Muzika iz filma Gosti iz galaksije objavljena na ploči

Soundtrack legendarnoga filma, koji potpisuje jedan od najvećih domaćih autora filmske muzike Tomislav Simović, biće uskoro objavljen na gramofonskoj LP ploči u izdanju riječko-zagrebačke diskografske kuće Fox & His Friends.

Muzika iz filma Gosti iz galaksije konačno je našla svoj put do javnosti. Do sada je smatrana izgubljenom, no nakon nalaženja izvornih traka, restauracije u znanom studiju Cedar Audio u Cambridgeu, spremna je zauzeti svoje mesto u istoriji ovdašnje glazbe. Autorski rad Tomislava Simovića sniman je u zimu 1980. godine i prvi je u potpunosti elektronski soundtrack nekoga dugometražnog jugoslavenskog filma.

Izdanje koje u martu objavljuje Fox & His Friends, otisnuto je u Nemačkoj, na audiofilskom 180-gramskoj ploči. Uključuje i detaljnu opremu: dvostruki omot, retke fotografije iz filma, biografije Dušana Vukotića i Tomislava Simovića, uvodnike ugledne muzikologinje Irene Paulus i filmskoga kritičara Željka Luketića, poseban poster Ksenije Prohaske koja tumači ulogu svemirske heroine Andre. Svetsku distribuciju preuzela je poznata kuća Clone Records.

Gosti iz galaksije (Visitors from the Galaxy) klasik je evropskog i ex-jugoslavenskog žanrovskog filma iz 1981. godine. Nalazi se u mnogim specijalzovanim enciklopedijama naučne fantastike, a osvojio je i nekoliko nagrada na filmskim festivalima u Madridu, Trstu i Briselu. Domaću publiku i publicistiku prilično je zbunio svojom hrabrom mešavinom dečjeg filma, fantastike i horora, tako da ga se i danas zaobilazi u ozbiljnijim analizama.

Ipak, u istoriji filma ovog prostora teško je naći bizarniji film od Gostiju iz galaksije: neobični junaci, prošlost heroine Andre iz svemira, nudisti koji dočekuju i traže susret s vanzemaljcima, muškarac koji razvije dojke kako bi nahranio svoje gladno dete i na koncu, čudovište koje pobija svoje domaćine.

Film je sniman u Dubrovniku, danas omiljenoj lokaciji Igre prestola i sličnih visokobudžetnih naslova, dok su interijeri snimljeni u slavnom češkom studiju Barrandov. Koncept i dizajn čudovišta potpisao je Jan Švankmajer, a pored Ljubiše Samardžića, Žarka Potočnjaka i Ksenije Prohaske u filmu glumi i tada mladi debitant Rene Bitorajac. Gosti iz galaksije mogli su se videti u bioskopima mnogih zemalja, poput tadašnje Čehoslovačke, Zapadne Njemačke, Poljske, Španjolske, Italije i Kube.

Redatelj Dušan Vukotić (1927-1998) Oskarom je nagrađen 1962. godine za svoj Surogat, čime je potaknuto i svetsko priznanje artističkog fenomena Zagrebačke škole crtanog filma, poznate po svom posebnom, antidiznijevskom stilu, apstrakciji, reduciranoj animaciji i bavljenju mračnijim, odraslijim temama netipičnima za komercijalni animirani film.

Glavni kompozitor te škole bio je Tomislav Simović, muzičar rođen u Zagrebu, koji je do svoje smrti potpisao preko 300 partitura za film, televiziju i radio. Simović je bio i veliki ljubitelj i majstor džeza, pa je sa svojim orkestrom često i nastupao. Vukotić ga je s pravom odabrao za Goste iz galaksije, jer se nije ustručavao da koristi u to vrijeme novu i nepopularnu elektroniku, voleo je eksperimentisati zvukovima i nije odobravao stroge podele na ozbiljnu i popularnu muziku.

Rezultat je iznedrio važan, pionirski rad, koji s lakoćom tvori novu dimenziju dramaturgije filma, ali usput i pionirski probija prostor razvoju elektronske muzike na domaćim prostorima. Tomislav Simović smatra se među muzikolozima jednim od najvažnijih autora primenjene muzike, njegovi radovi za serije Profesor Baltazar i Maxi Cat dosegli su status hita i produktivnost zadržao sve do kraja života.

Nalazio je vremena pisati za američki Ear Magazine i tada uticajnu Filmsku kulturu, držao je akademska predavanja i rado prenosio svoje znanje. Nažalost, njegova uloga u istoriji filmske muzike nije adekvatno popraćena, pa je i ovo izdanje diskografske kuće Fox & His Friends jedan od pokušaja da se ta činjenica ispravi.

Za ovo pločno izdanje odabrane su najvažnije muzičke teme iz filma Gosti iz galaksije. Istraživanje materijala, prvotnu restauraciju i odabir potpisuju Leri Ahel i Željko Luketić, voditelji i vlasnici izdavačke kuće Fox & His Friends. Leri Ahel višegodišnji je radijski profesionalac iz Rijeke, gdje od početaka na Radio Svidu, preko angažmana na Elektrana Radiju, Studiju B u Beogradu i Pioneer DJ Radiju, producira svoju emisiju Mutant Disco Radio Show, koja je doživjela preko 300 izdanja i re-emitira se na brojnim radio stanicama Europe, pa čak i Afrike. Filmski i muzički kritičar Željko Luketić od 1993. godine objavljuje za niz magazina, od Kinoteke i Heroine, pa sve do Filmonauta i Orisa.

Saradnik je i scenarista Hrvatske radiotelevizije, bivši urednik kulturne redakcije Radija 101, član žirija brojnih domaćih filmskih festivala i umetnički direktor Dana hrvatskog filma 2015. i 2016. godine. Autor je kompilacije elektronske muzikeEx Yu Electronica III (Subkulturni Azil, Maribor), ko-autor antologije elektronske muzike Electronic Jugoton – Synthetic Music From Yugoslavia 1964-1989 i kustos izložbi Borghesia: Mi vam ne vjerujemo, Druga strana groznice subotnje večeri: Socijalistička disko kultura i Vizuelni jezik socijalističkog diska. Doktorand je filmologije na Filozofskom fakultetu u Zagrebu.