Ograda, ekran i video nadzor

„Kulturni sadržaji su itekako neophodni baš u vremenima kriza i pandemija koje prete, pored fizičkog i našem duhovnom zdravlju. Stoga, pripremamo izložbu mladog umetnika iz Niša Nikole Markovića. Umesto otvaranja, utorak, 22. decembra, od 19 do 21 sat, može se posetiti postavka i čuti snimljena izjava Čedomira Vasića, a narednih dana na Fejsbuku i posetom u radno vreme galerije, svakim danom osim nedelje, od 12 do 18 sati“, poručuju iz beogradske galerije Haos.

Ova izložba, odnosno ambijentalna postavka, naslovljena „Logika tarabe 16/9“, predstavlja dalji razvoj umetničkog istraživanja Nikole Markovića započet u doktorsko-umetničkom radu na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, i korespondira sa prethodne dve izložbe (u Beogradu 2016. i Nišu 2018) odnosno zaokružuje ceo njegov angažovani umetnički koncept u jednu celinu, svojevrsnu trilogiju.

Postavka se sastoji od serije crteža (rađenih u tehnici ugljen na papiru), video animacije i prostorne instalacije (prostornog crteža) u vidu metalnih zaštitnih ograda različitih veličina, koje su namenski napravljene za ovaj prostor.

Crteži su različitih dimenzija ali su svi rađeni u proporciji formata ekrana 16:9, koji predstavlja standard savremenog digitalnog doba. Poput snimaka sa video nadzora, koji su obeleženi rednim brojem kamere koja snima kao i tačnim vremenom i datumom nastanka snimka, i ovde je svaki taj „crtež-ekran“ na sličan način duhovito obeležen.

Treba reći da u ovom slučaju, redni broj „kamere“ predstavlja zapravo redni broj crteža, dok tačno vreme i datum ovde predstavljaju vreme i datum završetka crteža, tako da se i na taj način može pratiti (kontrolisati) nastanak i razvoj ovog ciklusa.

Tri su ključna fenomena ili elementa oko kojih se razvija postavka: fenomen ograde – što znači ograničavanja, ograđivanja, blokiranja, sputavanja, skučenosti, zatim fenomen ekrana, odnosno ekranske slike i treći je fenomen video nadzora, koji na izvestan način i povezuje oba ova prethodna fenomena.

Zahvaljujući razvoju tehnologije, odnosno već pomenute ekranske kulture, kao u nekom distopijskom romanu Džordža Orvela ili Oldosa Hakslija živimo u vremenu sve većih kontrola ili ograničenja i realnog straha od konstantne prismotre, pre svega putem video nadzora.

Fenomen ograde je ovde prisutan i kao metafora prevazilaženja, pre svega naših ličnih (unutrašnjih) ograničenja, kako u svakodnevnom životu tako i u umetničkom radu i razvoju.

To je akcenat koji umetnik želi da naglasi, a budući da danas živimo u svetu ekrana, naše mišljenje je najčešće formatirano ekranskim slikama. Sa druge strane i mi sami, putem društvenih mreža, „rado“ pristajemo i saučestvujemo u tome da budemo kontrolisani i nadgledani.

Sve navedeno, predstavlja tematski okvir, baziran na pitanja (ne) sloboda, raznih ograničenja i nadzora kojima smo izloženi u današnje vreme. Nikola Marković se ozbiljno bavi ovim problemima današnjice i to vizualizuje kroz svoje likovne simbole i metafore.

„Njegova dela kreirana ličnim i ubedljivim likovnim jezikom, zasnovanim na sadejstvu tradicionalnih i novih medija, metaforična su svedočenja o kritičkom pristupu različitim fenomenima aktuelne stvarnosti u čijem kontekstu možemo prepoznati potrebu za prevazilaženjem stanja pasivnosti i nezainteresovanosti“, kaže u svom tekstu za ovu izložbu Milica Todorović, istoričarka umetnosti iz Galerije savremene likovne umetnosti u Nišu. Izložba je otvorena do 22. januara iduće godine.

O umetniku i njegovom delu

Nikola Marković (1976) je Fakultet likovnih umetnosti završio u Beogradu, u klasi Čedomira Vasića. Trenutno je na doktorskim studijama na istom fakultetu, pod mentorstvom profesora Milete Prodanovića.

Član je ULUS-a. U Srbiji samostalno izlagao u Somboru (2004), Nišu (2006. i 2018) i Beogradu (2015. 2016 i 2020).

Učestvovao i na brojnim kolektivnim izložbama u Beogradu, Nišu, Novom Sadu, Čačku, kao i u sazivu nekoliko likovnih kolonija (Sićevo, Classic, Niš art fondacija). Od 2007. godine sarađuje sa galerijom „Suppancontemporary“ iz Beča, preko koje je samostalno i grupno izlagao u Austriji, Nemačkoj, Italiji, uključujući i učešće na brojnim sajmovima umetnosti.

Na završetku studija, od strane likovnih kritičara, izabran među deset perspektivnih mladih umetnika za izložbu „Perspektive“ (2003). Dobitnik Prve nagrade na nacionalnom konkursu za mlade likovne umetnike umetnike u organizaciji Niš art fondacije, a pod pokroviteljstvom kompanije Philip Morris (2007).

Bio je i u najužem izboru za nagradu za crtež fondacije Vladimir Veličković (2016). Radovi ovog umetnika nalaze se u značajnim kolekcijama u Austriji a Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije otkupilo je 2016. njegov triptih iz ciklusa „Izvodi iz neverbalnog govora“ za zbirku Galerije savremene likovne umetnosti u Nišu.

Od 2018. godine radi na Fakultetu umetnosti u Nišu, u zvanju docenta.