FEST: Nagrada Beogradski pobednik za dvostrukog dobitnika Oskara, reditelja Asgara Farhadija

Filmski reditelj i scenarista Farhadi, dvostruki oskarovac, kome će Beogradski pobednik biti uručen 29. februara na FEST-u u srpskoj prestonici, smatra se jednim od najistaknutijih filmskih stvaralaca iranske i svetske kinematografije 21. veka.

Farhadi (1972) se zainteresovao za kinematografiju u tinejdžerskim godinama, a svoje obrazovanje u filmskom stvaralaštvu započeo je pridruživanjem Omladinskom filmskom društvu u Esfahanu 1986, gde je snimao kratke 8-milimetarske i 16-milimetarske filmove.

Diplomirao je dramsku umetnost na Univerzitetu u Teheranu 1998. godine i magistrirao pozorišnu režiju nekoliko godina kasnije.

Svoju završnu tezu posvetio je Haroldu Pinteru i u njoj se bavi značajem tišine i pauza u stvaralaštvu ovog dramskog pisca. Skoro svi Farhadijevi filmovi osvojili su nagrade na festivalima na kojima su prikazani.

Prema mišljenju kritičara, njegovi scenariji su duboke sociološke, psihološke i filozofske studije problema koji su univerzalni u društvu, a njegovi filmovi su stekli priznanje zbog fokusa na ljudsku situaciju i pripovedanja intimnih i izazovnih priča o porodičnim sukobima.

Farhadi je kao reditelj debitovao filmom „Ples u prašini” (Raghs dar Ghobar), koji je nagrađen na Međunarodnom filmskom festivalu u Moskvi.

Godine 2004. snimio je film „Predivan grad“ (Shahr-e ziba), nagrađen na međunarodnom filmskom festivalu u Varšavi, a 2006. „Vatromet u sredu“ (Chaharshanbe-soori), nagrađen Zlatnim Hugom na Međunarodnom filmskom festivalu u Čikagu.

Film „O Eli“ (Darbareye Elly, 2009) koji je filmski kritičar Dejvid Bordvel nazvao „remek-delom“, dobitnik je Srebrnog medveda za najbolju režiju na 59. Berlinskom međunarodnom filmskom festivalu i nagrade za najbolji film na Trajbeka filmskom festivalu.

Godine 2011. Farhadijev film „Razvod“ (Jodaeiye Nader az Simin) osvojio je Oskara za najbolji film na stranom jeziku, dobivši pohvale kritike u Iranu i izvan njega.

Dobitnik je i Zlatnog medveda na Međunarodnom filmskom festivalu u Berlinu, kao i Zlatnog globusa i nagrade Cezar.

Film „Prošlost“ (Le passé, 2013) osvojio je nagradu za najbolju glumicu na Filmskom festivalu u Kanu, dok je „Trgovački putnik“ (Forooshande, 2016) doneo Farhadiju drugog Oskara za najbolji film na stranom jeziku, što ovog reditelja čini jednim od nekoliko u čitavom svetu koji su dva puta osvojili tu nagradu.

Farhadijev sledeći film „Svi znaju“ (Todos lo saben), sa tandemom Kruz – Bardem, otvorio je 71. Kanski festival, a njegov film „Heroj“ (Ghahreman, 2021), koji je dobitnik Gran prija na 74. Kanskom festivalu, prikazan je i na 50. FEST-u u Beogradu.

Farhadi je na listi reditelja koji su više puta osvajali Oskara za najbolji strani film. Ostali su Vitorio de Sika i Federiko Felini (po četiri puta), Ingmar Bergman (tri puta) i Rene Kleman i Akira Kurosava (po dva puta).