“Dani Sarajeva”, 19-23. maj 2010. godine PROGRAM 19. maj, sreda 17.00 Svečano otvaranje festivala Otvaranje izložbe “Objektiv№ 1″, grupe sarajevskih fotografa Kulturni centar Beograda (Knez Mihajlova 6), galerija ARTGET (Trg republike 5) 18.00 Scensko čitanje komada “Boja krvi i ilovače” Jugoslovensko dramsko pozorište, Studio, Kralja Milana 50 20.00 Pozorišna predstava “Ovo je Jonesko, budalo”, Sarajevski […]
PROGRAM
19. maj, sreda
17.00 Svečano otvaranje festivala
Otvaranje izložbe “Objektiv№ 1″, grupe sarajevskih fotografa
Kulturni centar Beograda (Knez Mihajlova 6), galerija ARTGET (Trg republike 5)
18.00 Scensko čitanje komada “Boja krvi i ilovače”
Jugoslovensko dramsko pozorište, Studio, Kralja Milana 50
20.00 Pozorišna predstava “Ovo je Jonesko, budalo”, Sarajevski ratni teatar (SARTR)
Bitef teatar, Skver Mire Trailović br. 1
21.00 Filmski program
“Prvo smrtno iskustvo”
“Sasvim lično”
Dvorana Kulturnog centra, Kolarčeva 6
22.00 Koncert, Dvadesetorica
Living Room, Studentski kulturni centar, Kralja Milana 48
24.00 After party: DJ Choola & DJ Djoha
Living Room, Studentski kulturni centar, Kralja Milana 48
Početak priče o izložbi “OBJEKTIV№ 1” u vezi je sa konkursom Uprave grada Sarajeva pod nazivom “Sarajevo u djelima likovnih umjetnika”. To je bio povod za organizovanje kolektivne izložbe fotografija na temu grada, koja bi, uz pomoć fotografa, ponudila svetu drugačiju sliku Sarajeva.
“Naša želja je bila da prikažemo Sarajevo kakvo ne viđamo na razglednicama niti ćemo ga ikada vidjeti, Sarajevo kakvo se svakodnevno živi. Željele smo da zajedno sa fotografima pronađemo te slike, mjesta, ljude, trenutke… U toj želji vodile su nas brojne prijeratne fotografije Milomira Kovačevića Strašnog, koji je najbolje od svih fotografa ikada, znao uhvatiti suštinu i duh Sarajeva. On je dio ove izložbe – njegove fotografije predstavljaju paradigmu našeg koncepta”, ističu iz Umjetničke galerije BiH.
Izložba je rezultat rada dizajnerke Maje Kordić i kustosica Maje Abdomerović i Ivane Udovičić.
“Potrebno je samo malo zagrebati ispod povšine koju već svi prepoznajemo kao stereotip – sarajevski multi, multi identitet ili ratna i poratna destrukcija – pa da izrone nove slike,” kaže Maja Abdomerović.
Bilo je zanimljivo istražiti kako Sarajevo danas izgleda “objektivno u objektivu”. Upućen je javni poziv na koji su mogli da se prijave svi zainteresovani autori, dok su direktno pozvani već etablirani fotografi poput Milomira Kovačevića Strašnog, Mladena Pikulića, Andreja Đerkovića, Amera Kapetanović i Almina Zrne. Takođe su odabrana i dva autora koji nažalost nisu više među živima. Jedan od njih je Aćif Hodović, koji je ostavio neizbrisiv trag među sarajevskim fotografima i brojnim umetnicima sa kojima je sarađivao. Drugi je Safet Suljević koji je “uhvatio” neke od najpamtljivijih trenutaka sa koncerta grupe U2 u Sarajevu 1997. godine.
Na izložbi, pored spomenutih, učestvuju i: Almir Panjeta, Arijana Čajo, Dražen Grujić, Mirsad Helać, Nataša Jandrić, Imrana Kapetanović, Zlatan Kurto, Aleksandar Marković, Josip Mijić, Samir Misira, Midhat Poturović i Edin Smajlović.
Izložba je zamišljena je kao platforma na kojoj će se sresti ljudi koji se samo bave fotografijom ili je strastveno vole, mladi i malo stariji, amateri i profesionalci, poznati i (još) nepoznati.
Kulturni centar Beograda, 19-23. maj
Inicijativa mladih za ljudska prava iz Beograda i MESS iz Sarajeva su 13. januara 2010. godine raspisali konkurs za savremeni domaći dramski tekst na jednom od južnoslovenskih jezika. Jedan od uslova konkursa bio je da tekstovi afirmišu optimizam nove generacije u odnosu Beograda i Sarajeva, da angažovano i kritički preispituju predrasude, suočavaju sa nedavnom prošlošću, ali i da nude nadu da su bolji odnosi ovih gradova i celog regiona mogući. Konkurs je bio otvoren do 15. februara. Pristiglo je ukupno 35 tekstova.
Žiri u sastavu Borka Pavićević (dramaturškinja i direktorka Centra za kulturnu dekontaminaciju), Biljana Srbljanović (dramska spisateljica iz Beograda), Ana Tomović (rediteljka iz Beograda), Dino Mustafić (reditelj iz Sarajeva) i Almir Imširević (dramski pisac iz Sarajeva) je u uži izbor uvrstio tri komada: Boja krvi i ilovače Vahida Durakovića, Mogu tramvaju i bez nas, Davora Marjanovića i Happyend ne stanuje ovde, Ninoslava Šćepanovića.
Na festivalu “Dani Sarajeva” održaće se scenska čitanja ova tri komada. Scenska čitanja predstavljaju neku vrstu “unapređenih” javnih čitanja – reditelji imaju slobodu da istražuju na tekstovima, postave ih u svojoj interpretaciji, koristeći jednostavna mizanscenska i tehnička rešenja. Scenskim čitanjima svakog komada prethode trodnevne radionice u kojima će učestvovati glumci iz Beograda i Sarajeva. U slučajevima u kojima autor drame prisustvuje radionicama, postoji mogućnost da se interveniše na tekstu.
BOJA KRVI I ILOVAČE
„Boja krvi i ilovače“ Vahida Durakovića je priča o bivšem vojniku koji pati od posledica PTSP-a (post-traumatski stresni poremećaj) i ne može da nastavi normalan život nakon rata. U društvu koje je nastavilo da se kreće, on stoji u mestu. Nema posao, niti ga istinski traži, dane provodi usamljen u kući u strahu od suočavanja sa spoljnim svetom. U toku drame, od jutra do večeri pratimo jedan dan u toku koga glavni lik sreće nekoliko ključnih osoba iz svog života. Ti susreti ga pune besom i razočarenjem. U toku dana on, takođe, ubija jednu ženu. Pokušava da to saopšti svom drugu, a kasnije i devojci, ali niko to ne želi da čuje, rat je gotov, a život mora da ide dalje.
Ova drama pisana je jednostavnim i direktnim ispovednim jezikom. Kroz niz situacija i susreta odražava krhko duševno stanje jednog mladog čoveka, bivšeg vojnika. On se krije od sveta u strahu da će učiniti nešto nažao sebi ili drugima. Paradoksalno je da, kada se to zaista desi, nikog nije briga.
Drama odražava veliku patnju i nesnadjenost hiljade vojnika koji su preživeli rat, suštinsku nebrigu društva o njima, veliku duševnu patnju i bol koju svakodnevno moraju da proživljavaju.
U ovoj ispovesti pokreću se neprijatna pitanja straha od gubitka kontrole i ludila. Glavni junak se kroz dramu bori sa unutrašnjim demonima u nemogućnosti da pronađe mir i vezu sa svojom ličnošću pre rata.
Scensko čitanje režira rediteljka iz Beograda Ana Tomović.
Rođena je 1979. u Beogradu. Diplomirala je pozorišnu i radio režiju na FDU u Beogradu u klasi prof. Egona Savina i asistenta Dušana Petrovića. Režirala je predstave: «Creeps» Luca Hibnera (Beogradsko dramsko pozorište), «Patka» Stele Fihili (Kraljevačko pozorište), «Halflajf» Filipa Vujoševića (Atelje 212), «Povratak Kazanove» po noveli Artura Šniclera (Srpsko narodno pozoriste), «Monogamija» Stele Fihili (Somborsko narodno pozoriste), autorski projekat «Trtmrtživotilismrt» (Belef 2007), «Norway.Today» Igora Bauersime (Beogradsko dramsko i Kruševačko pozorište), «Brod za lutke» Milene Marković (Srpsko narodno pozorište), «Slučaj Vojcek – Hinkeman» po G.Bihneru i E. Toleru (Bitef teatar), «Ronalde, razumi me» Filipa Vujoševića (Narodno pozorište u Beogradu), «Romeo i Julija» (Pozorište Oberhausen, Nemačka)
Dobitnica je nagrade za najbolju režiju na Joakimfestu 2005. za predstavu «Patka», a 2006. je sa predstavom «Halflajf» učestvovala na Sterijinom pozorju. Predstava «Brod za lutke» pobednik je Sterijinog pozorja 2009 i učestvovala je na BITEFU iste godine.
Vahid Duraković
Rođen 14.05.1971. godine u Bugojnu. Osnovnu i srednju školu završio u Bugojnu.
Na Fakultetu političkih nauka u Sarajevu, odsjek Sociologja, diplomirao 2000. godine.
Autor drama Bosanski sindrom, Amanet, Šejtanski krug, Tamo gdje sunce zalazi i Boja krvi i ilovače.
U režiji autora predstave Šejtanski krug i Tamo gdje sunce zalazi od strane stručnog žirija proglašene najboljim predstavama na 35. i 37. Teatarskom festivalu BiH FEDRA.
Dobitnik Specijalne nagrade za afirmaciju domaćeg drmaskog stvaralaštva na 37. Festivalu FEDRA.
Trenutno obavlja funkciju direktora JU Kulturno-sportski centar Bugojno, a ujedno i direktora Teatarskog festivala BiH FEDRA i Festivala „Susret pozorišta/kazališta lutaka BiH. Od 1998. godine član Teatra FEDRA Bugojno gdje je u mnogim projektima učestvovao kao inspicijent, scenograf, kostimograf, autor tekstova i reditelj.
Ovaj konkurs je i u sklopu delovanja i ciljeva Hartefakt fonda, koji procudira scenska čitanja i čija aktivnost treba da potstiče, producira, obrazuje, afirmiše, povezuje, talentovane, kreativne, mlade i često marginalizovane ljude. Takođe i u sferi aktivnosti Hartefakt teatra koji je osnovan sa ciljem da promoviše i podržava pozorišne predstave i umetnike iz regiona koji se bave društveno aktuelnim temama, problemima vezanim za procese suočavanja sa prošlošću, pomirenjem u regionu, jačaju regionalnu saradnju, i rukovode se vrednostima demokratskog i građanskog društva kroz umetnost otvarajući nov prostor za pozorišne umetnike.
19. maj, sreda, Jugoslovensko dramsko pozorište, Studio
Koprodukcija Sarajevskog ratnog teatra (SARTR) i “Sarajevske zime”
Autor: Ferid Karajica
Režija, scenski pokret i kostimografija: Ferid Karajica
Scenario i dramaturgija: Dubravka Zrnčić-Kulenović
Izvršni producent: Osman Arslanagić
Igraju: Snežana Alič, Sonja Goronja, Maja Salkić, Adnan Hasković, Sead Pandur, Jasenko Pašić
Predstava je inspirisana manje poznatim dramskim delima Ežena Joneskoa (“Pozdravi”, “Masakrarije”, “Čovek s koferima”, “Putovanje u svet mrtvih” i “Vikont”). Iako preferira jezik fizičkog teatra, predstava je odraz duhovne i moralne svesti mladih ljudi i direktno govori o problemima celokupnog društva. Aktuelna, neugodna, mučna, bolna, iskrena, uverljiva, snažna i vrlo glasna…
Scenaristkinja i dramaturškinja Dubravka Zrnčić Kulenović ističe da se Jonesko u svojim manje poznatim komadima obračunavao sa svim vidovima represije, ukidanja slobode, prava na život i slobodno izgovorenu reč – generalno pokušajima umanjenja značaja ljudskog dostojanstva.
“Tragajući za takvim nepoznatim tekstovima, otvorio nam se prostor za angažiranu predstavu koju smo nazvali ‘Ovo je Jonesko, budalo’, komentirajući time gradski duh Sarajeva, ironijski izuzetno pametan i mudar, koji se očituje u grafitima. Nažalost, kao što zamire ta urbanost grada, tako zamiru i grafiti. Stoga je ovaj naslov poticaj da razmislimo o vrijednostima naše kulture i kulturnog identiteta koji, nažalost, nestaje”, naglasila je ona i dodala da je naziv predstave u vezi sa dobro poznatim sarajevskim grafitom “Ovo je pošta, budalo”.
Komad je preveden na jezik tela i fizički teatar, a iznosi ga mladi ansambl čijim je članovima pružena prilika da prokomentarišu vreme u kojem žive.
“Radujem se ovogodišnjim ‘Danima Sarajeva’. Vrlo sam sretan i zahvalan što festival postoji, i kao Beograđanin i kao Sarajlija, zbog prostora razmene dva grada. Dosta ljudi u oba grada su u stalnoj vezi, koja ovom manifestacijom dobija određenu pojavnost. Najvažnije od svega je zapravo što će mladi ljudi, koji su geografski vrlo blizu, moći da se nađu, upoznaju, zaljubljuju, putuju… Nadam se da će taj mladi svet znati u budućnosti da razgovara bolje od prethodnih generacija”, rekao je pred festival reditelj Ferid Karajica.
19. maj, 20h, Bitef teatar
„Prvo smrtno iskustvo”
Bosna i Hercegovina / Italija, 24’, 2001.
Scenario i režija: Aida Begić-Zubčević
Uloge: Senad Alihodžić, Ana Vilenica, Nedim Panjeta
Direktor fotografije: Erol Zubčević
ontaža: Miralem Zubčević
uzika: Igor Čamo, Enes Zlatar
Producenti: Amra Bakšić, Marco Muller
Produkcija: Akademija Scenskih Umjetnosti Sarajevo
Dado Bratović, crtač stripova, rođen je 1975. godine u Sarajevu. Majka mu je umrla na porođaju, a identitet oca otišao je sa njom u grob. Cela majčina familija odrekla se Dade i tako je Dado odrastao u Domu za retardiranu decu. Iz doma je pobegao na ulicu kada je napunio 14 godina. Početkom rata, Dado se dobrovoljno prijavljuje u vojsku, te iako maloletan, učestvuje u najtežim borbama.
Nakon krvave bitke na Otesu, Dado dezertira. Posle rata, 1996. godine odlazi da izvadi ličnu kartu i saznaje da je još 1992. godine prijavljen da je poginuo. I tu počinje film.
19. maj, sreda, 21h, Dvorana Kulturnog centra
„Sasvim lično“
Bosna i Hercegovina, 72’, 2005.
Scenario i režija: Nedžad Begović
U dokumentarnom filmu „Sasvim lično“, režiser predočava sliku svog života u Bosni i Hercegovini, uključujući i detalje o borbi njegove porodice da preživi.
Nedžad Begović, njegova porodica i bliski prijatelji su glavni likovi ove autobiografske priče koja u dokumentarističko-igranoj formi obuhvata pedesetogodišnje razdoblje života njegovog autora.
Begović se uz anegdotsku duhovitost priseća detinjstva u vremenu komunizma, socijalizma, rata u Bosni i Hercegovini i posleratnog perioda. Autor je priču ispričao iz subjektivne perspektive, a u tome su mu pomogli porodica i prijatelji.
Dokumentarac „Sasvim lično“ bio je bosanski kandidat za „Oskara“ za najbolji strani film za 2006. godinu. Nedžad je sam napravio, napisao, snimio, glumio, organizirao… čak je sam sebi omogućio premijeru na Tribeca festivalu.
Ovo je jedan od filmova sa najmanjim budžetom na svetu.
19. maj, 21h, Dvorana Kulturnog centra
Prvi sarajevski boy band čine 20 “mladića upitnog talenta”, koji nemaju dizajniranu odeću i uvežbanu koreografiju, ali vole da otvoreno, kritički pevaju o društveno-političkim temama u BiH, kojim se malo ko bavi. Njih Dvadesetorica još od leta 2007. ukrašavaju pop i rock hitove 80-tih godina vlastitim tekstovima, kojim ismevaju pojave u bosansko-hercegovačkom društvu. Ovaj projekat oveće grupe Sarajlija, nekolicine iskusnih muzičara i njihovih prijatelja, ustalasao je žabokrečinu pokondirene “urbane” sarajevske scene. Njihovi hit singlovi „Ibrahim, Milutin, Valentin“, „Baraž“ i „Mevluda“ veoma brzo su zauzeli vrhove top lista u BiH.
“Bosanska sumorna svakodnevnica nam se narugala i morali smo uzvratiti istom mjerom. Možda ćemo snimiti i prvi album i nazvati ga ‘Ej, znaš šta bi mi trebali’, pošto je to najčešća rečenica koja se izgovara na probi”, objašnjava “Sin od istrage”.
Svi imaju umetnička imena koja za svakog pojedinca izglasava ostalih 19 članova. Dvadesetorica su: Obrvasta privala gusta poput šume, Pariško plavi, Apolon iz patriotske lige, Sin od istrage, Sexy tikvan, Schwarckopf, Tersaški ranger, Praznik za oči, Combotronix, Jašar, LT.J Kefalo, Karlo, Pija II, Kameni spavač, Gordon, Di Jo Djeha, Bilo, Haajmo, Partly too strong defender of peace i Ovjekovječovitelj. Dvadesetorica kažu da su u misiji ljubavi i da nisu povezani ni sa jednom političkom opcijom.
19. maj, 22h, Living Room SKC
DJ-evi iz Sarajeva, koji su dugo godina aktivni kao deo ekipe koja se na samim počecima zvala Odličan potez, a onda zadužila ime kojim se kiti i dan danas, kad god za to ima prilike – Organizacija.
Od 2001. DJ Choola i Djoha počinju da nastupaju, kako u zemljama bivše Jugoslavije, tako i u državama članicama EU. S obzirom na dugogodišnje iskustvo rada na različitim radio stanicama, kao što su Radio Zid, Radio 3, BH Radio 1, jasno je da se ovaj tandem ne može ograničiti na određeni žanr. Ipak Djoha je najpre sklon slomljenim beatovima i žanrovima baziranim na tom detalju, dok DJ Choola voli da ostavi stvari, kako on kaže „otvorenim do samog kraja, znači – eclectic as eclectic can be“.
19. maj, sreda, 24h, Living Room SKC
20. maj, četvrtak
12.00 Promocija Sarajevske Hagade
Skupština grada Beograda, Dragoslava Jovanovića 2
17.00 Panel diskusija: Nasilje na sportskim manifestacijama
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
17.00-18.30 Filmski program
“Iko”
“Mama i tata”
Dvorana Kulturnog centra (DKC), Kolarčeva 6
21.00 Koncert, Damir Imamović
Kolarac, Studentski trg 5
22.00 Koncert, Basheskia & Edward EQ (Dani Sarajeva na REFRACT-u)
KC Grad, Braće Krsmanović 4
Hagada je jevrejska knjiga obreda, zbirka biblijskih priča, molitvi i psalama, koja opisuje progon Jevreja i Jevrejki iz Egipta i tradicionalno se čita na seder večeri širom sveta, za veliki jevrejski praznik Pesah.
Sarajevska Hagada nastala je sredinom 14. veka u Španiji, po verovanju, kao svadbeni poklon za porodicu Elazar. Do Sarajeva je stigla preko Italije, progonom španskih Jevreja Sefarda u 16. veku. Nakon što je godinama korišćena za praznike, tadašnji vlasnici, porodica Koen, su je zbog životnih problema prodali 1894. godine tek osnovanom Zemaljskom muzeju u Sarajevu.
Tokom Drugog svetskog rata, direktor muzeja Jozo Petrović i kustos Derviš Korkut sačuvali su je od Nemaca, rekavši visokom nemačkom oficiru da je već iznesena iz muzeja. Jedna od legendi kaže da je tokom Drugog svetskog rata Hagada bila zakopana ispod praga jedne džamije na Bjelašnici, dok drugi veruju da je bila skrivena u samom muzeju pred nosem onih koji su je hteli oduzeti.
Devedesetih godina, za vreme opsade Sarajeva, Hagada je sklonjena iz Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine, nekoliko dana pre nego što je biblioteka bila bombardovana.
Prema rečima Jakoba Fincija, ambasadora BIH u Švajcarskoj i predsednika Jevrejske zajednice u Bosni i Hercegovini, Sarajevska Hagada predstavlja simbol nade.
Sarajevska Hagada će biti predstavljena u Skupštini grada Beograda 20. maja u 12h.
20. maj, četvrtak, 12h, Skupština grada Beograda
Nasilje na sportskim terenima je tema koja dugo privlači pažnju medija, političke i intelektualne elite, univerzitetskih profesora i profesorki, kao i nevladinog sektora. Nisu retke utakmice koje se završe tučama i uništavanjem navijačkih tribina. Izlivi nasilja dešavaju se na terenima, ali i van njih. Nasilje se manifestuje među navijačima različitih klubova i reprezentacija, ali su neretko mete napada i obezbeđenje na stadionima i policajci. Navijači su okarakterisani kao grupe kojih bi se trebalo kloniti u svakoj prilici, jer su brojni slučajevi njihovog učešća u izvršenju prekršaja i napada koji se dešavaju kilometrima daleko od stadiona.
Vesti o neredima na sportskim terenima često pune naslovne stranice novina i zauzimaju prve minute televizijskih informativnih emisija. Isti scenario je svuda u regionu. Slične zakonske regulative donele su sve skupštine zemalja na Balkanu. Usvojeni su zakoni o navijačima, zakon o sportu, sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim priredbama, propisane kazne za huligane koji incident naprave u grupi ili izdvojeni iz grupe, zatvorske kazne od nekoliko meseci do deset godina, ali je pitanje primene ovih zakona još uvek problematično.
Zoran Dragišić, profesor Fakulteta za bezbednost u Beogradu, veruje da problem suzbijanja nasilja na sportskim manifestacijama ne leži u činjenici da ne postoji politička volja da se ovoj pojavi stane na put. Gostujući u emisiji “Kažiprst” (RTV B92, 21. april 2010.) Dragišić je istakao: “Ja mislim da Vlada Srbije itekako ima političku volju da uvede red u društvo, ali mi se čini kao da nema dovoljno moći, čak nema ni dovoljno hrabrosti za to.”
Da li su institucije Srbije i Bosne spremne da iznađu konstruktivna rešenja u cilju suzbijanja nasilja na sportskim priredbama? U kojoj meri se primenjuju usvojeni zakoni? Ko ometa njihovu primenu? Na koji način civilno društvo, obrazovne i sportske ustanove mogu pomoći ostvarenju postavljenog cilja? Gde leži uzrok nasilja na utakmicama koje često sam ishod meča stavlja u drugi plan? Gde su stale Srbija i Bosna na ovom polju? Biće ovo samo neka od pitanja koja će diskusija u Centru za kulturnu dekontaminaciju pokrenuti 20. maja u 17 časova.
20. maj, 17h, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
„Iko“
Bosna i Hercegovina, 22’, 2009.
Scenario i režija: Timur Makarević
„Iko“ je još jedan pogled na BiH. Bez ljudi, reči, razmišljanje o zemlji. Eskapizam ili istraživanje? Verovatno oboje. Ovaj dokumentarni film je učestvovao u takmičarskom delu Sarajevo film festivala 2009. godine.
„Mama i tata“
Bosna i Hercegovina, 2006, 65’
Režija, scenario, montaža: Faruk Lončarević
Direktor fotografije: Almir Dikoli
uzika: Igor Čamo
Zvuk: Adis Baždarević
Uloge: Zagorka Borota, Vjekoslav Ramljak, Sabina Bambur
Producent: Amra Bakšić Čamo, Faruk Lončarević
Produkcijska kuća: SCCA/pro.ba, Prime Time
Godina je dve hiljade i neka. Ostareli bračni par živi sam u stanu u Sarajevu, ima svoje rituale: kafu, igranje karata, gledanje TV-a. Muž (Tata) preživio je moždani udar i, mada još uvek očuvane fizičke snage, teško komunicira. Žena (Mama) je veoma živahna starija gospođa koja koristi muževljevu invalidnost da, nakon 50 godina, promeni odnos snaga u starinskoj patrijarhalnoj porodici, kako bi se osvetila za sve prevare, nasilje i tvrdoglavost koju je trpela tokom „zajedničkog života“. Tata to ne sme dozvoliti i suprotstavlja se kako jedino može, fizičkom snagom.
Režiser film poredi sa “rialiti šouom”:
„U toj kutiji zatvoreni su i naši junaci i ne mogu izići, ali oni, za razliku od onoga što inače vidimo u takvoj vrsti emisija, nisu mladi, lepi, ambiciozni i spremni da se upuste u razne vrste romantičnih avantura, nego upravo stvarni ljudi, naši roditelji, dedovi, bake, pa možda i sami mi, ljudi kojima se izmiče tlo pod nogama i bez tih temelja sve ono što smo uzimali zdravo za gotovo, dobrota, moralnost, ljubav, ruši se kao kula od karata i ostaju mržnja, nasilje, nagoni. Želim da gledaoce uhvatim na mamac kutije i onda, samo za jedno kratko vreme, ponudim nešto drugo od onoga što obično dobijaju iz nje“, kazao je Faruk Lončarević.
20. maj, od 17-18.30h, Dvorana Kulturnog centra
Poznati majstor savremenog sevdaha Damir Imamović će na “Danima Sarajeva” promovisati svoj prvi solo album, koji je u aprilu objavila sarajevska izdavačka kuća “Gramofon”. U skladu sa novim izdanjem jednostavno nazvanim “Damir Imamović”, Damir će po prvi put u Beogradu nastupiti solo, bez pratećih muzičara sa kojima nastupa u okviru svog tria.
“Ovaj CD je možda nešto najličnije što sam do sada uradio. Snimljen je takoreći u jednom dahu i na vjeran način predstavlja ono što bih želio nazvati ‘moj sevdah’. Pjesme koje se na njemu nalaze i muzički su i tekstualno rezultat višegodišnjih istraživanja jednog gotovo zaboravljenog dijela repertoara sevdaha”, kazao je Imamović o novom albumu, na kome se nalazi deset pesama, snimljenih u Sarajevu u januaru ove godine. Zanimljivo je da su sve kompozicije snimane mono (koristeći samo jedan mikrofon). Repertoar novog albuma čine i pesme koje su retko objavljivane, poput integralne verzije sevdalinke “Na Obhodži prema Bakijama”.
“Drago mi je da sam opet na ‘Danima Sarajeva’, i da nastupam na Kolarcu, koji je kultna sala. Dolazim sa albumom koji je vruć, izašao pre mesec dana. Vidim da jako puno ljudi u Beogradu redovno prati to što radim, imaju disk, slušaju… Selekcija programa ovogodišnjeg festivala je odlična u svim segmentima, to su predstave i bendovi koje bih ja preporučio svima da pogledaju u Sarajevu. Velika opasnost i rizik kod ovakvih manifestacija umetničkog karaktera, a koje u suštini imaju širu socijalno-političku dimenziju, je to što takvi festivali često završe kao jedan od onih gde se dolazi samo zato što se treba doći, gde nema dobrog odabira programa, već sve prolazi… ‘Dani Sarajeva’ drže nivo, vidi se da je odabrano ono što je dobro iz aktuelne produkcije, i ono što je vredno prikazati, obzirom na ‘ljudsko-pravaški’ momenat festivala..”, izjavio je Damir za festivalski magazin, pred dolazak na “Dane Sarajeva”.
Nakon dva albuma koja je objavio sa svojim triom, ovo je Imamovićev prvi solo CD.
20. maj, 21h, Kolarac
Ovaj sarajevski dvojac čine Leonard Šarić i Nedim Zlatar, operski pevač i bubnjar. Poznati po zvučnoj kombinaciji retro elektro zvuka i nostalgičnih, sanjivih rock gitara, kao i zanimljivoj kombinaciji živih instrumenata, sekvencera i semplova, zajedno sviraju i nastupaju više od četiri godine. Šira publika ih poznaje i po zapaženim video spotovima, od kojih je jedan – “Blablabla bla”, bio među najtraženijim na TV stanici “Balkan Media”.
Njihovo prvo izdanje “Postcard From Sunny Neighbourhood” objavljeno je 2004. godine i sadržalo pet pesama vizualizovanih u spot “742659831”. Jedna od pesama sa ovog maksi singla iskorišćena je u filmu “Disarmed”, za koji je 2005. godine muziku pravio sastav Thievery Corporation. Numera sa narednog albuma “23/23” predstavljena je na BBC radio programu Radio 6 u emisiji “Fresh on the net”, 2008. godine, kao jedan od zanimljivih uradaka aktuelne muzičke produkcije i kao retkost sa Balkana.
Njihov poslednji video sa novog albuma, “A.I.M.” dobitnik je nekoliko specijalnih nagrada na internacionalnim festivalima. Kompleksnost dosadašnje studijske produkcije u njihovoj muzici i široko individualno iskustvo rada u različitim muzičkim projektima (od samostalne produkcije, preko pozorišta i rada na filmu, do savremenih zvučnih instalacija) i saradnje sa bendovima i umetnicima kao Vuneny, Sikter, Validna Legitimacija, Mekanik Kantatik, Zijah Gafić i drugi, donosi posvećenost vlastitom zvuku, kojeg ova dva stara pionira izgrađuju i zapisuju u svoj novi album, “Can I play with your memories?”, objavljen aprila 2010. godine.
Ovaj album će premijeru imati pred beogradskom publikom na “Danima Sarajeva”.
U svojim nastupima kombinuju sviranje na bubnjevima, gitarama i sintovima, sa suptilnim recitovanjima i operskim bas vokalom, na engleskom, ali i na italijanskom i latinskom jeziku, sa sekvencama semplovanih ritam mašina i debelih bas deonica, oblikujući tako zvučnu kombinaciju bendovsko-klupske atmosfere, elektro, rock, trip-hop muzike u epskom obličju. Nastupi su popraćeni video projekcijom, dajući publici puno iskustvo poruke koju Basheskia i Edward EQ šalju svojom muzikom.
20. maj, 22h, Kulturni centar “Grad”, “Dani Sarajeva” na REFRACT-u
21. maj, petak
14.00 Promocija magazina “BH Dani”
Medija centar, I sprat, Terazije 3
17.00 Panel diskusija: Kako da nam se prošlost ne ponovi
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
17.00-18.30 Filmski program
“Dvije škole pod jednim krovom”
“Dogodilo se na današnji dan”
Dvorana Kulturnog centra (DKC), Kolarčeva 6
22.00 Koncert Sikter + Skroz
Akademija, Rajićeva 10
24.00 After party: DJ Kiril i Melodije
* informacija o lokaciji biće naknadno objavljena
agazin „Dani” kao mesečno izdanje pokrenula je grupa novinara i pisaca za vreme opsade Sarajeva, septembra 1992. godine. Danas su “Dani” nedeljni magazin koji iza sebe ima kontinuitet i tradiciju.
“Dani” se nedeljno štampaju u 25.000 primeraka. Čitalačka publika je veoma široka i spada u red platežno sposobnijeg bosanskohercegovačkog stanovništva. “Dani” su liberalno orijentisano glasilo čiji je politički fokus prilično levičarski, tj. socijalno-demokratski. Magazin je ponosan na svoju nezavisnu uredničku politiku, fokus na građanske, a ne nacionalne vrijednosti, te multilateralizam i zapadno orijentiranu viziju bosanskohercegovačkog društva.
Česte mete njihovih članaka su političari nacionalnih stranaka, novo-nastali bogataši/kriminalci/patriote. Osnivač i dugogodišnji glavni urednik časopisa je Senad Pećanin, koga mnogi pamte, između ostalog, i po brojnim javnim polemikama sa Miloradom Dodikom, Senadom Avdićem ili pre sa Emirom Hadžihafizbegovićem.
21. maj, petak, 14h, promocija magazina, Medija centar, Terazije 3
Govoriti o prošlosti ili ne? Okretati se nazad ili gledati u budućnost?
Ove dileme se u dnevnopolitičkom govoru mogu čuti veoma često. Ali koja je zaista prava dilema? Koliko smo upoznati sa tim što navodno treba zaboraviti i kakva je budućnost u koju gledamo, ako ne umemo da govorimo o jučerašnjim greškama? Možda je najvažnije pitanje zašto je bitno govoriti o prošlosti i potezima koje su napravili određeni ljudi veoma smelo se pokrivajući imenom građana i građanki ove zemlje. Suočavanje sa događajima iz ratne prošlosti, znanje i iskreno prihvatanje odgovornosti putevi su koji vode do istinskog pomirenja.
Kako navodi Maja Stojanović, direktorka Inicijative mladih za ljudska prava, u zemljama naslednicama bivše Jugoslavije i dalje je najpopularnija politika guranja stvari pod tepih: „Na ovaj način, iako problemi nisu vidljivi na prvi pogled, oni ostavljaju ogroman teret generacijama koje dolaze. Da zatvorimo ciklus ponavljanja ratova i konflikata na ovom području, veoma je važno da otvoreno govorimo o ratovima iz devedesetih.“
Nije retko da se kao odgovor na ove tvrdnje jave glasovi koji će reći da je to posao koji moraju obaviti samo vlade u regionu i da „obično“ stanovništvo nije krivo za rat. Svakako, veoma je bitno napraviti razgraničenje između krivice i odgovornosti. Odgovorno je otvoreno razgovarati, krivica bi mogla doći kasnije.
„Ako generacije koje su bile savremeni akteri, posmatrači ili nedovoljno uticajni protivnici ovih ratova neće ili ne mogu da ovu temu danas stave na dnevni red, to ostaje mladim ljudima – onima koji su se rađali u vreme zahuktavanja nacionalističkog ludila i činjenja najvećih zločina u Evropi posle Drugog svetskog rata. Na mladima svet (sa ratnim zločinima) ostaje. Potrudićemo se da bar otvoreno govorimo o tom svetu i sagradimo bolji za našu buduću zaostavštinu,“ ističe Maja Stojanović.
21. maj, 17h, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
„Dvije škole pod jednim krovom“
Bosna i Hercegovina, 29’, 2010.
Autori: Zoran Ćatić i Enes Zlatar Bure
Produkcija: Fondacija Schüler Helfen Leben (SHL)
„Dvije škole pod jednim krovom“ je naziv za oblik segregacije u pojedinim školama u Bosni i Hercegovini, u kojima se u istoj zgradi obrazuju učenici i učenice različitih etničkih grupa, fizički odvojeni jedni od drugih i najčešće sa posebnim ulazima u školsku zgradu. Ta deca ulaze u školu u različito vreme i ne sreću se čak ni na „velikom odmoru“. Školuju se po planu i programu matične države iz koje potiče njihova etnička grupa.
„Kada smo imali premijeru filma koji se bavi ovom tematikom u ‘Domu Armije u Sarajevu’, bili su prisutni ljudi iz svih delova Bosne i Hercegovine. Većina njih nije ni znala da takve škole postoje,” započinje priču Enes Zlatar Bure, koji je sa kolegom Zoranom Ćatićem autor projekta koje nosi isto ime “Dvije škole pod jednim krovom”.
Postojanje ovakvih škola posledica je rata u Bosni i Hercegovini, ali i primer da, ni posle 15 godina, podele, razlike i sukobi ne mogu biti tako lako prevaziđeni. Dokumentarni film “Dvije škole pod jednim krovom“ je osmislila i finansijski podržala Fondacija Schüler Helfen Leben (SHL) koja se dugi niz godina bavi ovom problematikom. Prikazivanjem filma u izbornoj godini (premijera je bila 18. marta 2010. godine u “Domu Oružanih snaga BiH” u Sarajevu) ova organizacija želi da skrene pažnju javnosti na složen problem segregacije srednjoškolaca u BiH. Produkcija filma urađena je u saradnji sa Centrom za savremenu umjetnost Pro.ba.
Premijera filma bila je i prilika da se skrene pažnja na mlade ljude iz cele BiH koji svojim malim, ali značajnim projektima, podržanim kroz SHL-ove aktivnosti, menjaju svoje lokalne zajednice i unapređuju položaj svojih vršnjaka.
“Zoran Ćatić i ja radimo i jednu emisiju za mlade na televiziji Bosne i Hercegovine i naša mlada saradnica, trinaestogodišnjakinja iz Sarajeva, koja radi intervjue sa poznatim ličnostima, bila je iznenađena kada je čula da u Bosni i Hercegovini postoji više obrazovnih planova i programa”, kazao je Enes Zlatar, ističući kakve posledice može da ostavi postojanje ovakvih obrazovnih institucija.
“Mislim da će posledice, ne samo nastave u odvojenim odeljenjima, nego i ignorisanje ostalih problema, biti strašne i da će generacije koje sada idu u osnovnu i srednju školu, biti osakaćene. To nije samo problem fašizma, već imamo i tehnički problem prenošenja neznanja (umesto znanja) sa nastavnika na učenike.”
O ozbiljnosti i postojanju ovakvog problema, danas u 21.veku, posebno na prostoru koji pokušava da prevaziđe teret prošlosti, očigledno se i dalje mora govoriti, jer je problem i prilično ukorenjen u bosanskom društvu. Postavlja se pitanje, kako i pored velikih napora koji se ulažu u njeno prevazilaženje, segregacija u pojedinim osnovnim i srednjim školama i dalje postoji, kao i koji su to subjekti koji bi mogli ili bi trebalo najviše da rade kako bi podele bile prevaziđene?
“Naravno da bi vlast trebalo da bude angažovana na prevazilaženju ovog problema, ali ona nije spremna na to. Dok god postoji segregacija na svim nivoima, oni mogu da vladaju. Politikom ksenofobije i plašenja naroda održavaju se na rukovodećim položajima. Rekao bih da je situacija ista i u zemaljama regiona,” iskren je Enes Zlatar.
Ulaganje napora kako bi se ovakav problem rešio, mora da se postavi kao misija od koje se ne sme odustati. Osvešćivanje mladih ljudi i njihovo međusobno približavanje jedan su od načina kako da društvo u kome živimo postavimo na zdrave osnove. Pitanje obrazovanja, kao prve i najvažnije institucije daljeg razvoja svakog mladog čoveka, je nešto čemu moramo ozbiljno i odgovorno da se posvetimo.
“Ja pravim dokumentarne filmove sa temama vezanim za obrazovanje mladih ljudi. Moj prethodni film ‘Dijagnoza SBH’ bavio se temom jezika u BiH i posledicama stvaranja novih jezika u našoj regiji za mlade ljude,” kaže Enes Zlatar Bure, koji je do sada sa Zoranom Ćatićem radio na više sličnih projekata.
U oviru festivala “Dani Sarajeva” u Beogradu, film “Dvije škole pod jednim krovom” biće prikazan 20. maja u Dvorani kulturnog centra. Ukoliko želimo da utičemo na nešto, moramo se upoznati sa problemom. Ukoliko želite da saznate, dođite i pogledajte film.
21. maj, 17-18.30h, Dvorana Kulturnog centra
„Dogodilo se na današnji dan“
Bosna i Hercegovina, 52’, 2008.
Režija: Zoran Ćatić, Sead Kreševljaković, Miroslav Živanović
Scenario: Zoran Ćatić, Sead Kreševljaković, Miroslav Živanović
Direktor fotografije: Mustafa Mustafić
ontaža: Redžinald Šimek
Producent: Amra Bakšić Čamo
Produkcija: SCCA/pro.ba, Videoarhiv, BHT arhiv
Sećanje na dane kada su građani Bosne bili na vlasti
Sećanja na 5. i 6. april 1992. godine i demonstracije koje su tom prilikom organizovane na ulicama Sarajeva nisu identična ni kod aktera i akterki ovog događaja. Masovni protesti organizovani u glavnom gradu Bosne predstavljali su poslednje predratno okupljanje naroda koji je želeo zajednički život u multuetničkoj državi. Danas, 18 godina od tada, izgleda kao da priča o demonstracijama za mir nije imala priliku da bude ispričana do kraja, jer je odmah nakon protesta usledio rat i četvorogodišnja opsada Sarajeva.
Film “Dogodilo se na današnji dan” govori o ljudima koji su bili učesnici i učesnice zaboravljenih demonstracija. Nastao je u okviru serijala dokumentarnih filmova „Bosna i Hercegovina u potrazi za izgubljenim identitetom“ koji je realizovala producentska kuća Pro.ba. Autori filma su Miroslav Živanović, zamenik gradonačelnika Sarajeva, Sead Kreševljaković, suosnivač udruženja građana „Videoarhiv“ i Zoran Ćatić, glavni urednik studentskog Radio eFM.
O tome kako se rodila ideja za film i načinu na koji se Sarajlije i Sarajke danas sećaju 5. i 6. aprila ’92, razgovarali smo sa Zoranom Ćatićem.
Polazeći od primarno zacrtane teme, Miroslav Živanović je dao osnovnu ideju događaja od 5. i 6. aprila, kao nezvaničan početak rata u BiH. Istražujući dalje, ustanovili smo da se na izvjestan način svo vrijeme nakon rata ovaj događaj zaobilazi, rijetko spominje i ne obilježava u smislu i kontekstu u kojem se desio. Ne želeći se upuštati u konačan sud i bez unaprijed formiranih mišljenja svakog ponaosob, odlučili smo pokušati istražiti šta se zapravo desilo u ta dva istorijska dana. Istorijska u smislu da je to bio prvi i posljednji put u istoriji BiH u kojem su građani bili „na vlasti“ i koji su nakon silnih vladara i režima, uzeli stvar u svoje ruke… Danas, osamnaest godina kasnije, dovoljno je reći da građani nisu ustavna kategorija u BiH, a razloge za takvo stanje se djelimično mogu vidjeti u filmu.
Akteri i akterke filma su neki od ljudi koji su organizovali proteste 1992. godine. Kakvu notu njihova svedočenja daju filmu?
Zanimljivo je prije svega reći da smo nas trojica u pripremi i istraživanju za film, konstatovali da smo kao sudionici samog događaja imali različita viđenja šta je, kada i kako bilo. Slično je bilo i sa ostalim ljudima sa kojima smo razgovarali, što je svojevrstan socijološki, pa čak i psihološki fenomen koji bi dodatno valjalo istražiti. Različite sudbine, društveni položaj, političko opredjeljenje i ine stvari itekako utiču na sjećanje događaja 5. i 6. aprila 1992. Zato smo se odlučili da film ide svojim hronološkim tokom, poštujući svačije viđenje bez dodatnih intervencija. Krajnji rezultat je da film progovara na više nivoa, bilježeći hronologiju događaja, pogled s distance, medije nekad i sad, građanske opcije i danas popularne konstitutivne narode. Vjerovatno da će svako pronaći svoj pogled, svoj nivo i aspekt gledanja na događaj, što je po meni posebna draž ovakvog filma koji nema ambiciju da zaključuje i donosi sud već da prije svega otvara pitanja i dopušta svakome da film i događaj vidi na svoj način.
Studenti i studentkinje su imali svoju ulogu u protestima aprila 1992. godine. Neki od njih su proveli dan i noć sa demonstrantima u skupštini? Kakva je bila uloga mladih ljudi u okupljanjima pre 18 godina, a gde su oni danas na polju društveno-političkog angažmana?
Teško pitanje, koje bi zahtjevalo opširnu priču, koja bi morala biti rezultat ozbiljnog istraživanja. Šturo objašnjenje je da su studenti tada, kao i studenti danas, nošeni svojom mladošću, više po inerciji negoli zbog čvrstog stava, krenuli na proteste. Razlika je što su studenti 1992. imali donekle jasnu ideju – pokušati spriječiti rat, dići glas protiv bilo kakvog oblika podjela i nasilja, za razliku od studenata danas, koji su duboko podjeljeni, bez ideje za koga, protiv koga, za šta i zbog čega. Treba biti svjestan također da se nakon rata društvo kao takvo raspalo, te da se ono, suprotno uvriježenim stereotipima (evroatlankse integracije, tranzicije , evropski putevi ) nalazi u fazi ponovnog formiranja, te se uloga i odgovornost svake pojedine grupacije, pa i studenata, treba uzeti sa rezervom. Ogromna je razlika između onoga što se u tom smislu desilo i dešava u BiH i ostalim zemljama bivše Jugoslavije, u kojima se, uprkos svemu, društvo nije raspalo na način kako je to učinjeno kod nas.
Šta očekujete od prikazivanja filma „Dogodilo se na današnji dan“ u Beogradu?
Nije pitanje treba li – već želi li Beograd da vidi ovaj film? Želimo li vidjeti i drugu perspektivu bilo čega, pa i rata u konačnici. Bojim se da je situacija koju trenutno živimo i pozicija u koju smo dovedeni, takva da nam se ne nudi, a i ne trčimo pretjerano vidjeti i čuti drugo viđenje i mišljenje. Da bi prevazišli sve što stoji između nas, neophodno je da vidimo i probamo shvatiti različite pozicije iz koje se posmatraju stvari. Mislim da ne postoji apsolutna istina i da je ona kao i odgovornost potpuno individualna.
Jasmina Lazović, iz festivalskog magazina
21. maj, 17h, Dvorana Kulturnog centra
SIKTER
Za proteklih dvadeset godina, sarajevski bend Sikter prošao je kroz mnoge muzičke stilove, velike evropske bine, saradnje sa poznatim svetskim muzičarima. Nikada nisu bili opterećeni komercijalnim uspehom i udovoljavanjem publici, pa tako nisu morali uvek svirati istu muziku. Frontmen benda Enes Zlatar Bure, kaže da se Sikter nekako ponaša kao živi organizam, koji je doživio mnogo transplantacija, ali je i dalje živ: „Kako se svima nama ukusi u muzici i životni stavovi mijenjaju tokom godina, tako smo i mi prošli kroz razne ‘žanrove’ muzike.“
Počeli su kao pank bend, kada su na jednoj brucoškoj večeri u Sarajevu sa bine doslovce oterali momke iz grupe “Regina”. Popeli su se na binu, rekli im “sikter” i po prvi put zasvirali pred publikom. Sledeći veći nastup imali su u septembru 1990. godine, pred sarajevskom katedralom. Tokom sledeće dve godine Sikter se pojavljivao nepozvan na mnogim klubskim koncertima i uglavnom bio neshvaćen od strane stroge sarajevske publike, koja je u to vreme volela jazz i blues.
Kada je u aprilu 1992. počeo rat u Sarajevu, Sikter se oglasio sa nekoliko pesama koje su bile odgovor na agresiju. Bubnjar Darko Jelišić izgubio je desnu šaku, braneći grad. U izmenjenoj postavi nastupali su na više koncerata u gradu pod opsadom.
„Sikter je za vrijeme rata u Sarajevu nastupio možda stotinu puta. Najčešće je to bilo u klubu ’Obala’. To je bilo isto kao neki teleport iz ratne svakodnevnice u neki klub, gdje je sve OK, gdje je svima dobro i gdje svi uživaju. Niko nije imao struje, vode, a kad bi došli u klub ’Obala’, palio se agregat, nalazilo se nekog pića, mi smo svirali i sve je izgledalo kao u snu“, priseća se Enes Zlatar.
Probe Siktera u ratu su najčešće bile akustične, u stanu nekog od članova benda, gde su i nastajale njihove pesme iz tog perioda. Najčešće se dešavalo da tek na koncertu po prvi put čuju kako neka nova pesma zaista zvuči.
Kroz bend je prošlo više od trideset ljudi. Mladići koji su tokom rata imali priliku, napuštali su Bosnu, pa je Sikter često dobijao nove ljude i stvarao drugačije melodije. Još pre izdavanja debi albuma, bili su prva grupa iz BiH čiji se spot prikazivao na MTV-u, sada već daleke ratne 1994. godine.
Tri godine kasnije bili su predgrupa na čuvenom sarajevskom koncertu grupe U2, nastupali zajedno sa Bonom i Jovanottijem na otvaranju Pavarotti muzičkog centra u Mostaru. Godine 1998. snimaju prvi album „Now, always, never“ sa gostom producentom Brianom Enom. Sledi album „Queen of the disco“, EP izdanje „Don’t you miss me“, i album „My music“. Poslednji, četvrti album „Ego trip“, objavili su 2009. godine.
uzika koju Sikter sada stvara je kombinacija soula, funka i rock’n'rolla, a njihovi koncertni nastupi su multimedijalni, praćeni video projekcijama sarajevskih umetnika. “Na novom albumu zvuk je malo drugačiji od onog na koji je publika navikla, ali je i dalje lako pogoditi da se radi o ‘Sikteru’ koji ponovo izvodi malo žešće zvukove. Teški gitarski rifovi, čvrsta ritam sekcija, pumpajući bas, prodorne klavijature i mnogo energije karakterišu album “Ego trip”.
Sikter su:
Enes Zlatar Bure – vokal, klavijature, programiranje
Dragan Rokvić – vokal, bas
Esad Bratović – gitare
Igor Čamo – klavijature, klavir
Nedim Zlatar – bubnjevi
SKROZ
Bend nastaje u Sarajevu 1996. godine, kada su pevač Adnan Šaran, bubnjar Nedžad Mulaomerović, basista Mirza Šuljagić i gitarista Sloven Anžulović, provodili sate svirajući, predvođeni verom u Šaranove pesme, na krilima posleratnog entuzijazma. Bend nije imao ime, imidž ni posebnu furku, već samo ideju koja je bila toliko jaka da su momci nakon njenog nastanku napustili svoje dotadašnje muzičke angažmane (Top Lista Nadrealista, Zabranjeno Pušenje). Skroz, kao ime grupe, pojavljuje se krajem 1997 godine. Početkom 1998. godine u Sarajevo se iz Izraela vraća Dejan Ostojić – Dejo, koji će pružiti doprinos na klavijaturama.
Nakon nekoliko nastupa u Sloveniji, turneje sa Zabranjenim pušenjem po Hrvatskoj i BiH, Skroz izdaju debi album 2000. godine pod etiketom Croatia records / Tessa Audio. Album postiže veliki uspeh u BiH, a singlovi dugo ostaju na mnogim TV i radijskim top listama.
Nakon promena postave, drugi album “Savršeni organizam” objavila je leta 2004. godine kuća “Kapa music”. Na albumu su gostovali Bure iz Siktera i Edo Maajka, a pripala im je čast da album promovišu na koncertu koji je zatvorio 10. Sarajevo Film Festival. Skroz postaju veliko ime BiH alternativne rock scene.
aja prošle godine Skroz za hrvatsku kuću “Menart” objavljuje treći album “Regija”, na kom kroz ironiju progovara o trenutnom stanju u BiH, ali i u celoj regiji bivše SFRJ. Na novom albumu Skroz zvuče verovatno više pop rock no ikada. Muzički kritičari kažu da novim zvukom Skroz pomalo podseća na Zabranjeno pušenje i Pips, chips & videoclips.
21. maj, 22h, Akademija, Sikter & Skroz, zajednički koncert
Kiril i Melodije ili Kruder i Dorfmajster slavopravlja počinju djelovati krajem 20. stoljeća gospodnjeg. Dobrom muzikom prosvjetljavaju voispostavljajući plej liste na nekim od najpopularnijih plejera svog vremena, poput vindous media plejera ili vinampa. Nadaju se da će u kući slavopravlja naći svoje simpatije i napraviti voistinu dobru atmosferu. Blagoslovljeni bili pa videli.
21. maj, informacija o lokaciji biće naknadno objavljena na www.danisarajeva.com
22. maj, subota
12.00 Promocija web portala i projekta “Bukovina i hrastovina”
Medija centar, Terazije 3
14.00 Panel diskusija: Odnosi u regionu, 15 godina nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
17.00-18.30 Filmski program
“Noć je, mi svijetlimo”
“10 minuta”
“Slike sa ugla”
“Tolerantia”
“Zgarište”
Dvorana Kulturnog centra (DKC), Kolarčeva 6
18.00 Scensko čitanje komada “Mogu tramvaji i bez nas”
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
20.00 Pozorišna predstava “Kaligula”, Narodno pozorište Sarajevo
Velika sala Doma sindikata, Dečanska 14
23.00 After party: Kontra DJs
Splav 20/44, Savski kej BB
Ove godine navršava se 15 godina od rata u Bosni i Hercegovini i mirovnog sporazuma nastalog u američkoj državi Ohajo u Dejtonu. Nakon više pokušaja međunarodne zajednice da uspostavi mir u Bosni, američkom diplomati Ričardu Holbruku pošlo je za rukom da u SAD-u okupi najviše predstavnike Srbije, Hrvatske i BiH i nakon dogovora o prekidu ratnih dejstava, uspostavi novi oblik državnog uređenja ove zemlje. Bosna je podeljena na dva entiteta i distrikt Brčko.
Bosanska država već deceniju i po funkcioniše po odredbama Dejtonskog sporazuma. Da li je ovaj sistem održiv? Mogu li tamošnje institucije da funkcionišu po principima uspostavljenim u Dejtonu? Da li će ova država uskoro dobiti novo uređenje?
iroslav Živanović, zamenik gradonačelinka Sarajeva ne vidi nikakvu alternativu celovitoj i suverenoj Bosni i Hercegovini. “Slazem se sa konstatacijom da je Dejtonski sporazum, prije svega, mirovni sporazum i tako ga i treba tretirati i ostaviti istoriji. Ono što Bosni i Hercegovini treba jeste novi društveni ugovor koji će razumijeti i prihvatiti svi građani i građanke Bosne i Hercegovine i koji će značajno smanjiti prostor onim političkim manipulacijama koje generišu strah i nepovjerenje u bosanskohercegovačkom društvu. Manje je važno da li će se taj novi društveni ugovor ostvariti u formi amandmana na Ustav Bosne i Hercegovine, novim Ustavom ili, pak, u novom odnosu prema postojećem Ustavu. Naravno, izmjene ustavnih odredbi koje su u suprotnosti sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima su neminovnost,” zaključuje Miroslav Živanović.
Na panel diskusiji “Odnosi u regionu, 15 godina nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma” koja će se, u okviru festival “Dani Sarajeva” održati 22. maja u Centru za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu, biće otvoren dijalog o održivosti dejtonskih odredbi kako za funkcionisanje BiH, tako i za odnose u regionu.
22. maj, 14h, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
„Noć je, mi svijetlimo“
Bosna i Hercegovina, 14’, 1998.
Režija: Jasmila Žbanić
Dokumentarni film „Noć je, mi svijetlimo“ osvojio je specijalnu nagradu na Sarajevo film festivalu 1998. godine, kao i nagradu žirija New York Expo Film Festivala 1999.
“10 Minuta“
Bosna i Hercegovina, 12’, 2002.
Režija: Ahmed Imamović
Uloge: Almedin Leleta, Satoshi Yahata, Milan Pavlović, Jasna Žalica, Izudin Bajrović, Admir Glamočak, Enis Bešlagić, Elmir Jukić, Sanja Burić
Produkcija: Jasmin Duraković
Scenario: Srđan Vuletić
Kratak film koji prikazuje deset minuta života japanskog turiste u Rimu 1994. godine i krvavu dramu bosanske porodice koja se istovremeno dešava nedaleko odatle, u Sarajevu pod opsadom za vreme rata u BiH. Dok deset minuta života nekom mogu da ne znače ništa, drugom mogu biti fatalni. Film je dobio nagradu za najbolji evropski kratki film 2002. godine.
“Slike sa ugla”
Bosna i Hercegovina, 32’, 2003.
Scenario i režija: Jasmila Žbanić
Godine 1992, Jasmilina prijateljica Bilja bila je teško ranjena za vreme granatiranja Sarajeva. Francuski fotoreporter ju je mirno fotografisao kako leži na putu, krvari i uzalud zove u pomoć. Te fotografije su ga učinile poznatim. “Slike sa ugla” rekonstruiše situaciju u kojoj su poslednje vesti vrednije od ljudskog života. Film je dobio nagradu “Veliki pečat” na međunarodnom festivalu dokumentarnog filma “Zagreb Dox” u Zagrebu.
“Tolerantia”
Bosna i Hercegovina, 6’, 2008.
Režija, produkcija, zvuk, animacija: Ivan Ramadan
uzika: Mostar Sevdah Reunion
Nakon dugačkog sna, heroj ove priče, Bosanac, se budi i počinje da luta. Njegovo rezonovanje je nešto na šta ne treba da budete ljubomorni, ali on nije mnogo različit od vas, takođe. Delite neke stvari sa njim, duboko u sebi. Da li su konflikt i netolerancija sastavni deo ljudske prirode? Da li ih je uvek bilo i da li će ih uvek biti? Ivan Ramadan, rođen 1985, studira arhitekturu u Sarajevu. Ovo je njegov prvi nezavisan kratki film i prvi 3D animirani kratki film u BiH.
Dobio je nagradu “Srce Sarajeva” na 14. Sarajevo Film Festivalu, nominovan za najbolji kratki film 2008. godine, od strane Evropske filmske akademije.
“Zgarište”
Bosna i Hercegovina, 11’, 2009.
Režija: Amra Mehić
Uloge: Dragan Nikolić, Feđa Štukan
Scenario: Namik Kabil
Producenti: Zijad Mehić, Amra Bakšić Čamo, Adis Đapo
Direktor fotografije: Erol Zubčević
Deset godina pošto je iz nje izbegao, sredovečni čovek vraća se u svoju predratnu kuću, želeći da je spali i izbriše bolno sećanje. Ali, kuća je prazna i on se suočava lice u lice sa čovekom koji je pobegao iz svoje noćne more da tu započne nov život. Ovo je diplomski film mlade Amre Mehić (1984).
22. maj, od 17-18.30h, Dvorana Kulturnog centra
„Mogu tramvaji i bez nas“ Davora Marjanovića je crno-humorna drama o jednoj porodici u posleratnom Sarajevu. Otac i dva sina žive u skučenom jednosobnom stanu. Rivalitet i ljubomora između braće koja postoji čitav život ometa ih da sazreju i da se osamostale. Obojica žele isti stan, istu ženu, istu poziciju na poslu, a kasnije i istu ljubavnicu i čitavo vreme „teraju inat“ jedan drugom. Ovakvi nezdravi odnosi rezultiraju nizom crno-humornih situacija, od toga da ih stanari zakucavaju jer ne mogu da podnesu smrad koji se širi iz njihovog stana, do toga da dete, o kome se niko ne brine i koga kljukaju sredstvima za smirenje kad god zaplače, prestaje da diše.
Čitav svet ove drame strpan je u sobu između televizora i nerada. Naglašena je klaustrofobija prostora, dok se spoljni svet čuje preko šumova i dolazi sa televizora.
Ni za koga tu zapravo nema prostora, likovi se međusobno svadjaju i maltretiraju, ali niko ne želi da ode. Činjenično stanje jeste da tramvaji mogu i bez njih i da oni nikome nisu potrebni.
Najveći kvalitet ovog teksta je auteničan jezik kojim je pisan, a koji veoma ubedljivo oslikava likove današnjeg urbanog Sarajeva. Metaforički, ovaj tekst takođe daje jednu širu sliku balkanskog društva koje nikako da se izdigne iz negativnih vrednosti kao što su inat, prkos, lenjost, nemar, niske strasti, zavist, požuda i ljubomora te destruktivnosti i autodestruktivnosti koja iz toga proističe. Put u Evropu u ovom komadu ostaje tek pusti san, utopija koja sve manje ima veze sa realnočću.
Davor Marjanović je nagrađivan reditelj, pisac i edukator koji ima 24 godine iskustva rada u Kanadi, bivšoj Jugoslaviji, Engleskoj, Italiji i Češkoj. Rad Davora Marjanovića obuhvata igrane filmove, dokumentarne filmove, TV reklame, muzičke i umetničke video radove. Trenutno radi na dva igrana filma, predaje režiju i osnove filma na Capilano Univerzitetu.
Scensko čitanje režira reditelj iz Beograda Bojan Đorđev.
Rođen 1977. u Beogradu. Diplomirao pozorišnu i radio režiju na Fakultetu dramskih umetnosti 2001. Magistarsku tezu Doslovnost i teatralnost – Mutacije tela/figure u izvođačkim umetnostima 1970-te, 80-te i 90-te odbranio 2007. na Univerzitetu Umetnosti u Beogradu, katedra za teoriju umetnosti i medija. Ko-autor, reditelj i izvođač brojnih pozorišnih i performans projekata u Beogradu i inostranstvu. Dve godine za redom, 2004. i 2005, sa predstavama Psihoza i smrt autora i No Name: Snežana učesnik zvanične selekcije BITEFa. Jedan od su-osnivača i stalnih saradnika TkH (Teorija koja Hoda) platforme i TkH časopisa za teoriju izvođačkih umetnosti (od 2000). Umetnički boravak – Artist in residence: Akademie Schloss Solitude, Štutgart, Nemačka 2004 i 2005/6
Ana Isaković
22. maj, 18h, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
Narodno pozorište, Sarajevo
Albert Kami
“Kaligula”
Igraju: Ermin Bravo, Amra Kapidžić, Dragan Jovičić, Miraj Grbić, Emir Fejzić, Rade Čolović, Aldin Omerović, Enes Salković, Riad Ljutović
Režija: Lajla Kaikčija
Dvadesetpetogodišnja rediteljica Lajla Kaikčija, diplomirala je 2000. na Akademiji scenskih umjetnosti u Sarajevu u klasi profesora Gradimira Gojera, a diplomsku predstavu Lov na žohare Janusza Glowackog, imala je na MESS-u pod mentorstvom profesora Dine Mustafića.
O postavci teksta Alberta Camusa, „Caligula“ na pozorišne daske kaže kako je to rezultat velike želje i potrebe proizašle iz duha vremena u kojem živimo.
„Sa jedne strane zanimao me je pojedinac koga je ljudska bešćutnost i društvena hipokrizija nagnala da vlada slijedeći logiku umjesto kodeksa, promovišući istinu umjesto laži, primjenjujući brutalnost umjesto milosti, a sve to iz želje za kolektivnim buđenjem i osvješćenjem. Njegova misija je nemoguća, boriti se logikom koja uvijek i nije humana za humane vrijednosti, a prije svega za mogućnost „da ljudi ne umiru i budu sretni!“, objašnjava Lajla.
Također, dodaje da je u kontekstu vremena u kojem živimo takođe zanimljivo posmatrati poniženu masu, društvo spavača.
. Ul„Nevjerovatna je spoznaja koliko su ljudi spremni da otrpe torture i poniženja prije nego što podignu svoj glas protiv toga. U ovom komadu potrebno je mnogo vremena, straha i boli da bi se konačno i djelovalo. Naravno, dugogodišnje nasilje porađa višestruko nasilje, animalni nagoni preplavljuju rulju i krv se može sprati samo krvljuoge su zamjenjene i čeka se da iz mase izađe novi vođa.“, dodaje rediteljica iza koje je već 15 teatarskih ostvarenja u teatrima u Sarajevu i Zenici.
Pred gostovanje u okviru Dana Sarajeva u Beogradu, Lajla ističe kako je to osim zadovoljstva ujedno i potreba i odgovornost.
„Priča nas prati ista, samo su likovi drugi. Prepoznavanje je neminovno. Prihvatanje- individualno. Ova predstava nije slučajno postavljena ovdje i sada. Predstava prati dva društveno-politička fenomena, vlast i birače odnosno društvo. A Vlast je ogledalo društva. Nadam se da će se dopasti i beogradskoj publici,“ istakla je Lajla.
Govoreći o Inicijativi mladih za ljudska prava Lajla naglašava kako je to prilika, za sve nas koji dijelimo zajedničku prošlost i sličnu sadašnjost, prilika za bolju budućnost.
„To nije floskula, već mogućnost, data kroz priliku da se progovori otvoreno, hrabro i beskompromisno, a umjetnost nam to omogućuje. U potpunosti podržavam ideju Inicijative u stvaranju jedne nove generacije mladih ljudi sa ex-Yu prostora koji samo sa svješću o prošlosti mogu živjeti bolju sadašnjost. To je moguće zasnovati jedino na istini, pomalo „Caligulovskoj istini“, ali bez nasilja, hrabro okrečući novi list istorije.“, zaključila je Lajla Kaikčija.
Rediteljica Lajla Kaikčija dobitnica je nagrade za najbolju mladu rediteljku na 44. teatarskom festivalu MESS Sarajevo, za režiju predstave Pomrčina krvi Ahmeda Muradbegovića, zatim nagrade «Mravac» za smjeli istraživački proces za predstavu Play S. Becketta na (29.) 33. Međunarodnom teatarskom festivalu autorske poetike, Mostar 2008.; Velika Liska za režiju predstave “Sex, laži i divlje guske” W. Allena, na Festivalu komedije u Mostaru 2010.
22. maj, 20h, velika sala Doma sindikata
Asocijacija Kontra nastala je kao rezultat nepostojanja drum and bass scene u Sarajevu i jako loše električne muzičke scene u Bosni i Hercegovini krajem prošlog veka.
Početkom 2000. godine, ljudi okupljeni idejom o stvaranju kvalitetne d’n'b scene u BiH, konačno prestaju da budu pasivni i aktiviraju se organizovanjem žurki sa gostima poput: Optical, Matrix, Kemal, Teebee, Stakka & Syknet, Impulse, Miss Ficel, Chris SU & SKC, Confusion DJs… Pored drum and bass-a, promovišu i muzičke stilove gde je bas dominantan, po mogućnosti distorziran/pojačan subom (čitaj: dubstep u poslednje vrijeme). Kontra DJs su nastupali u Francuskoj, Srbiji (EXIT fest), Hrvatskoj, Bugarskoj, Austriji i Makedoniji. Njihove prijateljske ekipe su i Codex iz Srbije, Confusion iz Zagreba i D2 iz Skoplja. Trenutni članovi Kontre su: DJ Aldin – poslednji vinil purista na planeti, MPJ Slo – prorok digitalnog DJ-inga iz 90-ih, Billain – nova producentska neuro velesila.
22. maj, subota, 23h, splav 20/44, Savski kej BB
23. maj, nedelja
14.00 Promocija Internacionalnog pozorišnog festivala MESS
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
18.00 Scensko čitanje komada “Happyend ne stanuje ovde”
Jugoslovensko dramsko pozorište, Studio, Kralja Milana 50
20.00 Pozorišna predstava “Bolest porodice M”, Kamerni teatar 55, Sarajevo
Ustanova kulture “Vuk Karadžić”, Bulevar kralja Aleksandra 77a
20.00 Koncert, Amira Medunjanin & Bojan Zulfikarpašić
Kolarac, Studentski trg 5
23.00 After party
Red Room, Simina 10a
Ove godine, Internacionalni teatarski festival MESS Sarajevo slavi 50 godina svoga postojanja, što ga čini najstarijim teatarskim festivalom ovog dijela Evrope. Festival je nastao 1960. kao Festival malih i eksperimentalnih scena Jugoslavije. Uprkos ratu u BiH, i u godinama opsade Sarajeva održao je svoj kontinuitet. Festival MESS je od 1992. do danas producirao preko 30 teatarskih predstava, a među kojima i kultnu predstavu “Čekajući Godota” koju je u Sarajevu 1993. godine režirala Susan Sontag.
Samo u posljednjih 5 godina publici je predstavljeno oko 150 pozorišnih predstava iz cijelog svijeta s ciljem da upoznaju publiku sa najnovijim trendovima i tendencijama suvremenog teatarskog izraza. Internacionalni teatarski festival MESS je od svog osnivanja do danas bio jedan od najznačajnijih teatarskih događaja u Evropi.
Imao je i važnu ulogu u procesu uspostavljanja komunikacija između umjetnika u regionu, te je pozitivno utjecao na edukaciju publike (osobito mladih) i na povećanje posjećenosti svih teatarskih događaja u BiH.
Od 1995. godine Festival je paralelno sa festivalskim aktivnostima pokrenuo i kulturolški program Modul memorije čiji je cilj istraživanje i afirmiranje umjetnosti nastale kao rezultat opsade grada i u ratu uopće. Program već tradicionalno počinje 6. april – dan sjećanja na oslobođenje grada od fašizma, odnosno datum kada je 1992. godine počela najduža opsada u suvremenoj historiji.
U duhu obilježavanja 50. Godišnjice, pored teatarske produkcije, Festival MESS predstavit će na „Danima Sarajeva“ svoju izdavačku djelatnost, te kroz zvanične plakate Festivala od 1997. do danas. Većinu plakata, koji uvijek predstavljaju neku društveno-angažiranu temu, kreirala je bh. kreativna agencija Fabrika. Također, bit će prikazana video dokumentarna priča „Teatar pod opsadom“ autorskog tima Aide Begić i Elmira Jukića. Ovaj video materijal je svjedočanstvo teatarskih djelatnika koji se prisjećaju specfičnosti rada u ratnim uvjetima, te njihovog učešća u sarajevskom fenomenu „Teatra pod opsadom“.
Promoteri će biti Nihad Kreševljaković, izvršni producent Festivala MESS i Almir Imširević, dramaturg.
23. maj, 14h, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
„Hepi end ne stanuje ovde“ nosi sa sobom gorčinu svakodnevice jedne rasturene izbegličke porodice iz Sarajeva, koja je u novom nepoznatom gradu suočena sa nemaštinom, animozitetom i drugačijim sistemom vrednosti. Tekst prati nekoliko likova i njihovo snalaženje u postratnoj stvarnosti. Glavni ženski lik ima tri razvojne faze: pojavljuje se kao devojčica, potom kao tinejdzerka i zrela žena, a priču o svom sazrevanju ona sama pripoveda.
Tematski, tekst tretira kriminalitet svakidašnjice, haos mira nastalog u haosu rata. Kontrastira se stari i novi sistem vrednosti, likovi koji žive u prošlosti i tragaju još uvek za delićima ljudskosti i likove koji su odrasli u novom vremenu i nemaju ama baš ništa za šta mogu da se uhvate. Izraženo je osećanje nostalgije koje je povezano sa bezbrižnim detinjstvom i prvim sećanjima u rodnom gradu. U novom svetu, svetu mutnih likova koji trguju drogom i ubijaju, droga postaje svakodnevni krvotok, ona je povezana sa manjkom bilo čega, sa dekadencijom grada, to je droga siromašnih i došljaka i ljudi za koje nema luksuza.
Tekst je scenski veoma otvoren za interpretacije i pisac se svesno poigrava sa dramskom strukturom.
Ninoslav Šćepanović
Rođen 1972 godine u proleće u Subotici, završio FDU u Beogradu, odsek pozorišne i radio režije (Mentor Nikola Jeftić ). Povremeno, privremeno, režirao tu i tamo sa decom , kako sa penzionerima tako i sa profesionalcima. Ljubavno pismo, Koste Trifkovića, Ženidba i udadba J.S,Popovića, (Klub peznionera ), Nedostajati ,Ton Telehen Dečije pozorište, Subotica, Ples na praznik Lunase Brajan Fril Narodno pozoriste Subotica, Ljubinko I Desanka Aleksandra Popovića Atelje 212 Beograd, Gospodin Foka Gordana Mihića, Beogradsko dramsko pozorište, Beograd, Isto tako radio kao dramaturg na projektima KNKNPNKN trupa Jorik -Belef , Kako se pravi Milka po tekstu Gornja Austrija Franca Kravera Kreca Bitef teatar Beograd, Dečko koji obecava pozoriste Bosko Buha Beograd…
Scensko čitanje režira reditelj iz Beograda Milan Nešković.
ilan Nešković, rođen 12.8.1985., završio Valjevsku gimnaziju i Fakultet dramskih umetnosti, odsek pozorišna i radio režija, klasa profesora Nikole Jevtića i profesorke Alise Stojanović
predstave:
“Paklena pomorandža” Entoni Bardžisa – Dadov
“Balada o Pišonji i Žugi” Vladimira Djurdjevića – izvedena u Zvezdara teatru
“72 device” Dimitrija Vojnova – Dadov
“Šine” Milene Marković – “PPF”, Piran, Slovenija (diplomska predstava)
“Tri čekića, o srpu da i ne govorimo” Deane Leskovar – Dadov
Kabare “Vrteška” Artura Šniclera – izvedena u Beogradskom dramskom pozorištu, Kruševačkom pozorištu, CK Valjevo
“Crvenkapa” Aleksandra Popovića – Narodno pozorište Užice
“Ples sitnih demona” Marka Vidojkovića – Dadov
radionice:
vodio radionicu “Čudnije” sa Branislavom Ilić i Majom Pelević povodom 50 godina Dadova
vodio radionicu “Procesom do predstave” sa sarajevskim piscem Nenadom Veličkovićem u NP Užice. Osnivač i umetnički direktor pozorišne trupe “Kave kanem” u saradnji sa “Poor dog group” iz Los Anđelesa
23. maj, 18h, Jugoslovensko dramsko pozorište, Studio, Kralja Milana 50
Kamerni teatar 55, Sarajevo
“Bolest porodice M”,
Režija: Selma Spahić
Igraju: Maja Izetbegović, Jelerna Kordić, Boris Ler, Miodrag Trifunov, Senad Alihodžić, Muhamed Hadžović
BOLEST PORODICE M.
lada rediteljka Selma Spahić hrabro ulazi na scene kultnih sarajevskih pozorišta. Iako ima svega 24 godine, pre nekoliko sezona otvorena su joj vrata Narodnog pozorišta u Sarajevu. Njen rad dobio je priznanje na Internacionalnom teatarskom festivalu MESS, a prošlog meseca pozorišnim komadom „Bolest porodice M“ predstavila se i pred gledalištem „Kamernog teatra 55“.
Repertoar ovog teatra postao je bogatiji za delo nastalo prema tekstu italijanskog pisca Fausta Paravidina. Porodica M. živi u malom mestu u Italiji, kroz koje je brzina kretanja ograničena na 50 kilometara na sat. Takvo ograničenje neobjašnjivo je onima koji kroz njega samo prolaze, posmatrajući ga kao prepreku ili usporavanje u vožnji. Akteri ove predstave su članovi jedne naizgled vrlo srećne porodice, čija prava pozadina izlazi na videlo tek od sredine komada.
„Bilo mi je jako zanimljivo što tekst tretira sretnu porodicu, naizgled savršeno funkcionalnu, sa malim iščašenjima koje svaka porodica ima. Iz te pozicije sam se zapitala koliko se zapravo ostvarujemo kroz živote članova porodice, koliko smo sebični u tim odnosima, koliko nam je porodica odskočna daska, a koliko uteg zbog kojeg stagniramo. Zapitala sam se koliko jedni drugima zadiremo u najintimnije odnose, misleći da imamo pravo da odlučujemo o tuđim životima,“ objašnjava rediteljka, Selma Spahić.
Predstava nije estetski posebno zahtevna, ali je direktor „Kamernog teatra 55“ Zlatko Topčić vidi kao delo koje ne podilazi publici.
“Ovaj se tekst svrstava u žanr crne komedije, ali me dijalog najviše podsjeća na drame apsurda. Uz puno suvišnih riječi ide se najtežim putem do suštinskih, krucijalnih pitanja kakva nam mogu postaviti samo djeca”, kaže Zlatko Topčić.
Iako komad obrađuje problem disfunkcionalnosti porodice, glumci tvrde da su radeći na njemu uspostavili prave familijarne odnose. Selma Spahić često radi sa mladim glumcima:
„Raditi u pozorištu je uvijek izazov, jer ni najtačnija glumačka podjela, odličan tekst i divni saradnici ne garantuju dobru predstavu. Naravno da sa mladim glumcima i glumicama često dijelim sličan svjetonazor, generacijske probleme, pa i pozorišni senzibilitet, ali generalno volim da radim sa iskrenim, emotivnim, otvorenim i obrazovanim ljudima, koji imaju poniznost prema profesiji, ma koliko godina da imaju“, objašnjava rediteljka, koja uživa u procesu rada na predstavi i uvek joj teško kada treba da pusti predstavu da živi svoj odvojeni život.
„Bolest porodice M“ imala je uspešnu svetsku premijeru u Royal Court Theatru u Londonu 2000. godine, dok je prvo italijansko izvođenje bilo tek u novembru 2009. godine. Prošlog meseca predstava je igrana u Sarajevu, a beogradska publika će imati priliku da je pogleda na festivalu „Dani Sarajeva“ u Beogradu u Ustanovi kulture „Vuk Karadžić“, 23. maja od 20 časova.
23. maj, 20h, Ustanova kulture “Vuk Karadžić”, Bulevar kralja Aleksandra 77a
Kada su prvi put nastupili kao duet u okviru muzičkog događaja “Xenophonia” proleća 2009. u Sarajevu, Amira i Bojan oduševili su i publiku i kritiku. Pevačica sevdalinki Amira Medunjanin i svetski poznat džez pijanista Bojan Zulfikarpašić tad su, osim sevdalinki izveli i nekoliko tradicionalnih makedonskih pesama.
Amira Medunjanin je rođena u Sarajevu u vreme kada je popularnost tradicionalne muzike u bivšoj SFRJ bio na vrhuncu. Sevdalinke je naučila od majke. Fascinirana usmenom tradicijom BiH, posvetila se stvaranju jedinstvenog izraza u sevdahu. Njeno pronalaženje novih konteksta i formi u okviru stotinama godina stare tradicije sevdaha potvrdio je i muzički novinar i autor Gart Kortrajt, koji ju je nazvao “bosanskom Bili Holidej”.
Nakon gostovanja na albumu Mostar Sevdah Reunion-a “A secret gate”, Amira 2005. godine snima svoj prvi album “Rosa”, koji dobija odlične recenzije u Velikoj Britaniji i širom Evrope, pojavljujući se na mnogim listama “albuma godine”. Aprila 2009. godine Amira je izdala “Live” album, snimak koncerta na sarajevskom Jazz Festu. Istovremeno, objavila je drugi album “Zumra”, nastao u saradnji sa Merimom Ključo, svetski poznatom harmonikašicom. Ovaj album predstavlja inovativni pristup muzičkoj tradiciji BiH, Srbije i Makedonije.
Višestruko nagrađivani džez pijanista Bojan Zulfikarpašić rođen je u Beogradu 1968. godine. Počeo je da svira klavir kao petogodišnjak. Godine 1989. dobio je nagradu kao Najbolji mladi džez muzičar Jugoslavije. Bojan odlazi u Francusku, gde sa gitaristom Noelom Akšoteom nastupa u većini pariskih barova i klubova. Kao pijanista kvarteta Marka Buronfosea, Bojan dobija nagradu za najboljeg solistu na ’Concours de la Défense’ i primećuju ga neka od najvećih imena francuskog džeza.
Već 1991. sa čuvenim basistom Anrijem Teksijerom i njegovim Azur kvartetom obilazi velike bine u Francuskoj, Evropi i širom sveta. Svojim posebnim jezikom, sačinjenim od zrelog džez vokabulara i suptilno doziranih folklornih uticaja Balkana, Zulfikarpašić ostavlja neobrisiv trag u svim grupama u kojim svira.
Godine 1993. Bojan objavljuje prvi album svog “Bojan Z kvarteta”. Godine 1999, njegov multietnički projekat “Koreni” uključio je osam muzičara sa različitih horizonata – alžirskog perkusionistu Karima Ziada, turskog svirača tradicionalnog instrumenta nej Kudsija Ergunera, makedonskog gitaristu Vlatka Stefanovskog i stare prijatelje iz Beograda, bas gitariste Predraga Revisina i Vojina Draskocija.
Bojan 2001. godine snima međunarodno priznat CD “Solobsession”. Ovaj album potvrđuje njegov status džez pijaniste koji ne podseća ni na jednog drugog.
Naredne godine Bojan Zulfikarpašić dobija titulu Viteza reda umetnosti i pisma (Chevalier de l’ordre des Arts et des Lettres) od francuske vlade i nagradu “Đango Rajnhart” (“Prix Django Reinhardt”) za muzičara godine, od Francuske džez akademije.
Godine 2005. Bojan dobija evropsku džez nagradu “Hans Koler” (Hans Koller), kao najbolji evropski džez umetnik. Njegovo naredno izdanje “Ksenofonija” dobija nagradu “Les victoires du jazz 2007”, za najbolji album godine.
Album njegovog poslednjeg projekta “Tetrabend” (sa bruklinskim trombonistom Džošom Rozmanom, londonskim bubnjarem Sebom Rohfordom i basistom Rutom Golerom) izašao je oktobra 2009. godine za kuću Universal Jazz France.
23. maj, 21h, Kolarac
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
