Foto: NP UziceAnsambl NP Užice je počeo pripreme za praizvedbu komada „Boli kolo“, Dimitrija Kokanova, u režiji Jovane Tomić, a premijera je, uz poštovanje protivepidemijskih mera, planirana za 5.novembar.
Kroz nasilje u ljubavnim odnosima, kao dela balkanske „tradicije strasti“, problematizujuju se patrijahalnost i konzervativnost u našem kulturnom, političkom, društvenom i istorijskom nasleđu i pozicija današnjeg čoveka.
Kao polaznu tačku, navodi rediteljka, komad uzima stvarno ubistvo čiji izvršilac je, na društvenim mrežama, obrazložio svoj postupak, ukazao na uzroke i krivce, odao počast svojoj ubijenoj ljubavi i celu ispovest završio izjavom – “nisam hteo jbg“.
„Ova rečenica je postala je deo pop kulture. Prepoznatljiva je kao toponim za, u ovom konkretnom slučaju, krajnje paradoksalno – neostvarenu ljubav, oslanjajući se na čuveni lokalni mit o strasti “na balkanski način“, gde se ljubav graniči i/ili izjednačava sa smrću. Naveden primer ubistva ilustruje fenomen ovih prostora – “balkansku strast“, gde se, ispod, ekspresivnog, čulnog miljea, zapravo egzotizuje patrijarhalno, konzervativno ustrojstvo polova, gde se šovinizam, mačizam, seksizam uzima kao podrazumevani referentni sistem koji podržavaju i muškarci i žene“, objašnjava mlada rediteljka Jovana Tomić.
Ona je navela da je Dimitrije Kokanov kao uzorak uzeo dva heteroseksualna para koji su, zahvaljujući svojim biografijama arhetipski predstavnici društva. Razlikuju se u ekonomskom, društvenom, akademskom kontekstu – jedna visokoobrazovana žena i naučnica je u vezi sa mlađim čovekom iz radničke klase, dok drugi par čine moćan čovek sumnjivog biznisa i lepotica, fitnes instruktorka i model.
Takva postavka likova, dodaje, samo još čvršće uspostavlja patrijarhat kao osnovni princip dinamike njihovih odnosa, uprkos razlikama i čestim predrasudama da se viskoobrazovane žene, na primer, a priori povezuju sa kontekstom feminizma.
„Pisac nam, upravo zato, samim naslovom komada, ali i naznakom – narodna ljubavna igra – kao i songovima unutar komada, naznačava da je odnos ova četiri lika plesna, emotivna, ritualna partitura odnosa, čime se otvara još jedno polje tumačenja – ukorenjenost mačizma i konzervativizma u našem kulturnom nasleđu, političkom, društvenom, istorijskom“, objašnjava rediteljka.
Pokretač dramskog sukoba je, dodaje, prevara i „potlačeni“ se usuđuju na neverstvo svojih moćnijih partnera, pa se uloge menjaju i, naizgled, dominantni postaju žrtve. Likovi odlučuju da napuste zadate društvene obrasce i da potraže slobodu u drugim okvirima, što dovodi do tragičnog kraja.
„Ono što je kolo simbolizovalo nekad, pored konteksta tradicije, bio je i jak društveni uticaj, omogućavalo socijalizaciju, odabir budućeg partnera, gotovo kao neka ritualna predigra, tako danas Kokanov uspostavlja savremene rituale koji oslikavaju opsednutnost sopstvnim telom i opsesiju, u isto vreme, bezuslovnog posedovanja drugog tela, partnerskog, u jasnoj hijerarhiji, naravno, submisivnog (žena) i dominantnog (muškarac). Ono što je nekad bila svojevrsna tradicionalna muško – ženska predigra, danas je krvoločna borba za preživljavanjem“, navela je rediteljka.
Glumački i autorski tim
U predstavi igraju Biljana Zdravković, Branislav Ljubičić, Vanja Kovačević i Hadži Nemanja Jovanović. Koreograf je Igor Koruga, kostimografkinja Maja Mirković, a muziku potpisuje Luka Mejdžer.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
