„Ranjav i željan“: Knjiga za film i TV seriju o Bori Stankoviću

Kada se knjiga „Ranjav i željan“ Roberta Hodela, autora švajcarskog porekla, posvećenog slaviste (koji govori i srpski jezik), o Bori Stakoviću pažljivo i upućeno pročita, stiče se uverenje da i u 21. veku, u ovoj 2024. godini, pisac i njegovo delo imaju univerzalnu vanvremensku dimenziju.

O tome ponajviše svedoči tvrdnja autora u predgovoru kada piše: „A da je ovaj samovoljan autohtoni autor (B. Stanković) pisao na francuskom, engleskom i nemačkom jeziku, danas bi se smatrao jednim od najznačajnijih predstavnika evropskog modernizma.”

Gledanje TV serije „Nobelovac“ o Ivi Andriću upućuje na ideju o takvoj mogućnosti i za Boru Stankovića. Da bi se o Borinom uzbudljivom životu mogla (i trebalo) da snimi film ili/i TV serija. Ona bi svakako na nove generacije još upečatljivije i snažnije delovala (uz dela) i predstavljala doživljaj prvoga reda. Time bi nastala deseta ekranizacija u vezi sa ovim piscem, uz postojećih devet, počev „Sofke“ iz 1948. godine pa do TV serije „Nečista krv – greh predaka“ iz 2021. godine.

Knjiga od 365 stranica obiluje retkim fotografijama, štedrom probranom referentnom literaturom i indeksom imena. Ona je delo zadivljujućeg i posvećenog profesionalca koji nije štedeo vreme da život i delo Bore Stankovća istraži i predstavi na sadržajan i, ne samo literarni, izuzetno kvalitetan način.

Da se ne bi remetilo zadovoljstvo čitaoca da sami otkrivaju raznovrsne vrednosti ove knjige dovoljno je iz sadržaja koji ima 31 poglavlje izdvojiti pregršt podtematskih celina. To su: Genije nepristupačnog temperamenta, Vranje u poslednjoj trećini 19. veka, Baba i deda, roditelji, Završetak studija, rad za hleb i entuzijastičko stvaranje. Takođe iz ličnog života poglavlja: Porodica, dom i gostoljubivost i Boravak u Parizu.

Glavna vrednost knjige su temeljan pristup i znalačka eruditska analiza svih dela Bore Stankovića. Kao takva ona može da poslužiti mnogima kao uzor, orjentir i inspiracija.

Dodatna vrednost su faktografski prilozi od koji je prvi Hronologija života i rada Borisava Stankovića. Ovaj prilog je vrlo zahvalan kao polazište i uporište za ekranizaciju koja je još uvek moguća u jublarnoj 150-oj godini od rođenja pisca Vranja.

Jedina eventualna opaska koja se, uz sve pohvale, može uputiti ovoj knjizi ide ka izdavaču (Laguna, iz Beograda) što ovo delo, izašlo uoči Sajma knjiga u Beogradu, nije istaknutije promovisao.