„Od Nevena do Betmena”, kapitalna izložba o istoriji stripa pred publikom u Parizu

“Izložba stripa „Od Nevena do Betmena: Svetski okviri srpskog stripa i vizuelnog pripovedanja“ premijerno je održana 2022. Godine u Novom Sadu, Evropskoj prestonici kulture, u četiri galerije istovremeno, kao deo ambijentalne celine „Grad stripa”.

“Izložba “Od Nevena do Betmena” vodi naskroz bogatu i dinamičnu istoriju srpskog stripa, od korena vizuelnog pripovedanja u srpskoj kulturi do modernog oblika.

Ova istorija je predstavljena kroz rad uglednih i nadarenih tvoraca, kroz teme u rasponu od humoristično–karikaturalnih do priča većih od života.

Istovremeno, ovo je prilika da se posetioci izložbe upoznaju sa 150 godina modernog stripa u Srbiji i svim pojavama koje su mu prethodile ili ga pratile”, poručuju organizatori događaja.

Izložba je posvećena razvoju srpskog stripa u evropskom i svetskom kontekstu i tematski pokriva istoriju kroz odeljke: Proto–stripovi (praistorija i rana istorija); Vizuelno pripovedanje srednjeg veka (sekularno i sakralno); Platinasto doba (1860–1931); Zlatno doba (1932–1941); Mračno doba (1941–1951); Srebrno doba (1952–1970); Bronzano doba (1971–1990); Gvozdeno doba (1991–2011); Silicijumsko doba (danas) i Novi Sad — prestonica stripa.

“Ne samo umetnička, već i kulturološko–informativna izložba, „Od Nevena do Betmena“ bila je jedna od najobimnijih i najkompleksnijih postavki u istoriji vizuelnog pripovedanja Istočne i Srednje Evrope.

Kao jedan od glavnih događaja programa „Novi Sad, Prestonice kulture Evrope“, izložbu je posetilo već prve sedmice oko 6.000 posetilaca iz desetak zemalja. Izložba i drugim brojkama pokazuje svoju monumentalnost“ podsećaju organizatori.

„U Novom Sadu je u četiri galerije na osam nivoa bilo izloženo 706 velikih reprodukcija tabli stripova od preko 1.000 crtača, scenarista, urednika, kaligrafa, kolorista i drugih stvaralaca; 1229 reprodukcija ilustracija, crteža i segmenata domaćih stripova; 114 animacija proizašlih iz srpskih stripova (od čega 14 napravljenih za potrebe izložbe); 628 virtuelno generisanih slika u kombinaciji sa prizorima domaćih stripova.

Na Internetu će projekat imati oko 5000 digitalnih umetničkih objekata.

U Parizu će izložba biti prilagođena prostoru Kulturnog centra Srbije (sa manje fizičkih eksponata, a više digitalnih, nego u Novom Sadu).

Izložba je pokazala i razvoje omiljenih žanrova i umetničkih niša: od epske poezije i narodnih priča, preko naučne fantastike, strave i užasa, superjunaka, melodrame, biografskih romana, istorijskih događaja, komedije, sve do apstraktnog, filozofskog i eksperimentalnog stripa.

Paralelno je u Beogradu na francuskom i srpskom objavljena knjiga Zorana Stefanovića uz učešće bibliografa Vladimira Topolovačkog: Sloboda! Jednakost! Strip!: Srpsko-francuski odnosi u umetnosti vizuelnog pripovedanja /Stefanović, Zoran; Topolovački, Vladimir (2022) Liberté! Égalité! Bande dessinée! : les relations serbo-françaises dans l’art de la narration visuelle. Belgrade : Institut pour l’étude du développement culturel/.

U knjizi su prvi put istoriji kulture na jednom mestu obelodanjeni celoviti podaci o srpskim i južnoslovenskim umetnicima na francuskom jeziku.

Ali se tek na izložbi „Od Nevena do Betmena“, u njenim komparativnim rezultatima, predočenim javnosti na zidovima, po prvi put u punoj meri pokazalo koliko je srpska komponenta u francuskom stripu obimna i višeznačna, a i koliko je francuski izraz direktno uticao na Srbe i Jugoslovene.

Uz to, francuski istraživači kulture i urednici će tek na ovoj izložbi, uvidom u nacionalne opuse umetnika koje poznaju po francuskim serijama, uvideti njihove pune umetničke kapacitete”, ističu organizatori.

Inicijator projekta i koncepta je Nenad Savin, a autor projekta i naučno–istraživačke metodologije i glavni kustos Zoran Stefanović.

Umetnički direktor, likovni kustos i glavni producent je Đula Šanta.

Specijalni konsultant je Branko Đukić. Produkcija je delo Studija „Furuna Crafts”, Novi Sad, po likovnom konceptu Studija za dizajn „Santa2G”.

Stručno–naučni tim je organizovao Centar za umetnost stripa i muzeja u osniovanju „Zdravko Zupan” Udruženja stripskih umetnika Srbije, Beograd, sa brojnim partnerima.

Stručni i naučni saradnici su bila istaknuta imena stripske scene: Žika Bogdanović (1932–2021), Lazo Sredanović (1939–2022), Vladimir Topolovački, Irina Antanasijević, Momčilo Rajin, Rastko Ćirić, Zoran Tucić, Rade Tovladijac, Boban Knežević, Radovan Popović, Dragana Kuprešanin, Nenad Petrović, Marija Ristić, Filip Stanković, Predrag Ikonić, Goran Dujaković, Simon Vučković, Slobodan Ivkov, Nebojša Vesović, Lazar Bodroža, Zoran Nikolić, Marko Stojanović, Kristijan Relić, Igor Marković, Goran Lakićević i mnogi drugi.