Kanadi, Meksiku, Kajmanskim Ostrvima, Ukrajini, Poljskoj i Austriji. Diskografija uključuje koncerte za violinu i orkestar Čajkovskog, Mocarta, Betovena, Bruha, Bramsa, Mendelsona, Sibelijusa, tonske poeme Tomija Haglunda, Bruhovu „Škotsku fantaziju“ i Sarasateovu „Karmen fantaziju“.

Strastvena promoterka nove muzike, Elizabet Pitkern je 2009. bila nominovana za nagradu Gremi za tonsku poemu „Himne noći“ za violinu, čuvenog švedskog kompozitora Tomija Haglunda, posvećenu njoj. Neka od dela napisanih za nju uključuju i sonatu za violinu i klavir ruskog kompozitora Davida Finka, i The Blue Vishiddha Sare Karine Grif iz 2014.

Velika zagovornica edukacije mladih i filantropije, Pitkern je predsednica i umetnička direktorka Luzerne Music centra u Njujorku, koji okuplja talentovane mlade muzičare od 9 do 18 godina iz celog sveta.

Dr Marko Stuparević započeo je osnovno muzičko obrazovanje u školi „Stanislav Binički“, a potom nastavio u srednjim muzičkim školama „Mokranjac“ i „Josip Slavenski“. Završio je osnovne i specijalističke studije na Fakultetu muzičkih umetnosti, u klasi Jokut Mihailović, a potom i master i doktorske studije kao stipendista Hart škole (Hartt School of Music) u Sjedinjenim Američkim Državama, radeći s proslavljenim američkim pijanistom dr Polom Rutmanom. Tokom karijere imao je preko 500 nastupa na koncertima i festivalima u Srbiji i inostranstvu. Nastupao je u svim značajnim salama širom Srbije pre odlaska u SAD (2010), gde se afirmisao kao solista i kamerni muzičar. Nastupio je u svim značajnijim salama u Njujorku (Carnegie Hall, Lincoln Center, The Jewish Museum, Steinway Hall, Opera Center, DiMenna Center) i u preko 20 američkih država u mnogim dvoranama, muzejima, crkvama i na muzičkim festivalima. Stuparević radi kao profesor klavira u Thurnauer School of Music (Nju Džerzi), kao šef klavirskog odseka u Silver Music School (Menhetn, Njujork), i kao muzički saradnik na University of Hartford. Redovni je predavač na muzičkim festivalima širom SAD (Luzerne Music Center, Art Ahimsa Festival, Los Angeles Young Virtuoso Piano Festival).

Violončelistkinja Kejla Herman (Kayla Herrmann) dolazi iz porodice profesionalnih muzičara. Prve časove muzike imala je s pet godina na Renaissance Academy of Music u Bleksburgu, Virdžiniji. Nastupa kao kamerni muzičar i solista širom sveta. Nastupala je sa članovima čuvenih kvarteta – Martinu, Audubon, Kasat (Cassatt) i Česke filharmonije, kao i na festivalima Ravinia u Čikagu, Dark Music Days na Islandu, Lake Lugano u Švajcarskoj i Ameropa festivalu u Pragu.

Ulaznice za koncert „Crvena violina“ su u prodaji na blagajni Zadužbine Ilije M. Kolarca.