Mit o Dedalu i Ikaru izvan svakog žanra

U istom prostoru ovo delo, nastalo po antičkom grčkom mitu o Dedalu i Ikaru biće izvedeno i dan kasnije, a 19. septembra i u subotičkom pozorištu „Kosztolanyi Dezso“. Svetska premijera komada „Više“ održana je pre godinu dana u Indoneziji u studiju svetski priznatog vizuelnog umetnika Herija Donoa.

– Iako bi neki rado rekli da je ovo opera, ovaj komad ne pripada nijednom žanru, jer ne mora sve da se kategoriše, bar ne u umetnosti. Premijera u Indoneziji je jako dobro prošla, jer je muzika, koju sam bazirala na ritmu, umetnički jezik koji ne poznaje granice. Mit o Dedalu i Ikaru poslužio nam je kao inspiracija za komad pripreman za Indoneziju, zato što sve kulture imaju mitove o letenju i padanju, pa je lako razumljiv. Najveći deo poezije za ovaj komad napisala je profesorka Političkih nauka Marina Simić. Ta poezija je minimalistička, u njoj nema dramske radnje, više je introspekcija likova, a važnu ulogu, kao u grčkim tragedijama, ima hor vikača – objašnjava za Danas Milica Ilić, koja je pored muzike napisala i deo libreta za ovu predstavu.

NJena saradnja sa mladom nemačkom rediteljkom Kai Anom Šumaher započela je posle premijere opere Milice Ilić „(a)Mantis Religiosa“ u Belgiji 2015, koja je prošle godine izvedena i u beogradskom Mikser hausu u okviru Četvrte Beogradske umetničke nove teritorije. Kai Ana Šumaher, donedavno angažovana u Operi u Kelnu, bavi se muzičkim teatrom i lutkarstvom, što je proizašlo uz njenog velikog interesovanja za indonezijsku kulturu.

U komadu „Više“ učestvuju: klavirski duo Noemi i Enike Gereg, bariton Marko Pantelić, glumac Predrag Grujić i hor vikača sa Aleksandrom Alivojvodić, Katarinom Radovanović, Vukašinom Gligorijevićem, Markom Živkovićem i Slobodanom Miloševićem.

Muzičar

Milica Ilić rođena je u Beogradu, gde je završila studije klavira na FMU u klasi Dejana Stošića, specijalističke studije kamerne muzike kod Jasne Tucović i doktorirala u klasi Zorice Ćetković. Opersku korepeticiju specijalizirala je na Internacionalnoj operskoj akademiji u Gentu. Usavršava se kod: Džefa Smita, Natali Desej, Renea Jakobsa, Ditriha Henšela, Šarlot Marhiono, Gija Jostena, Oksane Litsushun, Aleksandra Karpova, Kordelije Hefer, Sergeja Markarova… Osim koncerata kamerne muzike oprobala se i kao dirigent u operama „Madalena“ Sergeja Prokofjea i „Bela Ruža“ Uda Cumermana, koja je prvi put u Srbiji izvedena u Dorćol placu 30. septembra prošle godine. Pored klavira, bavi se aranžiranjem i kompozicijom, između ostalog, piše pesme i za „Dodo kvartet“ u kome se pojavljuje i kao pevačica. Sebe najviše voli da nazivam muzičarem.

Anastas Jovanović (1817-1899) potiče iz trgovačke porodice koja je pre dolaska u Srbiju živela u Osmanskom carstvu, održavajući poslovne i porodične veze sa Srbijom. Rodio se u mestu Vrace, u delu današnje zapadne Bugarske. U Beograd je došao kao desetogodišnjak da bi kod ujaka učio terzijski zanat, ali se zaposlio kao šegrt u slovoslačnici Državne štamparije koja je otvorena 1832, po nalogu kneza Miloša Obrenovića. Pošto se pokazao kao taletovan pečatorezac, bio je jedan od glavnih majstora na štampanju prvog srpskog bukvara 1838, koji je sastavio Dimitrije Davidović. Kao pitomac kneza Miloša upisuje se na studije bakrozera u bečkoj akademiji Svete Ane nepunu godinu pre nego što je francuski naučnik Frans Arago u Parizu pred Francuskom akademijom nauka zvanično objavio pronalazak fotografije.

Obrenovićima je ostao veran i posle smene vlasti u Srbiji 1842, kad je ostao bez stipendije i počeo da živi od litografija. Prijateljstvo s knezom Milošem produbio je prateći ga na putovanjima po Češkoj i Nemačkoj, a bio je blizak prijatelj i vladike i gospodara Crne Gore Petra Petrovića Njegoša, koji mu je lično „čitao svoj rukopis ‘Gorskog vijenca'“. Po povratku Obrenovića na vlast imenovan je za upravitelja Dvora kneza Mihaila, posle čijeg se ubistva povukao u mir svoje kuće u Kosovskoj ulici, gde se bavio tehničkim inovacijama. Imao je troje dece – dva sina i ćerku: čuvenog arhitektu Konstantina, Jovana koji se bavio hemijom i Katarinu, pisca i prevodioca.