Priroda kao forma umetnosti

Posle dvogodišnje turneje Nemačkom, zbirka fondacije Kristofa Hajlmana vratila se ovog marta natrag u formi izložbe u Lenbahovu kuću (Lenbachhaus München ). Ovde je reč o neuobičajenom „samitu“ slika iz zbirke Hajlmanove fondacije i fotografija iz gradskog muzeja Minhena – konstruktivnom dijalogu jednih sa drugima. Dva inovativna medija 19. veka – slobodna skica u ulju i precizna fotografija prirode – revolucionišu, svaka na svoj način, sliku pejzaža.

U 19. veku za izobraženje prirode iznađeni su novi motivi, nove tehnike i novi uslovi rada. Najpre slikari pejzaža, pa potom i njihove kolege, fotografi zamenili su atelje putovanjima u unutrašnjost imaginarnog prostora umesto doživljaja slobodne prirode. Kako su oni videli, slikali i fotografisali prirodu? Slikari pejzaža kao i fotografi su napustili već prokrčene i etablirane puteve, krenuvši „stranputicama“ i „prečicama“. Oni su se upustili u najrazličitije meteorološke pojavnosti prirode i studije geoloških fenomena krajolika.

Ne samo na jugu, već i u svom lokalnom, divljem i hrapavom severu nalazili su motive, okrenuvši se i nespektakularnim igrama svetlosti i senke i nekakvoj drugoj vrsti lepote. Naučnim istraživanjem prirode počeo je da cveta i jedan umetnički rod, koji je označio i prekid sa tradicijom klasičnog slikarstva pejzaža, otvorivši prostor za fotografiju u moderni.

U umetničkim akademijama su akademski obrazovani slikari kao što su Đakomo Kaneva ili Avgust Koč, koji su počeli da se služe kamerama u šipražju ili da fotografišu vodu sa naturalističkim verizmom, kako bi dosegli vernost prirode. U širokom dijapazonu su studije prirode, počev od 1855. dospele i u slikarski atelje. Opsežne kolekcije fotografisanog drveća, oblaka i životinja, služile su kao podsetnik ili korektiv slikarske percepcije. Na ovoj izložbi predstavljene su slike – pejzaži i skice na ulju Karla Rotmana, Johana Vilhelma Širmera, Johana Kristijana Dala, Teodora Rusoa, Gistava Kurbea, Kamija Koroa, Gustava Vilhelma Palma i drugih, kao i ikonfrafske inkunabule Georga Marije Ekerta, Gustava Folkerlinga, Gustava Legreja, Konstantina Aleksandara Famina.

Ovu izložbu su pripremili fondacija Christoph Heilmann Stiftung i Ulrih Polman iz Minhenskog gradskog muzeja. Ona je fascinirajući projekt o plodnom dijalogu dva medija. Izložba u Lenbahovoj kući trajaće do 18. avgusta.