Mrđan Bajić: „Crtež je prirodna pojava“

Zbog trenutne situacije, nije u planu kalsična forma otvaranja sa svečanim govorom, već će publika moći da pogleda izložbu u periodu od 19 do 21 sat. Galerija Rima podseća da ima višegodišnju uspešnu saradnju sa Mrđanom Bajićem.

Nakon izložbi crteža i skulptura organizovanim u kragujevačkom izložbenom prostoru, ovaj naš poznati autor se predstavlja u beogradskom prostoru Galerije Rima grupom crteža velikih formata koji nastaju u proteklih nekoliko godina.

Pored najnovijih crteža, u okviru postavke biće izloženi i crteži iz ranijih stvaralačkih epoha Mrđana Bajića, kako bi se značaj i uloga crteža sagledala hronološki i problemski iz više perspektiva.

U toku izložbe planirana je promocija nedavno objavljene monografije u izdanju Galerije RIMA, posvećene crtačkom opusu Mrđana Bajića koju potpisuju autori Olivije Kaplen, Antonelo Tolve i Branka Arsić.

Crtež je kao medij prisutan od samih početaka umetničke prakse našeg značajnog umetnika i zauzima važno mesto u Bajićevom radu.

Umetnik je 1983. godine prilikom svoje prve samostalne izložbe u Galeriji Doma omladine u Beogradu obrazložio kako crtež funkcioniše u odnosu na njegovu praksu: „Crtež je prirodna pojava. Crtanje teče kao priprema, uporedo ili mešajući se u vajanje; crtež kao učesnik u prizoru (pretvaranje istog u slično); ili, pak, crtež kao samostalna varijanta.“

Na izložbi u Galeriji Rima recentan opus crteža označava važnu promenu unutar samog medija crteža time što se umetnik okreće elementarnim crtačkim praksama, sukobljavajući dokumentarne i fiktivne, odnosne faktografske i ekspresivne tematske elemente.

Kroz cirkularno i umreženo baratanje elementima, simbolima i predstavama lične i/ili kolektivne memorije uz paralelno preispitivanje pamćenja svetske baštine, Mrđan Bajić se u svojim crtežima služi naizgled jasnim i čitljivim obrisima predmeta (Miki Mausom, Partenonom, londonskim dabl-dekerom, Gorgonom…) postavljenim u destabilišuće  prostorne odnose, kako bi zapravo destabilisao pogled posmatrača i pokrenuo ga na razmišljanje i sumnju u sliku sveta koja se iznova konstruiše pred nama.

Autorka teksta u katalogu, istoričarka umetnosti Marija Stanković posmatra opus crteža velikih formata kao poziciju „između slikovnog supstituta i simulacije skulptotekture“, imajući u vidu likovne kvalitete crteža i simboličku upotrebu boje, kao i kolažno tretiranje papira koje navodi na osećaj trodimenzionalnosti crteža.

Kada razložimo mrežu motiva i značenja na crtežima Mrđana Bajića, vidimo da: „idejni i tematski okviri iz kojih umetnik preuzima fragmente kao vizuelne repere u svom radu, obuhvataju lokalni, (bivši i post) jugoslovenski kontekst, koji paralelno operiše sa kontekstom, granicama i simbolima savremenog sveta.

Jedan deo crteža velikog formata moguće je razumeti kao problematizaciju odnosa pojedinca i/ili kolektiva prema nasleđu. Kada mislimo o nasleđu, mi nužno mislimo na sećanja, pamćenja, identitete, na društvene, geopolitičke i ideološke stvaralačke procese usmerene ka prošlosti, koja se pak retko otima rukama sadašnjosti.

Nasleđe nije zaokružen i zanavek definisan entitet, već proces oživljavanja i korišćenja materijalnih i nematerijalnih svedoka prošlosti.

Izložbu crteža Mrđana Bajića u Galeriji Rima možemo interpretirati kao gradaciju mikro i makro društvenih situacija u kojima je moguće otkriti sukobe, agresiju, fragmentarnost, nestabilnost i semantičku složenost ličnog, nacionalnog, umetničkog i kulturnog nasleđa“, istaknuto je u pozivu na ovaj događaj.