Publikacije čuvaju od zaborava

Ona utiču na popularisanje ovih građevina, kroz isticanje njihovih najvažnijih arhitektonskih i kulturno-istorijskih vrednosti, kažu u zrenajninskom Zavodu za zaštitu spomenika kulture, gde od svog osnivanja brinu o graditeljskom nasleđu ove opštine.

A opština Novi Bečej zaista obiluje značajnim objktima i bogatim graditeljskim nasleđem, puno značajnih celina i građevina evidentirano je na ovom području. Prema rečima istoričarke umetnosti Vesne Majstorović, aktivnosti stručnjaka ne bi bile uspešne da se ne odvijaju uz pomoć i saradnju nosilaca vlasti lokalne samouprave i šire društvene zajednice, uz značajan doprinos pojedinaca.
– Kod Novobečejaca postoji svest da je upravo kulturno nasleđe nosilac onih vrednosti koje ističu lokalne specifičnosti, kulturološke različitosti i čine osobenosti jednog naroda, bez obzira na prostor i vreme kada je nastalo. Iz tog razloga briga za njegovo očuvanje i zaštitu postala je zajednički prioritet svih nas, kako onih koji žive u njegovom neposrednom okruženju tako i stručnjaka, čiji je posao upravo zaštita nepokretnog kulturnog nasleđa, kaže Vesna Majstorović.

Zrenjaninski zavod dosad je izdao nekoliko publikacija posvećenih graditeljskom nasleđu Novog Bečeja i okoline, sa naseljenim mestima Kumane, Novo Miloševo i Bočar. Monografija “Kuća Vladimira Glavaša u Vranjevu – spomen-muzej (2012”), prva je u nizu štampanih publikacija o spomenicima kulture koji se nalaze na ovoj teritoriji. Posebnu oblast predstavljaju narodno graditeljstvo i objekti tehničke kulture koji su nezaobilazni elementi seoskih ambijenata. Publikacija koja se bavi promocijom ove vrste nasleđa štampana je pod naslovom Graditeljsko nasleđe Novog Miloševa (2013).

 Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin nastaviće i u narednom periodu, sa aktivnostima koje se odnose na zaštitu i dalju popularizaciju graditeljskog nasleđa Opštine Novi Bečej. U vezi s tim, u proteklom periodu jedna od značajnijih aktivnosti odnosila se na pripremu i izradu predloga odluka o proglašenju čak dve prostorne kulturno-istorijske celine „Stari centar Vranjeva“ i „Centar Novog Bečeja“. Realizovana je veoma uspešno u saradnji sa opštinskom upravom, koja je prepoznala važnost i značaj ovih celina u daljem režimu njihovog očuvanja i zaštite, najavljuje Vesna Majstorović.

Dvorci, kašteli i hramovi

Pored kuća bogatijih građana, njihovih palata, letnjikovaca i dvoraca u koje spade dvorac Sokolac u ataru Novog Bečeja, dvorac Gedeona Rohoncija na Bisernom ostrvu, dvorac Karačonji u Novom Miloševu, dvorac Alajoša Bajera i kaštel Bajića u Bočaru, ostale su sačuvane i mnogobrojne crkvene građevine – pravoslavni i rimokatolički hramovi. Na ovoj relativno maloj teritoriji evidentirano ih je ukupno četrnaest, zajedno sa srednjovekovnom bazilikom Arača, od kojih je više od polovine proglašeno za zaštićene spomenike kulture.