U Srpskoj akademiji nauka i umetnosti održana je srpska premijera dokumentarnog filma „Tri logosa“ za koji je scenario napisala Aleksandra P. Stevanović, a režirao ga Aleksandar Petral Petrović, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu.
Film je ostvaren u koprodukciji Nacionalne helenske fondacije (National Hellenic Foundation) iz Atine i Centralnog instituta za konzervaciju iz Beograda. Premijerno je prikazan novembra 2018. u Atini, a potom krajem prošle u Čikagu i početkom 2019. u Vašingtonu.
Film je zasnovan je na dešavanjima iz 1981, prve godine posle Titove smrti i prati zbivanja oko ideoloških i medijskih napada na „Rečnik tehnologije“, koji su doveli do njegove zabrane. Sledeći sudbinu ovog spisa koji je izbrisan iz kolektivnog sećanja, film traga za izgubljenim vremenom ideoloških zabuna i ispituje odnos tehnologije i religije u savremenom svetu.
Rad na filmu opsežno je pripremljen s tri naučna skupa posvećena „Rečniku“ – u Institutu za filozofiju i društvenu teoriju, Institutu za evropske studije i Nacionalnoj helenskoj fondaciji za istraživanja. Film je uspeo da rasvetli deo partijske konspiracije usmerene ka diskvalifikaciji „Rečnika“, koji ni tada ni sada nije pripadao vladajućoj slici sveta, u čemu se prelamala sva drama prelaska iz modernog u postmoderni svet, koja čoveka ostavlja bez daha pred novim neslućenim izazovima. Protivno očekivanjima glavno iskušenje nije bila ideologija, već tehnologija koja je, kako je „Rečnik tehnologije“ ukazivao, počela da se otima ljudskoj kontroli i etičkoj meri, da bi pod vidom pomoći svojim ciljevima i vrednostima podređivala duh vremena.
Sagledavajući to „Rečnik tehnologije“ pokušava da u igru vrati pravoslavlje, ali ne kao dogmatiku, nego kao živi sadržaj stvaralačkog života slobodne ruke i ličnosti neopterećene biografijom. Zato ga njegovi autori ne potpisuju i u celini ispisuju slobodnom rukom kao otpor tehnologizaciji misli, reči i dela. Film odudara od standardne produkcije, jer je ispričan jezgrovitim filozofskim jezikom, ali istovremeno i vrlo emotivno sugerišući gledaocu da sagleda tehnologiju kao ogledalo iza koga se krije život. Film neće ići uobičajenim festivalskim putevima, ali će biti objavljen u izdanju Centralnog instituta za konzervaciju, koji je posvećen njegovoj heritološkoj zaštiti, jer danas već predstavlja raritet do koga je teško doći.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
