Gluma ne trpi granice

Biće to početak 53. Filmskih susreta, a glumačka vladavina gradom trajaće narednih šest dana.

Prema najavama organizatora – “Niškog kulturnog centra” i “Udruženja filmskih glumaca Srbije”, u zvaničnoj konkurenciji naći će se 12 filmova, dok će završne večeri moći da se vide još tri gostujuća filma. Film “Južni vetar” imaće svetsku premijeru, a “Meso”, “Granice kiše” i “Zlogonje” takođe će biti prikazani premijerno, pošto nisu imali bioskopsku turneju. Mada se o kvalitetu ovogodišnje filmske produkcije mogu čuti i ozbiljni kritički tonovi, skoro je nepodeljeno mišljenje da su glumačke role uglavnom veoma dobre, u meri da mogu da poprave i najlošiji film. Glumci su, čini se, još jednom pokazali da su “najveće bogatstvo” srpske kinematografije.

Takvo bogatstvo bi uskoro moglo da dobije konkurenciju, te time postane još bolje. Prema najavama, već ove godine biće dodeljene “Specijalne povelje za najbolju mušku i žensku ulogu za strane glumce”. Sledeće godine trebalo bi da budu dodeljeni i “Car Konstantin” i “Carica Teodora”, koje će dobiti strani glumac i glumica za najbolju ulogu. Biće to pravi korak u pravcu internacionalizacije festivala, koja je prirodna, logična i – neizbežna. Na festivalu se, naime, već godinama prikazuju filmske koprodukcije, u kojima učestvuju glumci, reditelji, scenaristi i ostale “filmadžije” sa ex-yu prostora. Takođe, umetnost ne voli granice, već ih je mnogo puta rušila, i tu “nema pomoći”.

Niška publika, pak, i dalje neće imati konkurenciju. Uz glumce, ona će ostati jedan od najjačih aduta Filmskih susreta. Svih ovih decenija verno i masovno punila je “Letnju pozornicu” – jedan od najvećih otvorenih bioskopa na Balkanu. Nije odustajala ni kad su je “zasipale” jake avgustovske kiše, koje su, takođe, postale “zaštitni znak” festivala. Istrajno je ostajala na sedištima, sa kišobranima ili bez njih, manje je važno.

Utisak je da iza ostaju loše godine festivala, kojih je itekako bilo. Mediji su tada umeli da beleže festivalsku zastarelost, umor, kič, afere ili politizaciju. Sa raspadom zemlje u kojoj su rođeni, tokom ratnih devedesetih, festivalske projekcije umele su da ostanu prazne zbog nedolaska glumaca sa prostora bivše Jugoslavije, a naklone nekih od ovdašnjih glumaca koji su se odali politici pratili su zvižduci.

Susreti – inače redak filmski festival koji je posvećen isključivo glumcima – rođeni su daleke 1966, u bivšoj Jugoslaviji. Vrlo brzo postali su “prestižni kulturni događaj”. Pojedina festivalska izdanja vrvila su od antologijskih jugoslovenskih filmova sa vanrednim glumačkim rolama, a gosti festivala bili su domaći, pa i svetski glumački bardovi, među kojima su, kažu, ipak ubedljivo najveću pozornost izazvali Elizabet Tejlor i Ričard Barton. Niški i Pulski festival slovili su za nesumnjive brendove regionalne kinematografije.

Sve to je ozbiljan razlog za dug i topao aplauz. Dobro došli na Filmske susrete 2018.