Pejzaž kao područje promišljanja stvarnosti

Jedina grupna izložba u KCB je „Apstraktni pejzaž 2.0“ prema konceptu kustoskinje Ane Ereš.

– Ona referiše na istoimenu izložbu koju je 1962. godine osmislio i u istom galerijskom prostoru postavio Aleksa Čelebonović preuzimajući pojam “apstraktni pejzaž” iz tada aktuelne francuske likovne kritike – podseća Tijana Savatić, autorka programske celine Vizuelna umetnost i mladi u KCB, za Danas.

Prema njenim rečima, Čelebonović je ovaj pojam rekontekstualizovao i primerio lokalnoj umetničkoj sceni, odnosno tendencijama apstraktnog slikarstva u Jugoslaviji.

– Izložbom „Apstraktni pejzaž 2.0“ Ana Ereš predstavlja radove onih savremenih umetnika koji svoja istraživanja društvenih i kulturnih konteksta predstavljaju kroz medijski heterogene prikaze motiva pejzaža – ističe Savatić navodeći umetnike čiji su radovi predstavljeni: Vladimir Nikolić, Ivan Petrović, Ivana Kličković, Dušica Dražić, Žolt Kovač, Ivan Šuletić, Nikola Marković, Siniša Ilić i Bojan Đorđev, Goran Micevski.

– Izborom umetnika i radova, Ereš pejzaž pokazuje kao poseban prostor promišljanja okruženja, gde se on shvata kao “žanr, motiv ili kontekstualni i jezički okvir umetničkih ispitivanja”, kako i ističe u katalogu – podseća Savatić.

Kako kaže, višemedijski rad Vladimira Nikolića “Pejzaž ne postoji”, čini uramljena fotografija pejzaža u čiji se okvir projektuje dijalog u vidu titlova.

– Naracija se odvija u maniru retorike apsurda, a tiče se kontekstualizacije žanrovske matrice pejzaža kroz razgovor, koji čujemo na kineskom, a čitamo na srpskom jeziku. Na fotografijama Ivana Petrovića „Predeli na jugu” vide se ambijenti prirode sa urbanim elementima, ali bez istaknutih administrativnih obeležja, koja bi obaveštavala o lokalitetu. Iz obrazloženja saznajemo da su na fotografijama predeli oko administrativne granice Srbije i Kosova, što navodi na promišljanje veze između upisanih i čitljivih značenja – konstatuje Savatić.

Ona primećuje da Ivana Kličković preklapanjem bojenih fragmenata i kombinovanjem tehnika bojenja, komponuje svoj rad „bez naziva“ kao diptih na štampanom tekstilu, stvarajući tako koloristički snažne i plošne celine koje se odupiru reprezentaciji a teže apstrakciji, dok višemedijski rad Dušice Dražić evocira pomeranje vodene površine.

– Sastoji se iz izvođenja serije od 99 crteža u rasponu od dva meseca u vidu povlačenja horizontalnih linija hemijskom olovkom do momenta kada olovka ostaje bez mastila. Rad je nazvan “Seaside” zbog efekta koji je postignut kada su skenirani crteži montirani u animaciju, kojom se evocira utisak pomeranja vodene površine na otvorenom. Prikaz vodenih površina svojstven je i slikama Žolta Kovača izvedenim akrilnim sprejem na platnu – ocenjuje Savatić.

Na pejzažima morske pučine, pored ledenih santi i turbina na vetar, prisutni su i natpisi: The Morning Sun Fills the Void, The Way of Life We Had i Random Matter, što su ujedno nazivi radova i svojstveni “pop komentari” na globalnu ekološku krizu.

– Ivan Šuletić uljem na platnu velikog kvadratnog formata, slika ravnomerne i ulančane repeticije jednog, takođe kvadratnog prizora, koji postaje uočljiv i pregledan tek kada se na nivou fragmenta sagledava izbliza. Slika Slamovi: leva strana, poseduje kvalitet optičkog iluzionizma, jer sagledavana u celini poništava svoj predstavni karakter i ukazuje se kao apstraktni vizuelni obrazac – kaže Savatić.

Prema njenim rečima, Nikola Marković na slici Pins & Pines, takođe pribegava tehnici ulja na platnu, s tim što izbor motiva i tehnike kod ovog rada “ima svojstvo žanrovskog preispitivanja postupka”.

– Prizoru šumskog predela u sumrak u ekspresivnom maniru, dodati su simboli (“ikonice”) tehnologije savremene prostorne navigacije, što se tumači kao vid komentara čovekovog odnosa prema prirodi – smatra Savatić.

Rad Siniše Ilića i Bojana Đorđeva, Topografije emancipacije i presude, jedini zadire u unutrašnju dimenziju postavke.

– Slike u apstraktnom, geometrijskom i koloristički snažnom maniru, štampane su na tekstilu i okačene da vise sa plafona, i stvaraju autonomnu ambijentalnu sredinu. Njima se podražavaju žanrovske scene istorijskih i političkih događaja sa ideološkim komentarom, koji su tekstualno opisani, zasebno štampani i postavljeni da slobodno vise okačeni na zid – objašnjava Savatić.

Rad Gorana Micevskog, “100 birds to save the landscape“, nalazi se u zasebnoj prostornoj celini u vidu diptiha fotografija postavljenih na dva susedna zida.

– Prizor polja sa belim nebom pruža se osom horizonta, koja razdvaja kopno i nebo duž obe fotografije. Prostor neba na jednoj od fotografija ispunjen je jatom ptica koje kao da su zaleđene u trenutku tek pre nego će napustiti okvire – zaključuje Tijana Savatić.