Na tragu Homerovih stihova

Posle velikog uspeha u Njujorku, sredinom jula ova izložba sa 126 antičkih remek-dela sakupljenih iz celog sveta, koja govore o svetu osećanja starih Grka, stigla je u Akropoljski muzej kao jedan od najvažnijih kulturnih događaja ovog leta u Atini. Postavka će biti otvorena do 19. novembra.

„Emocije su, prema rečima stručnjaka iz Akropoljskog muzeja, narativna izložba koja baca svetlo na nevidljivi svet emocija u ličnom, društvenom i političkom životu antike – poziv na burno putovanje u dušu čoveka, čije su strasti ovde izražene kroz filter antičke umetnosti. Eksponati iz zbirki Akropoljskog muzeja i Nacionalnog arheološkog muzeja u Atini dopunjeni su, za ovu priliku, delima iz Luvra, Britanskog, Vatikanskog i drugih vodećih svetskih muzeja. Neka od njih su sada prvi put izložena u Grčkoj.“

Izložba je podeljena na pet glavnih segmenata. Prvi se zove „Umetnost emocija – emocije u umetnosti“. Drugi „Prostori emocija“ podeljen je na privatni i javni prostor, bojno polje, svetle prostore i mesto smrti. Slede tematske celine: „Konfliktne emocije“, „Nekontrolisane emocije“ i „Medea“. Izložba uključuje i 11 video-snimaka koji prate eksponate i uz tekst i sliku objašnjavaju složene, dramatične mitove prikazane na keramici. Ogromne spirale od plastičnih zastava (banera) u različitim nijansama – od blede do duboko tamne crvene boje vode posetioce kroz postavku simbolizujući jačinu emocija koja se emituje na ekranu. Spila povezana sa dva glavna eksponata – veličanstveno osvetljene statue Erosa i Želje – Pothosa i nasuprot njima slabo osvetljenu zidnu sliku Ifigenijine žrtve, koja naglašava jaka osećanja krivice i očaja.

Postavku čine i oslikane vazne, skulpture, pozorišne maske, amuleti, novčići religijski predmeti koji osvetljavaju ulogu osećanja u privatnom, društvenom i političkom životu starih Grka, što je iskorak i za relativno novu oblast istorije emocija.

„Istraživanje ideja i stavova ljudi u klasičnoj antici prema emocijama i način na koji su one prikazane otkrivaju da su nam neki od njih zapanjujuće poznati, a drugi šokantni poput vanzemaljaca. Iako se tvrdi da je drevna Grčka bila preplavljena svetlošću razuma, izložba „Svet emocija“ pokazuje drugačiju stvarnost koju je nagovestila još Homerova „Ilijadi“ u kojoj je prva reč gnev“, ukazuju u Akropoljskom muzeju.

Ova izložba je zajedničko delo tri kustosa: Angele Kaniotis, profesora antičke istorije i klasike u Prinstonu i člana Borda Onazisove fondacije u SAD, Nikole Kaltsasa, počasnog direktora Nacionalnog arheološkog muzeja, i Janija Milonopulosa, predavača antičke grčke umetnosti i arheologije na Univerzitetu Kolumbija.

Priredila: J. T.

Prvi istraživači

„U svakoj kulturi ljudi stvaraju književnost i umetnost da bi izrazili ili podstakli emocije. Međutim, drevni Grci su imali jedinstven odnos sa svetom raspoloženja. Obožavali su emocije, kao što su Eros – strast, Pothos – želja i Fobos – strah. A ono je najvažnije, stvorili su literaturu, mitove i umetnost koji predstavljaju prvi istraživački rad u zapadnoj civilizaciji kad je reč o emocijama i posledicama neuspeha da se one drže pod kontrolom. Ova izložba objašnjava posetiocu, na prijateljski način, kako emocije mogu igrati ključnu ulogu u razumevanju istorije, umetnosti, književnosti i religije u drevnoj Grčkoj. Naši eksponati prikazuju bogove, heroje i smrtnike, muškarce i žene, odrasle i decu, čija su lica bilo srećna ili ljutita, zavidna ili tužna, uvek duboko ljudska“, kaže Angela Kaniotis.