Foto: Arheološki institut BeogradNa trasi buduće brze saobraćajnice Požarevac – Golubac u toku su zaštitina arheološka iskopavanja koja sprovodi Arheološki institut iz Beograda. Do sada je provereno desetak potencijalnih lokaliteta, a Žuto brdo se izdvojilo kao najznačajnije nalazište na kome su, pored osatlog, nađeni raskošno ukrašena figurina od pečene zemlje i kameni kalup za livenje nakita.
Na trasi buduće brze saobraćajnice od panevropskog Koridora 10 ka Đerdapskoj klisuri, koja će povezati Požarevac i Golubac, čija je gradnja započela ove godine, uz putare se nalaze i arheolozi.
Sprovode se zaštitna arheološka iskopavanja i kako Danas saznaje od dr Vojislava Filipovića sa Arheološkog instituta, na trasi brze saobraćajnice koja je u ovom trenutku projektovana na oko 70 km, za sada je registrovano 16 arheoloških lokaliteta i njihovo istraživanje planirano je pre izgradnje puta na prostoru ovih nalazišta.
Do sada su ekipe Arheološkog institute iz Beograda uz pomoć stručnjaka Narodnog muzeja iz Beograda i Narodnog muzeja iz Požarevca proverile desetak potencijalnih lokaliteta, a kao najznačajniji pokazao se lokalitet Žuto brdo.
Prema rečima dr Filipovića, ovim istraživanjima je na lokalitetu Žuto brdo registrovano nekoliko arheoloških celina stambenog karaktera, u kojima su otkrivene zanimljivi i dragoceni nalazi.
-Otkrivena je raskošno ukrašena keramika sa nizovima kompleksnih motiva ispunjenih belom pastom, zatim jedna figurina od pečene zemlje, takođe raskošno ukrašena, ali i kameni kalup za livenje nakita od obojenih ili plemenitih metala. Iako je Dubovačko-Žutobrdska kultura poznata po brojnim raskošnim antropomorfnim idolima, do sada su pronađene samo dve slične figurine kao što je ova sa Žutog brda i koja najverovatnije predstavlja zoomorfnu figurinu, sa povijenim gornjim račvastim delom. Svakako da još jedan dragocen nalaz predstavlja kameni kalup za livenje nakita polumesecastog oblika, inače prikazivanog često na antropomorfnim idolima, što svedoči o metalurškim aktivnostima populacija srednjeg bronzanog doba na ovim prostorima, a koji su redak nalaz prilikom arheoloških iskopavanja- kazao je za Danas dr Vojislav Filipović.
Podsetimo, da po lokalitetu Žuto brdo ime nosi jedna od poznatih kultura bronzanog doba na prostoru jugoistočne Evrope: Dubovačko-Žutobrdska kultura kojoj pripadaju Dupljajska kolica,
koja se nalaze kao glavni motiv na vozačkim dozvolama u Srbiji, kao i Kličevački idol, uništen tokom bombardovanja u Prvom svetskom ratu.
Zaštitinim arheološkim iskopavanjima, kako objašnjava naš sagovornik, prethodilo je najpre snimanje prostora geofizičkim metodama (georadar i geomagnet) nakon čega se izdvajaju potencijalno zanimljive anomalije, koje se potom proveravaju arheološkim iskopavanjima.
Prema rečima dr Vojislava Filipovića, posle ovih, prethodnih istraživanja, teritorijalno nadležni zavod daje dalje uslove za svaki arheološki lokalitet i nalaže dalja, obično potpuna istraživanja ili dozvoljava dalju izgradnju saobtraćajnice.
Sva istraživanja po zakonu finansira investitor, u ovom slučaju Koridori Srbije.
-U poslednjih dvadesetak godina, hiperizgradnjom raznih komunikacionih trasa i mreža asfaltnih, železničkih, telekomunikacionih, aktuelan je veliki broj tzv. zaštitnih arheoloških istraživanja koja prate ovu vrstu infrastrukturnih radova. Recimo i to, da se u 70 odsto slučajeva ovi poslovi obavljaju neplanski i stihijski, odnosno da se prvo isprojektuju komunikacije, nabave sredstva, završe tenderi za izvođače, a kada se počne sa izgradnjom i pošto lokalni zaštitari stave prve zabrane izvođenja radova, tek tada se počinje za planiranjem i izvođenjem zaštitnih radova na temu kulturne baštine. Najčešći vid ovih zaštitnih radova jesu arheološka istraživanja i iskopavanja, iz prostog razloga što se arheološki nalazi i objekti najčešće ne vide u postojećoj topografiji terena – kaže dr Filipović.
Naš sagovornik će zajedno sa dr Aleksandrom Bulatovićem, ma Ognjenom Mladenovićem i ma Ivanom Ninčićem sa Arheološkog instituta, Draganom Jacanovićem i Sašom Živanovićem iz Narodnog muzeja u Požarevcu, ma Jovanom Mitrovićem iz Narodnog muzeja u Beogradu i studentima arheologije Aleksandrom Veljanovićem i Ivanom Ilićem nastaviti tokom avgusta iskopavanja lokaliteta Žuto brdo i verovatno drugih lokaliteta na trasi ove brze saobraćajnice.
Više vesti iz ovog grada čitajte na posebnom linku.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
