„Područje zastoja“, izložba aktivističke umetnosti Kolekcije Marinka Sudca, biće svečano otvorena 4. juna na brodu Galeb u Rijeci, najavljeno je juče u Media centru. Kolekcija Marinko Sudac je neprekidno rastući fundus od više od 15.000 artefakata i dokumenata koji predstavljaju institucionalno nedovoljno zastupljen, a po internacionalnoj percepciji nepobitan vrhunac regionalne umetničke produkcije nastale između 1914. i 1989. godine.
Nekadašnje školsko plovilo ratne mornarice, svojevrsni simbol nezavisne međunarodne politike nesvrstanih i, naravno, sklonosti Tita prema lagodnom životu i glamuru, čini se pravim mestom za prezentaciju regionalne avangardne umetnosti od 1914. do kraja 80-ih. Samo naizgled nepovezane, obe ove celine, brod i umetnost aktivizama, zapravo dele sličnu sudbinu – suštinski su nedovoljno kulturološki iskorišćene. Ideja o ovom spektakularnom naučnom projektu potekla je i od snažnog dramatičnog naboja koji struji između dva simbolički suprotstavljena entiteta, ukazali su Jerko Denegri, istoričar umetnosti, i Branko Frančeski, istoričar umetnosti i kustos predstojeće brod-izložbe. „Kombinacija prostora koji simbolizuje totalitarizam XX stoljeća s aktivističkom umjetnosti koja ih negira, predstavlja upravo onu eksplozivnu kombinaciju koja obje cjeline predstavlja u napetom dijalogu kao kulturološki i muzeološki nedostižan, a medijski atraktivan spoj“, objasnio je Frančeski. Naime, bez obzira na stručna i javna priznanja i medijski odjek koje su imale izložbe Kolekcije, oduvek je kod organizatora postojao izvestan osećaj nedorečenosti proizašao iz sukoba izloženog materijala sa prostorom muzejskih institucija.
„Ukalupljivanje stvaralaštva zasnivanog na negaciji i radikalnom prekidu sa svime što je institucionalno po sebi je kontradiktorno“, podsetio je i Denegri, dodajući da se vrednosti aktivističke umetnosti zapravo najbolje afirmišu u simbolički jakim prostorima. Ova izložba će na brodu Galeb biti postavljana na tri palube sa ukupno 200 dela svih umetničkih disciplina. Biće prikazan i arhivski materijali i snimci razgovora s pojedinim umetnicima, kao i dokumentarni materijali o brodu Galeb.
Osim svog spektakularnog sjaja, izložba će imati svoj akademski ton, to jest, biće pokrenuto istraživanje i proučavanje ključnih tema, koja pretpostavlja aktivistička umetnost, skrenuo je pažnju Denegri. Za taj segment biće zadužen Institut za istraživanje avangarde koji je sastavni deo čitavog projekta.
Aktivistička umetnost
Na izložbi „Područje zastoja“ predstavlja se aktivistička umetnost iz Kolekcije Marinko Sudac – Zenit, Traveleri, Ivana Tomljenović Meller, Marko Ristić, Ljubomir Micić, Exat51, Aleksandar Srnec, Gorgona, Grupa OHO, Porodica iz Šempasa, Marijan Molnar, Grupa šestorice umjetnika, Tomislav Gotovac, Balint Szombaty, Slavko Matković, Crveni peristil, Željko Kipke, Vlado Martek, Autopsia, Kugla glumište, Pečuška radionica, Grupa Tok, Željko Hegedušić, Atalay Gabor, Attila Csernik, časopisi Zenit, MA, Devetsil, Testa di Ferro, filmovi Želimira Žilnika, Naška Križnara, Marijana Cigliča i Marka Pogačnika, Futuristički manifesti.
Sofija Loren u socijalističkom glamuru
„Danas je svima Galeb u sećanju ne samo kao brod mira nego kao i mesto socijalističkog glamura gde je Maršal Tito pravio svoje čuvene partije. Zato pokušavamo na brod dovesti Sofiju Loren, koja je bila jedna od njegovih gošći“, kazao je Branko Frančeski juče u Media centru.
Galeb
Nakon Titove smrti, uprkos sporadičnim pokušajima da se spase, brod postepeno propada. Godine 2009. naposletku ga kupuje grad Rijeka s planom osnivanja memorijalnog muzeja. Taj projekat je i danas u zastoju, ali je Ministarstvo kulture Hrvatske Galeb proglasilo kulturnim dobrom. Galeb baštini najstarije sačuvane FIAT-ove brodske motore i danas u dobrom stanju i pravo je čudo imajući u vidu snažna oštećenja koja je tokom svog života preživeo. Ideja je da brod jednom zaplovi
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
