Pola veka od otkrića Lepenskog Vira

Nakon dve godine istraživanja profesor Dragoslav Srejović koji je inače rukovodio istraživanjima Lepenskog Vira, 1967. godine obelodanio je značajno otkriće, svetski značajan lokalitet, star devet hiljada godina. S obzirom da se lokalitet nalazio u zoni koja će biti potopljena vodom budućeg akumulacionog jezera, ostaci su premešteni na novu lokaciju u blizini, od prvobitne udaljenu za oko 100 metara u pravcu severozapada i izdignutu za 29,5 metara. Sve do 2011. godine, kada je otvoren novosagrađeni centar za posetioce, Lepenski Vir se nalazio pod salonitskim pločama koje su duže od četiri decenije bile „privremeno“ rešenje.

Lazar Trifunović i Dragoslav Srejović na lokalitetu Lepenski Vir, foto Narodni muzej

Jubilej – 50 godina od otkrića Lepenskog Vira Upravljač turističkog prostora Lepenski Vir d.o.o. obeležiće u sredu, 28. marta prigodnom svečanošću u centru za posetioce na kojoj će govoriti predstavnici dva ministarstva zaslužna za razvoj Lepenskog Vira, Ministarstva kulture i Minsitarstva trgovine, turizma i telekomunikacija, saznajemo od Vladimir Nojkovića, direktora Upravljača turističkog prostora Lepenski Vir.

– Na period iskopavanja podsetiće nas arheolozi Mile Stojić, Miomir Korać i Bora Dimitrijević koji će govoriti i o profesoru Dragoslavu Srejoviću. Da bi obeležavanje jubileja bilo potpuno, u goste smo pozvali i ljude koji su učestvovali u iskopavanju Lepenskog Vira i njihova svedočenja biće pravo arhivsko blago. – navodi Nojković.

U okviru obeležavanja jubileja biće organizovan panel na temu „Turizam i kulturno nasleđe u Donjem Podunavlju- šanse i perspektive“ koji će prethoditi svečanosti. U radu panela učestvovaće predstavnici Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija, Kancelarije za evropske integracije, regionalnih razvojnih agencija, upravljači kulturnog nasleđa i zaštićenih prirodnih dobara i predstavnici sektora turizma u regionu. 

Značajno praistorijsko nalazište

Lepenski Vir predstavlja izuzetno značajno i po mnogo čemu jedinstveno praistorijsko nalazište. Intenzivno je naseljavan od 6300. do 5500. godine pre nove ere i na lokalitetu su izdvojena naselja koja pripadaju mezolitu i ranom neolitu i kako navode stručnjaci, otkrića koja se vezuju za mezolit Lepenski Vir čine izuzetnim. Budući da se radi o planski podizanim naseljima sa staništima i svetilištima trapezoidne osnove, nekropolama koje ukazuju na posebne pogrebne rituale, monumentalnim skulpturama od kamena, kao i brojnim pokretnim nalazima od kosti i kamena smatra se da oovo nalazište nije bilo samo naselje, već je predstavljalo i sakralni centar. Lepenski Vir se prepoznaje po skulpturama i žrtvenicima napravljenim od oblutaka, što su i najpoznatiji nalazi, koji su nađeni zaliveni krečnjačkim malterom u podovima kuća, najčešće uz ognjište.