Preminuo Raša Todosijević

Todosijević je doprineo afirmaciji nove umetničke prakse na prostoru Srbije i nekadašnje Jugoslavije.

Tokom sedamdesetih godina pripadao je neformalnoj grupi šestoro umetnika okupljenih oko Studentskog kulturnog centra. Zajedno sa Marinom Abramović, Erom Milivojevićem, Zoranom Popovićem, Nešom Paripovićem i Gerom Urkomom redefinisao je funkciju, potrebu i cilj umetnosti, uz to i njenu formu i materijalnost.

Todosijević u svojim radovima, od akcija, perfomansa, instalacija, slika i tekstova razvijao je radikalan politički diskurs. Jedna od njegovih izjava: “Način na koji umetnik postavlja pitanje o umetnosti, jeste umetničko delo”, potvrđuje osobenu stranu njegove umetnosti.

Kritička intervecije, odnosno stalno preispitivanje, analitičnost, direktna politizacija po Todosijeviću su način i svrha delovanja u umetnosti. Autor u svojim radovima, još od prvih akcija i performansa pored predmeta koristio je i reči, odnosno pojmove i zvučnost neposrednog govornog jezika.

Upotreba jezika, u govornom ili pisanom obliku, u nekim od Todosijevićevih radova, ima izuzetno široku simboličku ulogu.

Todosijević kroz svoju umetničku prasku realizovao je crteže, slike, grafike, kolaže, skulpture, objekte, instalacije, performanse, video radove, plakate, programske tekstove i priče, pa i grupne izložbe ( “Umetnost, Ironija, itd” do “Privatno-Javno”). Was ist Kunst, Marinela Koželj? (1978) predstavlja autorov amblematski rad i svakako jedan od njegovih najizvođenijih performansa uopšte, može se i reći jedan od najznačajnijih radova u srpskoj umetnosti dvadesetog veka.

Već opšte poznate instalacije, “egzemplari” kao što su Gott Liebt die Serben (Bog voli Srbe) ili Schlafflage (Usnula zastava) predstavljaju sintagme i doprinose inverziji značenja velikih mitskih (nacionalnih) parola.

Jednom prilikom Todosijević je izjavio : “Kada bih baš morao opišem sebe samog, što je uistinu jedan nezahvalan zadatak, rekao bih da sam ja pre svega evropski umetnik čiji je rad sastoji od teškog rudarskog kopanja po svesti i podsvesti, ali i savesti naše nemilosne civilizacije. “

Todosijević je bio jedan od međunarodno najaktivnijih, najizlaganijih i uvaženih umetnika iz Srbije. Muzej savremene umetnosti priredio je umetniku retrospektivu 2002. godine pod nazivom «Hvala Raši Todosijeviću» (kustos D.Sretenović), takođe učestvovao je u brojnim domaćim i kolektivnim izložbama koje je Muzej organizovao.

Todosijević je predstavljao Srbiju na 54. Venecijanskom bijenalu 2011. godine.

Njegovi radovi se nalaze u brojnim domaćim i inostranim kolekcijama, između ostalih u Tejt Modern u Londonu, pariskom Boburu, Muzeju moderne umetnosti u Stokholmu i dr. Dobitnik je nagrade za životno delo Oktobarskog salona, Politikine nagrade, Nagrade grada Beograda, Nagrade Sava Šumanović, Nagrade Ivan Tabaković i dr.

Hvala Raši Todosijeviću !

Muzej savremene umetnosti izjavljuje najdublje saučešće porodici.