FOTO Stanislav Milojković“Peđinim odlaskom stavljen je ključ u bravu što se tiče Novog Sada kao važnog alternativnog muzičkog centra”, izjavio je za Danas muzički urednik Bogomir Mijatović, autor “Ilustrovane rok enciklopedije u Vojvodini 1963 – 2013”, na vest da je preminuo Predrag Peđa Vranešević, koji je sa bratom Mladenom Batom Vraneševićem 1977. godine osnovao grupu “Laboratorija zvuka”.
– Ne znam šta se ovo dešava da nam muzičke gromade idu jedna za drugom… u nekoliko dana i Aki Rahimovski, i Marko Brecelj i sada Predrag Vranešević. Verovatno je to što se muzičari daju celim svojim habitusom u ono što rade i stvaraju. Kada nas je 2006. godine napustio Mladen Bata Vranešević, nekako je to “tiho” prošlo, a nije trebalo jer Bata i Peđa su bili pravi stvaralački dvojac koji je ostavio neverovatan pečat na jugoslovenskoj muzičkoj sceni. Ne znam da me je ikada ovoliko ljudi zvalo kao sada kada je Peđa, posle duge bolesti, preminuo. LJudi iz Beograda se prisećaju da je Peđa još kao student arhitekture svirao u bendu Best Nothing i govore kako su bili jako dobri, zvao me je iz Sarajeva i Abdulah Sidran, kome je jako krivo što se sa Peđom nikada nije upoznao… Zaista mislim da je sa njegovim odlaskom završena jedna velika epoha novosadske muzičke scene – izjavio je za Danas Mijatović, koji je i u knjizi o rok muzici u Vojvodini istakao da “kada bi brižljivi statističari uspeli da navedu sve muzičare koji su prošli kroz grupu braće Vranešević”, bilo bi to kao da popisuju ko je sve prošao kroz “prolaznu NaMu” (nekadašnja čuvena novosadska najprometnija prodavnica – prim. G. N.).
Braća Vranešević su dve godine pre osnivanja “Laboratorije zvuka”, dakle još 1975. godine, otvorili prvi privatni studio za snimanje u kojem su, osim stvaranja namenske muzike za pozorište, televiziju i film, eksperimentisali sa zvukom, odakle i potiče naziv njihove grupe koja je po svemu bila različita od svega na muzičkoj sceni tokom ’70-ih i ’80-ih godina prošlog veka.
Grupa “Laboratorija zvuka” objavila je četiri muzička albuma: “Telo”, “Duboko u tebi”, “Nevinost” i poslednji, “povratnički” album iz 1996. godine “Nema niđe te ljepote”.
Napisali su muziku za oko stotinu kratkometražnih i crtanih filmova, a proslavili su se i kao majstori za komponovanje špica za televizijske emisije i serije, među kojima su: “Varošarije”, “Stočiću, postavi se”, “Poletarac”, “Fore i fazoni”, “Priče iz Nepričave” i druge.
U zlatno vreme “Tribine mladih”, tokom sedamdesetih godina, bio je i filmski urednik kada su se oko ove institucije okupili svi značajniji predstavnici novosadske avangardne scene: Slobodan Tišma, Miroslav Mandić, Bogdanka Poznanović, Želimir Žilnik, Vladimir Kopicl i drugi.
Predrag je sa bratom komponovao muziku za šest dugometražnih filmova, od kojih je pet režirao Dragan Kresoja, a jedan Živojin Žika Pavlović.
Sarađivao je sa rediteljima Karpom Aćimovićem Godinom i Želimirom Žilnikom, kao i sa rediteljem Jankom Baljkom.
Poslednja muzika koju je komponovao Predrag Vranešević završila je u dugometražnom dokumentarnom filmu Janka Baljka o Želimiru Žilniku “Žurnalu o Želimiru Žilniku”, u kojem se Vranešević i pojavljuje.
Vranešević je radio muziku za filmove “Splav Meduze”, “Oktoberfest”, “Još ovaj put”, “Pun mesec nad Beogradom”, “Original falsifikata”, “Kraj rata”, kao i “Artificial Paradise/Umetni raj”, koji je poslednji film iz Jugoslavije prikazan na Kanskom festivalu.
Sa rediteljem Želimirom Žilnikom Vranešević je bio koautor “Gastarbajter opere” u Srpskom narodnom pozorištu, koja je sa velikim uspehom izvođena više sezona.
Pre deset godina je u Beogradu i Novom Sadu prikazana i njegova rok opera “Nema zemlja”, koju je napisao davne 1971. godine pod nazivom “Crna metalurgija”.
Pisao je takođe muziku za pozorište, sarađujući između ostalih reditelja i sa: Dejanom Mijačem, Dimitrijem Đurkovićem, Vidom Ognjenović, Paolom Mađelijem i Duškom Jovanovićem, u predstavama kao što su “Smrt trgovačkog putnika”, “Oluja”, “Prenoćište”, “Obešenjak” i druge, koje su izvođene u Narodnom pozorištu u Beogradu i Sarajevu, Beogradskom dramskom, Pozorištu “Duško Radović” i svim većim teatrima sa prostora Jugoslavije.
Za umetnički rad i doprinos braća Vranešević su nagrađeni “Bronzanim zmajem” u Krakovu i zlatnim medaljama i nagradama za životno delo na Festivalu dokumentarnog i kratkog igranog filma u Beogradu, koju je Predrag dobio 2007. godine.
Po svom formalnom obrazovanju Predrag Vranešević je bio arhitekta.
Diplomirao je 1972. godine na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu i do 1981. radio je u novosadskom “Urbisu”, a 1990. zaposlio se kao muzički urednik u Radio-televiziji Novi Sad.
Bio je donedavno muzički aktivan, praveći novu muziku iz ličnog zadovoljstva, koju je objavljivao na YouTube.
Najuticajnija ličnost novosadske muzičke scene
Veliki broj novosadskih muzičara je sarađivao sa Predragom Vraneševićem.
Poslednja dva dana nema poznatijeg muzičara iz Novog Sada da se na društvenim mrežama nije oprostio od Predraga Vraneševića, koji je uvek i savetima i saradnjom podsticao svoje kolege.
Gitarista Zoran Bulatović Bale (“Luna”) i bubnjar Ivan Fece Firči (“Luna” i “Katarina II”) sarađivali su, između ostalog, i na trećem albumu “Laboratorije zvuka” 1984. godine.
Bale Bulatović je na svom FB profilu rekao da je “otišao još jedan veliki mašinovođa”, kao i da su, kada je pala ideja za projekat “Ogledala Lune”, prvo, ne slučajno, razgovarali sa Vraneševićem, leta 2014. u stanu na vrhu jedne zgrade na Limanu.
“A onda su nam ostali sagovornici u narednim mesecima i godinama potvrdili raniji utisak: Peđa Vranešević je, verovatno, najuticajnija ličnost novosadske muzičke scene otkako je na nju stupio.”
Ivan Fece Firči je napisao: “Nova laboratorija je na nebu.”
Grupa Zbogom Brus Li zahvalila se na saradnji jer je Predrag Vranešević producirao njihov album, a desetine i desetine ljudi je podelilo uspomene na svoje odrastanje uz pesme: “Dok vam je još vreme”, “Zaboravljena draga”, “Skakavac joj zašo u rukavac”, “Daj mi bugi, dam ti vugi”, “Dišem” i druge.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
