Foto arhiva Jugoslovenske kinotekePublika 76. Kanskog festivala, koji će se odvijati do 27. maja, u programu posvećenom filmskim klasicima i prethodnim pobednicima, Kan klasik, imaće priliku da vidi restaurisanu verziju crne komedije „Podzemlje“ iliti „Underground“, po scenariju Dušana Kovačevića, u režiji Emira Kusturice, koja je 1995. osvojila Zlatnu palmu za najbolji film.
Reč je o 4K restauraciji koju je uradio TF1 Studio, uz podršku francuskog fonda CNC, na osnovu izvornog negativa i izvornog zvuka, a „Podzemlje“ će u Kanu predstaviti francuski distributer, kuća Malavida Films, objavio je Filmski centar Srbije.
Planirano je i da film, koji je na Kanskom festivalu trijumfovao pre dvadeset osam godina i Kusturici doneo drugu Zlatnu palmu u karijeri, ponovo bude deo repertoara francuskih bioskopa.
Radnja ove alegorijske Kovačevićeve drame pokriva pedesetogodišnji period jugoslovenske istorije, od 1941. do 1991. godine, a počinje scenama u osvit Drugog svetskog rata i nacističkog bombardovanja beogradskog zoološkog vrta.
Glavni junaci priče, Marko i njegov najbolji prijatelj Crni, zaljubljeni su istu ženu, nedarovitu ali snalažljivu glumicu Nataliju, koja odmah po okupaciji zemlje spava sa nacistickim oficirom.
Da bi zaštitili porodice od ratnih strahota, drug Marko ih skriva u svom vinskom podrumu, ubeđujući i svog prijatelja, električara Crnog, da će tu biti najkorisniji za pokret otpora. Sa iluzijom da napolju besni Drugi svetski rat protiv koga se i oni bore iz „pozadine“, ovi ljudi ostaće zatočeni u podrumu dvadeset godina, služeći drugu Marku kao jeftina radna snaga za proizvodnju oružja.
Uslovi u kojima žive strogo su kontrolisani,pa su ljudi zavarani i iluzijom protoka vremena. Ipak, izlaz iz podruma će slučajno biti pronađen, a drug Marko i njegov prijatelj srešće se na ratištu 1991, iako drug Crni misli da su to još uvek borbe sa Nemcima…
Kako su 1995. pisali francuski kritičari, Kusturica je ovim filmom ostvario grandiozno umetničko delo o ljudskoj prirodi i uzrocima krvavog raspada jedne zemlje, a sjajne kritike dobili su i Dušan Kovačević i ceo autorski tim „Podzemlja“.
Glumačke bravure ostvarila je kompletna glumačka ekipa na čelu sa Predragom Mikijem Manojlovićem, Lazarom Ristovskim i Mirjanom Joković, u kojoj su i Slavko Štimac, Mirjana Karanović, Danilo Bata Stojković, Bora Todorović, Petar Kralj, Dragan Nikolić, Srđan Todorović, Milena Pavlović, Davor Dujmović, Erol Kadić, Branko Cvejić, Josif Tatić.
Tu su i direktor fotografije Vilko Filač, montažerka Branka Čeperac, scenograf Miljen Kreka Kljaković, kostimograf Nebojša Lipanović, a muziku je komponovao Goran Bregović.
Producenti „Podzemlja“ su Ciby 2000 (Pariz), Pandora film (Frankfurt)(, Novo film (Budimpešta), Komuna (Beograd), Film Fonds (Hamburg), Eurimages Fund of Council of Europe i RTS.
„Podzemje“ je 1995. bilo i naš kandidat za nagradu Oskar, a izborom kritičara Jugoslovenska kinoteka svrstala ga je među 100 najboljih filmova u istoriji srpske kinematografije i proglasila kulturnom baštinom.
Kusturica je prvu Zlatnu palmu osvojio 1985, sa filmom „Otac na službenom putu“, po scenariju Abdulaha Sidrana, i ubraja se u najnagrađivanije reditelje u istoriji Kanskog festivala.
Podsećanja radi, u programu Kan klasik do sada je prikazano nekoliko naših ostvarenja – „Skupljači perja“ Aleksandra Saše Petrovića, koji je 1967. na Kanskom festivalu ovenčan Velikom nagradom žirija, „Ko to tamo peva“ u režiji Slobodana Šijana, takođe po scenariju Dušana Kovačevića, koji je 1980. osvojio nagradu kanske publike.
U ovom prestižnom programu 2021. prikazan je „Dan četrnaesti“ Zdravka Velimirovića, po scenariju Borislava Pekića iz 1960. godine, koji je bio prvi srpski film koji se našao u glavnom takmičarskom programu Kanskog festivala, i prvi nominovan za Zlatnu palmu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
